Ramazan ayı yaklaşıyor! Kimler oruç tutmalı? Oruç tutma yaşı nedir, şartlar nelerdir?
Oruç, Farsça’daki ‘ruze’ sözünün türkçeleşmiş halidir. Arapçası ‘savm’ ve ‘siyam’dır. Savm sözü Arapça’da “bir şeyden uzak durmak, bir şeye karşı kendini tutmak, engellemek” mahiyetinde kullanılır.
RAMAZAN AYINDA ORUÇ TUTMANIN ÖNEMİ
Rasûlullah
-sallallahu aleyhi ve sellem-
buyurdu ki:
”Âdemoğlunun her bir işi kendinedir. Oruç hariç; o benim içindir, onun karşılığını ben veririm. Tıpkı vakitte oruç bir kalkandır. Sizden birinizin oruçlu bir günü olunca, o gün makûs konuşmaktan kesinlikle kaçınsın, gürültü de çıkarmasın. Birisi kendisine söver ya da sataşırsa, ‘Ben oruçluyum.’ desin.”
buyurduğu orucu tutmak için Müslümanlar heyecanla bekliyor. Pekala, orucu kimler tutabilir ve kaideleri nelerdir?
KİMLER ORUÇ TUTMALI?
İslam’a nazaran, bireyin sorumlu olmasının temel koşulları
Müslüman, akıllı ve ergenlik çağına ulaşmış
olmaktır. Münasebetiyle bu koşullar, oruç ibadeti ile sorumlu olmanın da koşullarıdır. Buna nazaran, bir kimsenin Ramazan ayında oruç tutmasının farz olması için öncelikle
Müslüman
ve
âkil-bâliğ
olması gerekir.
İbadetlerle yükümlü olma kaidelerini taşıdığı hâlde kimi özel durumlardaki kimselere oruç tutmama ruhsatı verilmiştir.
İbadetlerle yükümlü olmamakla birlikte
ergenlik yaşına gelmeyen çocukların
alıştırılmak ve ısındırılmak gayesiyle namaz kılmaları ve oruç tutmaları teşvik edilir. Gerçekten Hz. Peygamber (s.a.v.), yedi yaşından on yaşına kadarki müddette çocuğun namaza alıştırılmasını önermiştir.
– Müslüman olmak
Oruç tutmayla mesul olabilmesi için kişinin Müslüman olması gerekmektedir.
– Akli istikrarın bulunması ile Ergenlik çağına girmiş olmak
İslam’da ibadet etmenin en kıymetli şartlarından biri
akıl baliğ olmak
yani akli istikrarın yerinde olması gerekir. Ergenlik çağına girmemiş biri için İslam ibadeti koşul koşmamıştır. Bu sebepler oruç tutacak kişinin akli istikrarının olması gerektiği üzere
ergenlik çağına ulaşma
sı da gerekmektedir.
– Oruç tutmaya gücü yetmesi ve bir mahzurunun bulunmaması
Kişiye orucun farz olabilmesi için oruç tutmaya gücü bulunması gerekir. Hastalar ve seferîler gücü yetebilecek hâle gelene kadar orucu erteleyebilirler. Ancak oruç tutulursa kabul de olur. Kişi oruç tutmama hakkını kullanmamış olur.
HANGİ DURUMLARDA ORUÇ TUTULAMAYABİLİR?
Yolculuk
(Ramazan ayında oruç tutmamak için ruhsat olarak kabul edilmiştir. Seyahat esnasında tutulmayan oruçlar, daha sonra kaza edilir. Kur’an’da “Ey inananlar! Oruç sizden evvelkilere farz kılındı üzere, Allâh’a karşı gelmekten sakınasınız diye, size de sayılı günlerde farz kılındı. içinizden hasta olan yahut seyahatte bulunan, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde fiyat. Oruca gücü yetmeyenler, bir düşkünü doyuracak kadar fidye verir. Kim gönülden düzgünlük yaparsa, o güzellik kendisinedir. Şayet bilirseniz, oruç tutmanız sizin için daha uygundur.” buyurulmaktadır. (Bakara, 2/183-184),
hastalık
,
hamilelik ve çocuk emzirme, yaşlılar
(Yaşlılar için; Bakara müddetinin 184. âyetinde, bu biçimde olup da oruca güç yetiremeyenlerin, oruç tutmayıp fidye vermeleri gerektiği karara bağlanmıştır.)