27 Haziran Cuma hutbesi: Kamu hakkı dokunulmazdır
Hayber’in fetih günüydü. Müslümanlar o gün, büyük bir zafer elde etmişlerdi. Zaferin akabinde sahabiler Sevgili Peygamberimiz (s.a.s)’in yanında, canlarını feda eden şehitleri bir bir anıyorlardı.
Birinin ismi zikredildiğinde Peygamber Efendimiz (s.a.s), o kişi hakkında şöyle buyurdu: كَلَّا إِنِّي رَأَيْتُهُ فِي النَّارِ فِي بُرْدَةٍ غَلَّهَا “Hayır! Ben onu kamu malından çaldığı bir hırka ile cehennemde gördüm.”
Allah Resûlü (s.a.s) bu kelamlarıyla bizlere; kamu hakkını çiğnemenin Allah yolunda ölen bir kimsenin şehit olmasına mani olacak derecede büyük bir günah olduğunu haber vermektedir.
Kamu hakkı; ‘Hukukullah’tır; Allah’ın hakkıdır, Rabbimizin bizlere emanetidir. Bu emanete sahip çıkmak, Müslüman olmanın bir gereğidir. Kamu hakkına ihanet etmek; yalnızca bir haksızlık değil, tıpkı vakitte bir zulümdür.
Kamu malı ise; topyekûn bir milletin ortak menfaat alanıdır. Hiç kimse bu mallar üzerinde şahsi ve keyfi bir tasarrufta bulunamaz. Kamu malı; yalnızca hayatta olanların değil, şimdi doğmamış çocukların, tüyü bitmemiş yetimlerin, bütün muhtaçların, garip gurebanın da hakkıdır. Kur’an-ı Kerim’de ‘Gulûl’ olarak isimlendirilen hazine, kamu, belediye, vakıf ve dernek mallarına el uzatmak; insanı dünyada zillete, ahirette büyük bir azaba sürükleyen ağır bir vebal, büyük bir günahtır.
Nitekim Aziz Rabbimiz, “…Kim, kamu malına ihanet ederse, kıyamet günü, hainlik ettiği şeyin günahı, boynuna asılı olarak gelir…”
Kimi vakit görsel ve yazılı yayın organlarında gündeme gelen, kimi vakit dijital mecralarda dillendirilen, kimi vakit da beşerler ortasında sohbet konusu olarak geçen kamu hakkı ihlallerini ve şanlı dinimiz İslam’ın bu bahse bakışını bugün bir sefer daha hatırlayalım.
Hazineye, vakıflara, derneklere, kamu kurum ve kuruluşlarına ilişkin menkul yahut gayrimenkulleri zimmete geçirmek, işgal etmek ya da vasıflarını değiştirerek gayr-i legal çıkar sağlamak ateşten bir korla karnı doldurmaktır.
Bu konuda Resûl-i Ekrem (s.a.s)’in uyarısı çok açıktır: “Hiç kimse hakkı olmayan bir karış toprağı bile almasın! Şayet alırsa, kıyamet gününde Allah yedi kat yeri onun boynuna dolar.”
Kamu imkânlarını maksadı dışında kullanmak, kamuya ilişkin işleri yavaşlatmak ya da aksatmak, verilen misyonları layıkıyla yerine getirmemek hem vebal hem de günahtır. Kamu hizmetlerini sunarken beşerler ortasında ayrım yapmak, tanıdığı şahıslara öncelik vermek, çalışma saatlerinde şahsi işlerle meşgul olmak, hak hukuk tanımamaktır, günahtır. Yaptığı iş karşılığında aldığı fiyattan diğer, hak etmediği bir fiyat talep etmek harama el uzatmaktır.
Sevgili Peygamberimiz (s.a.s) bu konuda bizleri şöyle uyarmaktadır: “Bir kimseyi bir işte görevlendirip yaptığı işin karşılığı olarak ona bir fiyat verdiysek, onun bu fiyat dışında alacağı her şey emanete hıyanettir.”
Hediye kisvesine bürünen her türlü çıkar bağlantısı, cehennem ateşinden bir modüldür. Dijital mecralarda, yazılı ve görsel medyada palavra ve aldatıcı haberlerle manipülasyon yaparak kamuyu ziyana uğratmak haramdır. Bir kişinin yapabileceği bir iş için birden fazla kişiyi işe almak kamu kaynaklarını israf etmektir. Torpil yapmak ve yaptırmak, adam kayırmak ve kollamak, gençlerimizin hayallerini çalmaktır. Bir ekip yasal boşluklardan yararlanıp adeta gayrimenkul mafyası oluşturarak kamunun ve şahısların malına haksız yere el koymak, geçersiz dokümanlar ve palavra beyanlarla bunları haksızca ele geçirmek haramdır, zulümdür.
Elektrik ve suyu kaçak kullanmak, toplumun tamamının malına el uzatmaktır, haramdır. Devletin; tarımda, hayvancılıkta ve ticarette verdiği dayanakları gayesi dışında kullanmak, kamu hakkını ihlal etmektir, günahtır. Daha fazla dayanak almak için olmayan tarlaları varmış üzere beyan etmek ya da vasıfsız tarlaları vasıflı göstermek, büyük bir haksızlıktır, zulümdür. Bedeli düşsün diye çiftçinin eserini tarlada bekleterek gerçek fiyatının altında almak, fiyatlar artsın diye karaborsacılık ve stokçuluk yapmak, haksız yere milletin malına el koymaktır, haramdır, günahtır.
İhtiyacı olmadığı halde toplumsal yardım almak, ailesinden kalan maaşı alabilmek için resmiyette boşanıp gerçekte birlikte yaşamaya devam etmek, ateşten gömlek giymektir. Naylon fatura ile vergi kaçırmak, uydurma evraklarla mal beyanını düşük göstermek haramdır, günahtır. Engelli muafiyetinden yararlanılarak alınan aracı gayesi dışında kullanmak, vergi imtiyazını istismar edip bunu bir rant kapısına çevirmek kamu hakkını gasp etmektir, haramdır. Menfaat elde etmek için rüşvet alıp vermek ise Allah’ın lanetine müstahak olmaktır.
Nitekim Peygamber Efendimiz (s.a.s), لَعْنَةُ اللّٰهِ عَلَى الرَّاشِى وَالْمُرْتَشِى “Allah’ın laneti, rüşvet verenin de alanın da üzerine olsun.”
Dün, hicri 1447. yıla girdik. Hicri yeni yılımız mübarek olsun. Aziz Rabbim, hicri yılımızı; ümmet-i Muhammed’in birlik ve beraberliğine, bütün mazlumların felaha ermesine, yanılgılarımızı gözden geçirip günahlarımıza tövbe etmemize, kamu hakkına dair hassasiyetimizi yenilememize vesile kılsın.
Hutbemi, Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in şu uyarısı ile bitiriyorum: “Kamu malından haksız kar sağlayanlar için kıyamet günü lakin cehennem azabı vardır.”
4. Ebû Dâvûd, Harâc, fey’ ve imâre, 9,10.
6. Buhârî, Farzu’l Humus, 7.
