Züccaciye dükkânına giren iki fil: Almanya, Fransa
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan dedi ki: “Türkiye ve Avrupa, Sarkozy öncesi çizgiye dönmeli.” Fidan’ın sözleri şu gerçeğe dayanıyor: “Sarkozy periyoduna kadar, Almanya ve Fransa’nın siyasi başkanları, Türkiye’nin AB üyeliğini stratejik bir adım olarak gördü.” Ancak sonra iş değişti. Üstelik yalnızca Türkiye-AB ilgileri bağlamında değil.
Karşımızda stratejik öngörü yeteneğini, (Merkel’den sonra) başkan çıkarma kapasitesini kaybetmiş, diplomasinin d’sini bilmeyen, yükselen ırkçılığın kayığına binmiş, nobran bir AB (Fransa-Almanya) var. Ekonomik güç büyük lakin başı kesilmiş tavuk gibiler. Rusya’nın Ukrayna saldırısı kimyalarını bozdu. Yeni arayışlara girdiler.
Türkiye ile de farklı bir ilgi kurmak istiyorlar.
Ancak alışkanlıklarından da kopamıyorlar. Züccaciye dükkânına giren fil gibiler. Bilhassa Suriye konusunda.
SURİYE’DEKİ SATRANÇ TAHTASI
Bakınız…
Suriye’de harikulade bir satranç oynanıyor.
Bu diplomasi trafiğinin birbiriyle ilintili iki maksadı var.
Bir
. Şam’ın milletlerarası meşruiyetinin sağlanması, jeopolitik pozisyonlanma.
İki
. Suriye’nin siyasi ve ekonomik inşası. Bu kapsamda sağlanacak dış dayanak.
Ankara, Şam idaresinin meşruiyetinin kabul edilmesi (dolayısıyla yaptırımların kalkması) için her platformu kullanıyor. Suriye konusunda kritik nokta,
Arap/Körfez ülkelerinin yeni Şam’dan ürkmemesiydi.
Ankara bu türlü bir sonucun oluşmaması için dikkatli davrandı. Evvel Doha, akabinde Ürdün’de Arap ülkeleriyle bir ortaya gelerek onlara Suriye’de istikrar için güçlü iletiler verdi. Hatta
Dışişleri Bakanı Fidan’ın
Şam ziyareti öncesinde Arap ülkelerine “Önce Şam’a siz gidin” teklifi yapıldığı bile konuşuluyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın
Kahire’de katıldığı D-8 toplantısı ise Mısır’ın korkularını gidermek için hayli kıymetliydi.
Bu temasların akabinde
Arap/Körfez ülkelerinin Şam’a daha sıcak yaklaştığı görülüyor.
İnsani yardıma başladılar. Şam’la temas artıyor. Libya, Irak heyetleri Şam’a gitti. Şam bölge ülkeleriyle telefon trafiği yürüttü.
Suriye geçiş hükümeti birinci yurtdışı ziyaretini Suudi Arabistan’a gerçekleştirdi.
S. Arabistan Savunma Bakanı Bin Selman
“Suriye’nin kalkınma vakti geldi” dedi.
Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani
önceki gün Katar, BAE ve Ürdün’ü kapsayan bölge tipine çıktı. ABD, Ukrayna, Azerbaycan; Şam’a giden öbür ülkelerdi.
GAYRİCİDDİ DİPLOMASİ
Tüm bu ülkelerin elbette Şam’dan beklentileri var. Kimi ekonomik kazanım, kimi bölgesel nüfuz peşinde koşuyor. Suriye bu görüşmelerden azamî çıkar elde etmeye çalışacak, öbür aktörler de birebirini deneyecektir. Karmaşık bir mevzudur.
Sıfır toplamlı bir oyun değildir.
Ancak bu ülkelerin hiçbiri -ABD dâhil- ellerini açık etmedi. En azından kameralar önünde, kesin hudutlar koymadı. Şam idaresi ile göz hizasında bir münasebet kuruldu. Zira diplomasi bunu gerektirir. Lakin tıpkı estetiği Almanya ve Fransa dışişleri bakanlarının ziyaretinde göremedik.
Almanya ve Fransa dışişleri bakanları Baerbock ve Barrot’un
Şam ziyareti birçok açıdan dikkat caziptir. İç savaştan çıkmış milyonlarca insanın yaşadığı problemlerden çok magazinel ayrıntılar ve ikilinin öne sürdüğü “şartlar” gündeme gelmiştir. İkili, öteki heyetlerin tersine, Şam’a çelik yelekle gittiler. Suriye önderi Şara’nın Almanya’nın kadın
Dışişleri Bakanı Baerbock
ile tokalaşmaması ciddiyetsiz bir tartışmanın konusu oldu. Baerbock da yaptığı açıklama ile hususa girdi (Şara, daha önce
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın bayan müsteşarı Barbara Leaf
ile de bir ortaya gelmişti. Bu türlü bir haber çıktığını gördünüz mü?).
ŞANTAJIN PKK HALİ
Alman ve Fransız bakanlar Suriye’ye çantalarında peşin karar ve kaidelerle gitti.
“Beklentilerimiz karşılanmazsa Suriye’ye yardım etmeyiz” bildirisi verdiler.
Bu iletisi da cümlenin en başına koydular.
12 yıllık iç savaştan çıkmış, tükenmiş bir topluma birinci bildiriniz buysa, ismi şantajdır.
Almanya ve Fransa’nın Suriye’den iki ana talebi olduğu anlaşılıyor.
Biri azınlıklar meselesi
. Tüm kümeler geçiş idaresine katılsın istiyorlar. Bu yaklaşımı Ankara da paylaşıyor. Son analizde çıkabilecek yeni huzursuzlukların bir çuval inciri berbat etme potansiyeli yüksek. Yeterli de bu ileti “Avrupa Suriye’yi destekleyecek ancak İslâmcı yönetim kurulmasının sponsoru olmayacak” biçimindeki ayrıştırıcı bir cümleyle mi verilir?
İkilinin ikinci talebi terör örgütü PKK/SDG’nin pozisyonuyla ilgili.
Baerbock dedi ki: “Barışçıl bir Suriye için Kürtlerin güvenliği değerli.” Burada terör örgütü PKK/SDG’yi işaret ettiklerini biliyoruz.
Fransız Bakan Barrot
da şunu söyledi: “Ülkenin kuzeyinde silahlar susmalı. Siyasi bir tahlil bulunmalı.” Sonra,
terör örgütü PKK/SDG’nin elebaşı Mazlum Abdi ile telefonda görüştü.
Barrot’un “Kuzeyde silahlar susmalı” bildirisi ile terör örgütünün Suriye’de “Çatışmayalım, masada konuşalım” yaklaşımı paraleldir. Suriye lideri Şara, tüm grupların silah bırakmasını istemiş, terör örgütü PKK/SDG temsilcileri ile bu kapsamda görüşülmüştü.
Terör örgütü bu görüşmeler kapsamında silah bırakmaya hazır olduğunu söylüyor lakin statü istiyor.
Bu statünün ne olduğunu hepimiz biliyoruz.
Sahada kazanamayacaklarını masada elde etmeye çalışıyorlar.
İki bakanın sürpriz Şam ziyaretinin en kıymetli sebeplerinden biri bu olsa gerek. Yoksa o iki bakanı Suriye’ye ABD mi gönderdi?
