İsrail’in Lübnan hayali
Lübnan’ın başşehri Beyrut’un merkezinde, bugün okaliptüs ağaçlarıyla çevrili sessiz ve asude bir yerdir Şehitler Kabristanı (Makbaratu’ş-Şuhedâ). Burada Hacı Emîn el-Hüseynî’den Ali Hasan Selâme’ye İsrail işgaline karşı direnişin farklı ideolojik kanatlarından çok sayıda kıymetli isminin yanı sıra, Tellu’z-Za’ter Katliamı’nın kurbanları da yatar. 1976’da aylar uzunluğu devam eden bir kuşatmanın sonucunda katledilen yaklaşık 3 bin Filistinlinin başına gelenler, Ortadoğu’da işlerin nasıl yürüdüğünün adeta bir özeti üzeredir:
Tellu’z-Za’ter, Beyrut’un kuzeydoğusunda, Nekbe ile birlikte Filistin’den göç etmek durumunda kalan Müslüman Arapların yerleştiği 30 bin nüfuslu bir mülteci kampıydı. Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) tarafından yönetilen kamp, 1975’te Lübnan İç Savaşı’nın başlamasından çabucak sonra Hristiyan -bilhassa Mârûnî Katolik Falanjist- milislerin taarruzlarına uğramaya başladı. Rutin tacizlerini topyekûn bir kuşatmaya dönüştüren Hristiyanların maksadı, sivilleri katletmek ve kampta dehşet meydana getirmek suretiyle, içeride üslenmiş bulunan Filistinli direniş örgütlerini bölgeyi terke zorlamaktı.
Aylarca süren akın ve kuşatma, 12 Ağustos 1976 günü bir katliamla neticelendi ve tamamına yakını sivil olmak üzere 3 bin civarında Tellu’z-Za’ter sakini, Hristiyanlar tarafından feci formda öldürüldü. Kamp idaresi de Falanjistlerin eline geçti.
Sivil halkın elektrik kesintileriyle, susuzluk ve açlıkla boğuştuğu kuşatmanın katliamla sonuçlanmasında, Filistinli kümeler ortasındaki görüş ayrılıklarının ve iç çatışmaların rolü büyüktü. Ateşkes davetlerinin daima reddedilmesi, sonunda büyük çapta can kaybına sebep olmuştu. Sürecin kilitlenmesinde, Suriye istihbaratıyla direkt ilişkisi bulunan Filistin Halk Kurtuluş Cephesi-Genel Komutanlık örgütünün lideri Ahmed Cibrîl’in önemli ölçüde dahli vardı. Cibrîl’i Suriye yönlendiriyor, bu yolla Yâser Arafat liderliğindeki Filistin Kurtuluş Örgütü’nün zayıflatılması hedefleniyordu.
Nitekim Tellu’z-Za’ter kuşatması şimdi sona ermeden Suriye ordusu Lübnan topraklarına giriş yapacak, tankların namlularını da süratli bir halde kampın içindeki Filistinli direniş kümelerine çevirecekti. Bu durum, Hâfız Esed rejimiyle İsrail ortasında Lübnan’ın paylaşılması konusunda örtülü bir mutabakatın yapıldığı savlarına yol açacaktı. Kuşatma boyunca Hristiyan milislere İsrail’in silah ve mühimmat aktarması da kelam konusu tezleri destekleyen bir ayrıntıydı. Çatışmalar sona erdiğinde, kampın her noktasında üzerinde İbranice yazılar bulunan mermi kovanlarına ve füze başlıklarına rastlanmıştı.
Lübnan İç Savaşı’nı, Ortadoğu’nun bu çok kesimli ve güçsüz ülkesini daha da güçsüzleştirmek için kullanan İsrail, 1982’de Beyrut’u kuşatacak, 2000 yılına kadar da Güney Lübnan’ı işgal altında tutacaktı. Bu müddet zarfında Lübnan’ın orta ve kuzey kısımlarında Suriye’nin egemenliği vardı. Suriye ordusu, 2005’te Refîk Hariri’nin öldürülmesinin oluşturduğu öfke atmosferinde mecburen Lübnan’dan çekilmek zorunda kalıncaya dek, İsrail’le iş birliği içinde alandaki varlığını sürdürecekti.
Suriye’nin en değerli ve stratejik noktalarından Golan Tepeleri’ni 1967’de İsrail’e kaptıran Baas rejimi, burası için gayret vermek yerine Lübnan’ı işgal etmeyi ve oradaki Filistinli kümelere (hatta yeniden İsrail ismine, Trablus’taki İslâmî yapılanmalara) saldırmayı seçecekti. İsrail de, bütün reflekslerinden ve namlularını kendisine çevirmeyeceğinden emin olduğu “güvenilir düşman” Baas’la yan yana yaşamaktan hiçbir rahatsızlık duymayacaktı.
Yukarıdaki kıssada Lübnan’ın yerine bugünkü Suriye’yi, Falanjistlerin yerine de Şam’ın güneyindeki Dürzî kümeleri yerleştirin. İsrail’in hayalini kurduğu ve gerçekleştirmeyi umduğu tablo, tam olarak bu. 1970’lerin ve 1980’lerin Lübnan’ı üzere harabeye dönmüş bir Suriye ve istikrar daima bozulmuş olarak kalsın diye İsrail tarafından dürtüklenen, silahlandırılan ve azdırılan azınlık gruplar…
İsrail’in, mevcut Suriye idaresi yerine, işgale konforlu bir altyapı sağlayan Baas rejimini yeğleyeceğinden ve hatta şimdiden çokça özlediğinden de emin olabilirsiniz.
