Bosna Hersek Yüksek Temsilciliği Bosnalı Sırp iktidar partilerine finansal yaptırımını durdurdu
Bosna Hersek’te 1992-95 yılları ortasındaki savaşa son veren Dayton Barış Antlaşması’nın uygulanmasını sağlamak maksadıyla memleketler arası toplum tarafından kurulan Bosna Hersek Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR), ülke dahilindeki iki entiteden biri olan Sırp Cumhuriyeti’ndeki (RS) iktidar partilerine yaptırım uyguladı. Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Schmidt, bugün düzenlediği fevkalâde basın toplantısında, ayrılıkçı açıklamalarıyla bilinen Bosnalı Sırp önder Milorad Dodik liderliğindeki Bağımsız Toplumsal Demokratlar İttifakı (SNSD) ve bu partinin Sırp Cumhuriyeti (RS) entitesi hükümetindeki koalisyon ortağı Birleşik Srpska (US) partilerine bütçeden yapılan ödemeleri kesme ve partilerin kamusal gelirlerini Bosna Hersek Merkez Bankası’nın hesabına yönlendirme kararı aldı.
Basın toplantısında Schmidt, “Bu kararla, Sırp Cumhuriyeti’ndeki iktidar koalisyonunun Bosna Hersek’in temel unsurlarına ve anayasal sistemine yönelik hücumlarına karşı koyan devlet kurumlarının eforlarına dayanak sağlanmaktadır. SNSD ve US, kelam konusu hücum aksiyonlarına öncülük etmektedirler. Bu hareketler, Dayton Barış Antlaşması’na bağlılıkla çelişmektedir” dedi.
Bosna Hersek’in egemenliği ve toprak bütünlüğünün tartışma konusu yapılamayacağını vurgulayan Schmidt, “Her iki entite ve Bosna Hersek’in kuzeydoğusunda Hırvatistan sonundaki Brçko bölgesinin Dayton Barış Antlaşması ile garanti altına alınan hakları vardır. Lakin bu haklar, Dayton’a ve demokrasiye hürmet gösterilmesini gerektirir” diye konuştu.
Bosnalı Sırp iktidar partilerine yönelik yaptırım kararın derhal yürürlüğe gireceğini tabir eden Schmidt, “Bu partiler Dayton Antlaşmasına hürmet göstermeye başladıklarında bu kararı yine değerlendireceğim. Dayton aleyhinde hareket etmenin sonuçları var. Dayton Barış Antlaşması’na hürmet göstermek bir tercih problemi değildir. Bugün Butmir Kampı’na giderek, EUFOR Kumandanı ile toplantı yapacağım” dedi.
Schmidt’in yaptırım kararına ait açıklama yapan RS entitesi Başkanı Dodik, “Ne kadar kibirli ahmaklar bunlar. Kendisi Saraybosna’ya boyun eğen bir ahmak. Öteki siyasi partilere ödeme yapılırken bize nasıl kesinti uygulanabilir? Demokrasi bu mu? Devlet bu mu? Biz parlamenter bir partiyiz, bunu neye dayanarak yapıyorsunuz? Sadece kendisini yasal kabul etmediğimiz için mi? Kendisi de kararları da umurumda değil” sözlerini kullandı.
Schmidt’i “sahte sömürge valisi” ve “faşist” olarak nitelendiren Dodik, Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi’nin hukuken hiçbir meşruiyeti olmadığını savunarak kararların geçersiz olduğunu ileri sürdü. Dodik, “Christian Schmidt’in meşruiyeti, hakkı ve yetkisi yok. Partnerimiz olan Boşnaklar kendisini yetkili kabul ediyor, çünkü kendisi Sırp Cumhuriyeti’ne aleyhtar bir isim. Ancak adımları, en çok şahsen Bosna Hersek’in sürdürülebilirliğine ziyan veriyor. Dünya üzerinde hiçbir devlet, böylesi müdahaleler sonrasında hayatta kalmış değildir” diye konuştu.
Bosna Hersek’teki krizin tahlilinin Yüksek Temsilci Schmidt’in Bosnalı Sırp güçlerine teslim edilmesi olduğunu ileri süren Dodik, “Biz kendisiyle hesaplaşır, onu yargılar, kendi hapishanemize kapatır ve kendi kararımızı veririz. Şayet buraya (Sırp Cumhuriyeti entitesine) gelirse, kendisini tutuklayacağız. Tahlil, Schmidt ve aldığı kararların ihracıdır. O vakit biz de reaksiyon olarak aldığımız kararların uygulanmasını durdurur ve sürdürülebilir bir Bosna Hersek hakkında müzakereye başlarız” dedi.
RS entitesi Başkanı Dodik, ilk derece mahkeme kararıyla Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) kararlarına uymadığı gerekçesiyle bir yıl mahpus ve 6 yıl boyunca RS Başkanlığı misyonundan men cezası almıştı. Sırp önder, Bosna Hersek Mahkemesinin yetkisini tanımadığını açıklamasına ve RS entitesi meclisinde buna yönelik kararlar almasına öncülük etmesine karşın bir müddet evvel avukatları aracılığıyla karara itiraz ederek yargı sürecini uzatmıştı. Birebir vakitte Bosna Hersek Savcılığı tarafından Bosna Hersek’in anayasal tertibine hücum hatası işlediği kuşkusuyla soruşturma yürütülen Dodik, tabiri alınması için mahkeme tarafından yapılan davetlere karşılık vermediği için kaçak durumuna düşmüş ve aleyhinde ülke genelinde tutuklama buyruğu çıkarılmıştı. Devlet seviyesindeki polis teşkilatı SIPA, dün akşam Doğu Saraybosna’da temaslarda bulunan Dodik’in tutuklanması için bir teşebbüste bulunmuş, ama bu girişime Sırp lideri ağır silahlarla koruyan RS entitesine ilişkin mahallî polis üniteleri mani olmuştu.
