Hani derler ya emekli olup balığa gideceğim. Doğal tabii balıklar da bekliyorlardı, siz emekli olun diye.

Ben balıkların farkına varıp, avlanmaya başladığımda birinci Boğaziçi köprüsü daha yapılmamıştı. O vakitler balık boldu… demeyeceğim, çünkü eskiye hasret üzere bir adetim yok. Artık de balık var, lakin yapacak iş çok.

Neyse ben, şükür çook balıklar tuttum, çook balıklar da kaçırdım. Anamın konutunun önünden kıyıdan lüfer bile tutardık. Kilolarca gümüş balığı tutmuş ve bir sefer de balıkhanede iki bin liraya satmıştık, 70li yıllarda. Keza çocukluğumuzda konuttan çatal yürütür kendi zıpkınımı yapardım, kaya balığı avlamak için…

Bu itiyad ailede öteki jenerasyonlara de sirayet etti. Yeğenim Ali Ülker balıkçılığı benden devraldı. Sonraki yıllarda neredeyse dünyanın tüm okyanuslarında çeşitli balıklar tuttum. Kıssalar biriktirdim.

Hatta balıkçılığa ticari yaklaşarak, alana yatırım bile yaptık. Bir defasında Niyazi Gönen beyefendiyle Antalya’da bir ton balığı çiftliğinde bir günde 36ton balık hasadında bulunmuştuk; birtakım balıklar 650 kilo çekiyordu. Vurulup gemiye alınan balıklar hiç debelenip kendi etine ziyan vermesine fırsat bırakmadan hareketsiz hale getirilip ana gemiye (Mitsubishi) nakledip sushi pazarı için hazırlanıp donduruluyordu. Şu anda ticari balıkçılığımız SUPERFRESH TON markası altında gerçekleşiyor.

Bu sefer Ali Ülker beyefendiden dinleyeceğiz öykümüzü, çünkü son balıkçılığımızı birlikte yapmıştık ve bu hazzı sizinle paylaşmak istedik.

Ali Ülker, hem Karayip Denizi hem de Pasifik Okyanusu kıyısında bulunan Panama’daki balık maceralarını Murat Ülker’in sitesinde yayınlanan yazıda kaleme aldı.

10 Ocak Cuma günü hoş İstanbul’umuzu geride bırakarak seyahatimize birinci adımımızı attık. 11 sene evvel de bir ABD seyahatinin uzantısı olarak Panama’ya kaçabilmiştik. O tarihte küme liderlerimizden Jim Zaza bize eşlik etmişti. Tadı damağımızda kalan iki buçuk gün geçirmiştik. pladis CEO’muz Salman Amin’in oğlunun evlenmesini de vesile ederek bu sefer bu seyahati çok da alışık olmadığımız formda bir haftaya uzatarak yola revan olduk. Efendim seyahati özel kılan, gidilen yerler kadar kiminle gittiğimizdir. Biz yola kuzenimiz Selim İman, mimar iş arkadaşımız Sinan Kuran ki kendisinin Türkiye’de balık müsabakalarında birincilikleri var, dayım Murat ve bir vakitler Instagram’da Balıkçı Kral olarak uzunluk gösteren bendeniz Ali daima birlikte Türk Hava Yolları’nın direkt Panama uçuşuna dahil olduk. Ne şanslıyız; THY kentimiz İstanbul’dan neredeyse dünyanın her yerine uçuyor. Yabancılar bile bundan yararlanmak için seyahatlerine İstanbul’dan başlamayı tercih ediyorlar.

Gün uzunluğu süren seyahat Batı’ya yanlışsız uçtuğumuz için gün ışığından istifade ederken Murat dayım yazılarıyla meşgul oldu, bir iki sinema izledik, iki öğün yemek yedik. Her birimiz evimizdeymişçesine keyifli bir seyahat ile Panama’ya ulaştık. Pasaport ve bagaj süreçlerine Tropic Star Lodge tesisinin elamanları yardımcı oldular.

Panama City’de old city’nin göbeğinde yer alan otelimiz Sofitel, hem kentin siluetine hem de denize nazır, öteki tarafında da yeni kent merkezine karşı hoş bir odada bir gecelik dinlenme olacak biçimde konaklama fırsatı yakaladık. Panama’da ve genel olarak Güney Amerika’da sivil havacılık hayli yaygın, bunun hoş bir örneği olan pırpır bir uçağa binerek serüvenimize başladık.

Havanın açık ve güneşli olması sayesinde seyahat esnasında Panama’nın yeşil kıyılarının tadını çıkardık. Bu 45 dakika süren uçuşun sonunda sağ, sol kanat hareketleriyle ağaçların zirvelerini sıyırarak vadinin içinde yetenekli pilotlarımız sayesinde pisti pas geçmeden son dakikada kuvvetli bir iniş gerçekleştirdik. Pist aslında çok kısa, lakin uygun hava şartlarında inilip ve kalkılıyor. Bulunduğumuz bölge tropik bir iklime sahip olduğundan her gün bölgenin üstü bulutlarla kaplanıyor ve günün farklı vakitlerinde yağmur yağıyor.

Panama’nın az ve çok yağışlı olmak üzere iki farklı dönemi var. Hava sıcaklığı genelde 28-30 derece civarında ve rutubetli. Uçağımızın tekerleri piste değdiğinde öğle olmuştu ve otelde bizi çok hoş ikramlarla karşıladılar, dünyanın en hoş tropik meyvelerini tattık. Bizim için egzotik olan meyveler burada her yerde maşallah bol; tuhaf olan elma, portakal üzere bizde bol olan meyvelerin burada egzotik meyve sayılması:).

Uçaktan çıktığımızda bizi kalabalık bir küme karşıladı sandık. Onlar aslında bizim uçakları bekleyen ve Panama’dan ayrılış vakti gelen konuklarmış. Cumartesi günü değişim günü oluyormuş. Yani indiğiniz uçak geçen haftanın konuklarını alıp götürüyor.

Dayım, ben ve Sinan’ın bavulları uçaktan çıktı ancak Selim’inki ortada yoktu. Ufak bir panik sonrasında bavulun bir sonraki uçaklardan birisinden çıkabileceğini söyleyince Selim Bey’i biraz rahatlattık ancak lakin bavulların içinde ayrışan parlak sarı renkli bavulu uzaktan görünce keyifli oldu.

Soğuk meşrubat ikramıyla karşılandıktan sonra bizi bir traktörün çektiği, kalaslardan yapılmış oturaklı bir römorka bindirdiler. Ormanın içinden geçen bir yoldan sonra kumsaldan yürüyerek 10 kişilik teknelerimizle bir hafta kalacağımız kampa ulaştık. 10 yıl evvel geldiğimizde de durum farklı değildi. Aslında burası yarım asrı aşkın bir müddettir var olan bir kampmış. Tek fark etrafa yerleşmiş bin kişi kadar yerli aile ve onların el işlerini sattığı pazar yeri olmuş.

Kaldığımız yer, kentten ve medeniyetten epey uzak. En yakın yola 80 km aralıkta ve düzgün bir patika bile yok. Ulaşım yalnızca motosikletlerin kullanabildiği dar patikalarla sağlanıyor, üstelik o yolları da büyük ihtimalle yalnızca yerliler biliyor. Ana ulaşım deniz yoluyla, muhtaçlıklar haftalık gemiyle getiriliyor. Konuklar ise uçakla ulaştırılıyor. Ana karada, kıyıda yer almasına karşın yarısı okyanusa, yarısı cangıla açıldığı için adeta bir ada üzere. Çok değişik.

Öğlen hafif bir yemekten sonra bize istirahat tavsiye ettiler. 4 kişi, bizim için ayrılan rezidansa geçtik, biraz sohbet ettikten sonra dinlenmeye çekildik, azıcık kestirdik. Çünkü Türkiye ile 8 saat fark var ve gece orada 12’yi geçtiği için irtibat kurabileceğimiz kimse kalmamıştı. Eşimiz, dostumuz, çocuklarımız uyuduktan sonra, biz halihazırda güneşin keyfini çıkarmaktaydık. Birinci sorduğum sorulardan biri, denize girilip girilemeyeceğiydi. Olağan ki girilebilir, dediler, lakin yerlilerden ve öbür konuklardan denize giren görmediğimiz için doğrusu bizler de pek yürek edemedik. Su da zati bizim alıştığımızdan sıcaktı, 28 derece. “Gel, git” de eforu; deniz çekilince çamur üzere kumlar, pek de keyif veren bir deniz yok açıkçası. Üstelik daha evvelki tecrübemizden de bildiğimiz üzere denizin içindeki canlılar, köpekbalıkları başta olmak üzere, insanı pek cezbetmiyor

Burada hayat tabiatın kendi akışında seyrediyor ve ulaşım imkanları da hayli kısıtlı hasebiyle günün akışı içerisinde her şey için evvelce önemli bir tertip gerekiyor. Yaklaşık 40-50 kişi kadar konuk teknelere dağılıyor ve konuklardan balığa çıkacakları tekne için, bir haftalık, öğle kumanyası isteklerini bildirmeleri isteniyor.

Yemek seçim sistemi sıkıntısız işledi, hiçbir karmaşa yaşanmadan her seferinde verilen listeden tercih ettiğimiz sandviç ve içeceklerimize ulaşabildik. Denizde de çok efor harcadığımızdan olacak yemeklerimizi iştah ile sildik, süpürdük. Tıpkı vakitte hoş bir uygulamaları daha var, o da akşam yemekleri de sabah kahvaltıda dağıtılan birebir menüden seçiliyor. Böylelikle açık büfe üzere yemek israfına neden olabilecek bir opsiyon yok. Sipariş verip pişmesini bekleme müddetiniz olmuyor, tam saatinde yemekler hazır bir biçimde herkesin önüne geliyor. Bence sürdürülebilirlik ve yemek israfı konusunda hoş bir adet. Yalnızca birinci gecenin gururuna akşam yemeği açık büfe düzenlendi. Başka günlerde ise hepimiz sabahtan doldurduğumuz menü kartlarımızla akşamki tercihlerimizi yapmış olduk. Birinci günkü akşam yemeğindeyse ufak bir beğenilen geldiniz açılışından sonra, dünyanın farklı yörelerinden gelen konuklar için hazırlanmış çok tatminkar ancak çoka kaçmayan, farklı opsiyonlar sunan bir açık büfeyle ağırlandık. Yemekleri hazırlayan şefimiz hayli yetenekli olsa da tatlı konusunda Türk tatlılarını arar durumdaydık. Herhalde dünyada çok az ulus, tatlı konusunda Türk şeflerimiz kadar yeteneklidir.

Açık büfeden sonra, kahvelerimizi içmemize karşın çok gecikmeden, vakit farkının avantajını kullanarak erkenden yattık. Akşamları saat 10’dan sonraya dayanabilen arkadaşlara kahraman gözüyle bakıyorduk. Bu kadar erken yatınca da grubun geneli sabah 3-4 üzere ayakta oluyordu. Murat dayım ise her sabah birebir rutini takip etti; 5:30 da kalkış, duş alış, 5:45’te sabah kahvesini içerek kahvaltı için restorana yürümeye başlamak…

Tabii İstanbul’da çoktan sabah olmuş, hatta atı alan Üsküdar’ı geçmiş oluyordu. Malum bizim Yıldız Holding de Üsküdar’da olduğundan süratlice konutu aradıktan sonra işleri takip etmek için iletilerimi ve maillerimi denetim ediyordum. İnternet temaslarımızda hayli sağlıklıydı. Tatil köyünün her tarafında wifi ile rahatlıkla irtibat kurabiliyorduk. Tek sorun kamptaki beş altı farklı lokasyondaki wifi şifrelerinin birbirinden farklı olmasıydı, hepsini alıp girene kadar şifrelerin peşinde baya bir koşturduk. Uyandıktan sonra tekneye binene kadar halledebildiğimiz her şeyi halletmek gerekiyordu, zira denizde internet, telefon çekmiyordu.

Bu seyahatte takımın en geç ve en ağırdan alanı Murat dayımdı, şöyle izah etti: Burada hayatı biraz ağırdan alıyorum, çünkü biliyorum ki okyanus ve balıkları milyonlarca yıldır oldukları yerde duruyorlar.

Tropik denizlerin hem üstten vuran hem de denizden yansıyan güneş ışınları nedeniyle ne kadar kavurucu olabileceğini, rüzgarın ve tuz düzeyinin cildi tahriş edeceğini bildiğimiz için ultraviole muhafazalı uzun kollu, ince tişörtler tercih ettik. Hem 50 faktör krem sürdük hem de şapka ve peçe taktık.

Her gün tekneye vardığımızda grubu selamladıktan sonra, kumanyayı denetim edip yola çıkıyorduk. 4-5 mil açıldıktan sonra 70-80 metre derinlikte canlı yem avlıyorduk. Daha sonra 12 mil daha ilerleyerek okyanusun 150-200 metre derinliğe ulaştığı bölgede balık avı bölgesine varıyorduk. Aslında sonardan balık sürülerini de takip ediyorlar. Fakat genelde evvelki deneyimlerine nazaran tespit ettikleri rotalarda ilerliyorlar. Dönüşte heyecanla beklenen ise yapılan avı tanım eden tekneye çektikleri bayraklar.

Biz 4 kişi olduğumuz için 2li gruplara ayrıldık. Böylelikle daima ekip değiştirerek herkes her teknede yer almış oldu, yani bahtımızı teknelere dağıtmış olduk. Lakin dağılımda bir yanılgı olmalı ki Daytripper isimli teknede değişmeyen tek kişi dayım oldu 😊. İkinci günden itibaren Daytripper ile birinciliğe oturduk, başka teknemiz Hawaii sonuncu olarak ipi göğüsledi. Yani baştan ve sondan birinciliği kimseye kaptırmadık 😊. Teknelerdeki bütün olta donanımları çok düzgün markalar, her hafta olta çıkrıklarındaki misinalar yıpranmaya karşı yenilenmekte, çünkü yakalanan balıklar epeyce büyük ve mücadeleci.

Biraz Panama (*) ve yaptığımızı balık avcılığı hakkında bilgi vereyim. Ocak ayı kılıç balığı avı için Panama’da dönemin en uygun vakti. Panama’da, Pasifik Okyanusu’nda balıkçılık için en düzgün lokasyon da Tropic Star Lodge. Yıl içinde en verimli dönemlerse Ocak Şubat kılıç balığı (marlin) avı; Mayıs, inshore denilen kıyı balıkçılığı; Ağustos’ta ise orkinos avı vakti. Biraz daha açmak gerekirse; pelajik (**) olarak göç eden balıklar, yemleri ve kıyıları takip edip okyanusu arşınlarlar. Mayıs ayında akıntıların değişmesi, suların biraz daha soğumasıyla derinde yaşayan taban balıkları kıyılara gelir ve inshore fishing yapılır. Bizim yaptığımız ise kıyıdan 20 mil açılarak offshore fishing oluyor. Ağustos, Eylül aylarında ise koca gövdeli orkinoslar öteki sürülerin içinde zıplayarak bir beslenme çılgınlığı yaşarlar; oltaya gelişleri belgesellere bahis olur. Bu lokasyonda her mevsim değişik balıklarla tanışmak mümkün. Biz de bulunduğumuz haftanın hakkını verdik. 60 yıllık bir geçmişe sahip olan, ünlü balık avcılığı tesisi Tropic Star Lodge’da, daha evvelki rekor 104 kılıç balığı (marlin), 15 tekne bir hafta içerisinde 179 balık yakaladık ve bıraktık. Bu balıkların tadı hakkında maalesef yorum yapamayacağım, zira burada katı kurallar geçerli, sportif balıkçılık kuralları, yani hayvana hiçbir ziyan vermeden tekrar denize salma gerekiyor. Anılarımızda kalan tadı değil, eşsiz yakalama süreci anıları oldu.

Yukarıda bahsettiğim üzere her sabah teknelerle süratle koyu terk ederken yakındaki bir ada civarında yemlerimizi tuttuk. Yemlerimiz; orkinos, torik, kendileri aslında 3,5 kilo gelen balıklardı. Bir seferinde oltamıza 15 kiloluk bir orkinos takılınca, beklentimiz o olmadığı için elimizdeki ince kadrolarla bizi epey uğraştırdı. Her gün 8-10 tane canlı yemi yarım saat içerisinde tutup sonraki yarım saatte süratle açığa gerçek yol aldık. Kıyıda yeteri kadar yem bulamadığımız günlerde ise yaklaşık 10 mil açıkta bir denizaltı resifinde (***) kümelenen yem balıklarını yemek için toplanan bizim tombikleri (orkinos) ve torikleri bulma fırsatımız oluyordu. Güya her gün randevulaşmışlar üzere bir ortaya geliyorlar, küçük yem balıkları su üstünde zıplarken torikler, orkinoslar ve hatta kuşlar bunları yakalamanın peşindeydi.

Livar (balığı canlı saklama) sistemi şöyle; yakalanan yemler baş aşağı bir borunun içinde tutularak canlı kalmaları sağlanıyor ve daha sonra canlı olarak denize salınıyorlar. Balıklar büyüdükçe daha kurnaz ve daha seçici olabiliyorlar. Gerçi bizim sularımızdaki levrek ve lüferler de hayli hassas ve kurnaz balıklar, hakikaten oltayı seziyorlar. Sportif balıkçılıkta uğraş temel olduğu için kullanılan misinalar da çok kalın değil. Bu nedenle 400 metrelik misinayı balıklar bir anda çekip alabiliyorlar ve siz de misinanızı geri sarmaya ve geriye yanlışsız hareketlerle balığı çekmeye çalışıyorsunuz.

Şimdi de balık yakalama sistemine gelelim. Teknenin gerisinden genelde 5 tane olta sarkıtılıyor. Bunlardan bir kısmı canlı yem, bir kısmı plastik ve yapay yemler, bir kısmı da meyyit balıklardan kesilen modüllerden yapılan yaprak yemler. Münasebetiyle her türlü müşkülpesent balığı kandırmak için çeşitli oltalar, muhakkak uzaklıklarla teknenin gerisinden çekiliyor. Sabah 7de başlayan macera 8 saat sürüyor ve saat 15.00’a kadar oltalar suda kalıyor. Balıkların iştahı çok yerinde değilse yemlerle oynuyorlar. Bazen kesip kesip gidiyorlar, bazense peş peşe atlıyorlar, takılıyorlar oltalarımıza. Ne tuhaftır ki, okyanusta da saat 7-10 ortasında balıklarda bir hareketlenme oluyor ve bir süre orta verdikten sonra güneşin yükseldiği vakitte tekrar yemlere yükselmeler ve vuruşlar başlıyor. Tıpkı vakit döngüsüne Türkiye’de de şahit olmuştum. Demek ki balıkların davranışları bütün Dünya denizlerinde benzermiş.

Biz bahtımıza birinci gün Hawaii teknesinde Selim İman ile beraberdik. Selim bir Blue Marlin tuttu, birinci açılışı yaptı. Ben bir orkinos (ton balığı) ve 50 kiloluk Lambuka (uskumru) tuttum. Genelde herkes sırayla oltaları attı. Daytripper de ise Murat dayım Dorado (28 pound, 35 inç) ve marlin tuttu. Sinan Kuran da Blue Marlin tuttu (250 pound, 92 inç.) Bu ortada bazen küçük balıklar 10 dakika, büyük balıklar 30 dakika uğraş gerektiriyor. Ben birinci balığımı yakalarken avucumun içi su topladı ve meşrubatları soğutmak için teknede bulunan buzlar sayesinde fazla hasar almadan bu problemden kurtuldum.

Aslında tecrübeliyimdir, fakat heyecandan birinci balıkta atladım, lakin birinci balık da beni hakladı. Sonrasında daima eldiven kullanmama karşın elimdeki nasır ben bu yazıyı hazırlarken bile hala geçmemişti. Balıkla uğraş ederken çıkrığın kolunu çevirmek büyük kuvvet istiyor, balık yüzeye yükseldiği vakit ise kaptan süratle geri hareketlerle giderken sizin oltayı süratli bir halde sarmanız, balığı üst çekmek için de kamışı aşağı üst hareketlerle pompalayarak boşluktan istifade misinayı yeniden geri sarmanız gerekiyor. En heyecanlı an, kılıç balığının birinci yakalandığı an oluyor. Genelde evvel fotoğraflardaki üzere uzakta suyun üzerinde görüyorsunuz. Suyun üzerine hakikat zıplayarak kurtulmaya çalışıyor ve boşluk bırakırsanız başarılı oluyor. 200, 300 bazense 400 metrelik misinayı 7-10 saniye ortasında süratle boşaltabiliyor. Bir de alışılmış teknenin gölgesini fark edince tekrar yüzeye yükseliyor ve teknenin kenarında eşsiz imajlar veriyor. Hatta bir balık teknenin içine hakikat epeyce yakın bir aralıktan zıplayınca ben koltuktan fırlayıp teknenin içine gerçek kaçtım. Çünkü kılıcı yaralayıcı yahut öldürücü olabiliyor. Balıkların tekne içine atlamasıyla yaralanmalara neden olan durumlar sıkça kelam konusu, onu da belirteyim.

Birinci günün akabinde yorgun biçimde kıyıya döndük, öğrendim ki dayımı birinci marlinini tuttuğu için suya atmışlar 😊. Ya kendi isteğinizle atlıyorsunuz ya da birisi sizi bir anda itiveriyor. Burada kural, hayatında birinci değişik balığı tutan yani marlin ya da yelken balığı üzere, iskelenin sonundan kıyafetleriyle suya atılıyor. 30 derece suda çok sorun olmuyor. Birinci gün bu durum Murat Bey’e nasip oldu. İkinci gün marlinimi tutunca ben de iskeleden atladım. İskeleden atladıktan sonra gözümü bir anlık açtığımda altımdan 1 metrelik bir balığın fırladığını gördüm. O kadar büyük balıklar iskelenin altında yaşıyorsa köpekbalıklarının da olabileceğini düşündüm. Lakin daha bugüne kadar bir kayıt alınmamış, şükürler olsun, yani denize neden girmediğimizi daha düzgün anlamışsınızdır.

Ondan sonraki günler ise sabahları ağır yem yakalama uğraşlarından sonra birkaç balık yakalıyorduk ve akabinde uyuyabileceğimiz bir boşluğumuz oluyordu. Deniz daima dalgalı, okyanus asla uyumuyor. Bizim denizlerimiz üzere değil, rüzgarın olmadığı durumlarda bile dalga azalmıyor, rüzgar olduğunda ise deniz adeta çalkalanıyor. Teknedeyken ayakta durmakta zorluk yaşıyorduk lakin balığa çıkmanın keyfi hepsini unutturuyordu. Dikkatli olmazsanız kendinizi yaralayabiliyorsunuz. Ortada siz teknede uyuklarken, uykunun en derin anında ise bir anda oltanıza balık atlaması beklenen. Çıkrığın sesi sizi uyandırabiliyor. Bir de balıklar tam öğle vakti, elimizi kumanyaya attığımızda geliyordu. Bir mühlet sonra kaçıncı dakikada balık geleceğini gözlemleyip bunun sohbetini yapma uzmanlığına eriştik.

Balıktan döndükten sonra, İstanbul uyanıkken görüşmek için kısa bir telefon süremiz kalıyordu. Biz odalarımıza döndüğümüzde İstanbul’da neredeyse gece yarısı oluyordu.

İkinci günümüzde Murat dayım ve Selim tıpkı teknedeydi. 250 poundluk, 92 inç uzunluğunda bir black marlin tuttular. Toplamda o gün 7 balık oltalarına gelmiş, 4ünü yakalayabilmişler. Ayın 12’si tıpkı vakitte doğum günümdü akşam yemeğinde beklediğim sürpriz arkadaşlarımdan geldi, doğum günümü kutladık. Sağ olsunlar otelin mutfağında hoş bir pasta hazırlamışlar. Herhalde orada yediğimiz en hoş tatlı bu pastaydı. Ayrıyeten, öteki tüm yarışmacılar da doğum günümü kutladılar. Marlin bayrağı da o anda bana verilebilecek en hoş doğum günü ikramı oldu.

Biz 4 kişi olduğumuz için 2li takımlara ayrıldık. Böylelikle daima ekip değiştirerek herkes her teknede yer almış oldu, yani bahtımızı teknelere dağıtmış olduk. Lakin dağılımda bir yanılgı olmalı ki Daytripper isimli teknede değişmeyen tek kişi dayım oldu. İkinci günden itibaren Daytripper ile birinciliğe oturduk, öteki teknemiz Hawaii sonuncu olarak ipi göğüsledi. Yani baştan ve sondan birinciliği kimseye kaptırmadık. Teknelerdeki bütün olta donanımları çok âlâ markalar, her hafta olta çıkrıklarındaki misinalar yıpranmaya karşı yenilenmekte, çünkü yakalanan balıklar epey büyük ve mücadeleci.

Biraz Panama (*) ve yaptığımızı balık avcılığı hakkında bilgi vereyim. Ocak ayı kılıç balığı avı için Panama’da dönemin en uygun vakti. Panama’da, Pasifik Okyanusu’nda balıkçılık için en yeterli lokasyon da Tropic Star Lodge. Yıl içinde en verimli dönemlerse Ocak Şubat kılıç balığı (marlin) avı; Mayıs, inshore denilen kıyı balıkçılığı; Ağustos’ta ise orkinos avı vakti. Biraz daha açmak gerekirse; pelajik (**) olarak göç eden balıklar, yemleri ve kıyıları takip edip okyanusu arşınlarlar. Mayıs ayında akıntıların değişmesi, suların biraz daha soğumasıyla derinde yaşayan taban balıkları kıyılara gelir ve inshore fishing yapılır. Bizim yaptığımız ise kıyıdan 20 mil açılarak offshore fishing oluyor. Ağustos, Eylül aylarında ise koca gövdeli orkinoslar başka sürülerin içinde zıplayarak bir beslenme çılgınlığı yaşarlar; oltaya gelişleri belgesellere bahis olur. Bu lokasyonda her mevsim değişik balıklarla tanışmak mümkün. Biz de bulunduğumuz haftanın hakkını verdik. 60 yıllık bir geçmişe sahip olan, ünlü balık avcılığı tesisi Tropic Star Lodge’da, daha evvelki rekor 104 kılıç balığı (marlin), 15 tekne bir hafta içerisinde 179 balık yakaladık ve bıraktık. Bu balıkların tadı hakkında maalesef yorum yapamayacağım, zira burada katı kurallar geçerli, sportif balıkçılık kuralları, yani hayvana hiçbir ziyan vermeden tekrar denize salma gerekiyor. Anılarımızda kalan tadı değil, eşsiz yakalama süreci anıları oldu.

Yukarıda bahsettiğim üzere her sabah teknelerle süratle koyu terk ederken yakındaki bir ada civarında yemlerimizi tuttuk. Yemlerimiz; orkinos, torik, kendileri esasen 3,5 kilo gelen balıklardı. Bir seferinde oltamıza 15 kiloluk bir orkinos takılınca, beklentimiz o olmadığı için elimizdeki ince ekiplerle bizi epey uğraştırdı. Her gün 8-10 tane canlı yemi yarım saat içerisinde tutup sonraki yarım saatte süratle açığa hakikat yol aldık. Kıyıda yeteri kadar yem bulamadığımız günlerde ise yaklaşık 10 mil açıkta bir denizaltı resifinde (***) kümelenen yem balıklarını yemek için toplanan bizim tombikleri (orkinos) ve torikleri bulma fırsatımız oluyordu. Güya her gün randevulaşmışlar üzere bir ortaya geliyorlar, küçük yem balıkları su üstünde zıplarken torikler, orkinoslar ve hatta kuşlar bunları yakalamanın peşindeydi.

Livar (balığı canlı saklama) sistemi şöyle; yakalanan yemler baş aşağı bir borunun içinde tutularak canlı kalmaları sağlanıyor ve daha sonra canlı olarak denize salınıyorlar. Balıklar büyüdükçe daha kurnaz ve daha seçici olabiliyorlar. Gerçi bizim sularımızdaki levrek ve lüferler de hayli hassas ve kurnaz balıklar, sahiden oltayı seziyorlar. Sportif balıkçılıkta uğraş temel olduğu için kullanılan misinalar da çok kalın değil. Bu nedenle 400 metrelik misinayı balıklar bir anda çekip alabiliyorlar ve siz de misinanızı geri sarmaya ve geriye hakikat hareketlerle balığı çekmeye çalışıyorsunuz.

Şimdi de balık yakalama sistemine gelelim. Teknenin gerisinden genelde 5 tane olta sarkıtılıyor. Bunlardan bir kısmı canlı yem, bir kısmı plastik ve yapay yemler, bir kısmı da meyyit balıklardan kesilen modüllerden yapılan yaprak yemler. Hasebiyle her türlü müşkülpesent balığı kandırmak için çeşitli oltalar, belirli aralıklarla teknenin gerisinden çekiliyor. Sabah 7de başlayan macera 8 saat sürüyor ve saat 15.00’a kadar oltalar suda kalıyor. Balıkların iştahı çok yerinde değilse yemlerle oynuyorlar. Bazen kesip kesip gidiyorlar, bazense peş peşe atlıyorlar, takılıyorlar oltalarımıza. Ne tuhaftır ki, okyanusta da saat 7-10 ortasında balıklarda bir hareketlenme oluyor ve bir süre orta verdikten sonra güneşin yükseldiği vakitte tekrar yemlere yükselmeler ve vuruşlar başlıyor. Tıpkı vakit döngüsüne Türkiye’de de şahit olmuştum. Demek ki balıkların davranışları bütün Dünya denizlerinde benzermiş.

Biz talihimize birinci gün Hawaii teknesinde Selim İman ile beraberdik. Selim bir Blue Marlin tuttu, birinci açılışı yaptı. Ben bir orkinos (ton balığı) ve 50 kiloluk Lambuka (uskumru) tuttum. Genelde herkes sırayla oltaları attı. Daytripper de ise Murat dayım Dorado (28 pound, 35 inç) ve marlin tuttu. Sinan Kuran da Blue Marlin tuttu (250 pound, 92 inç.) Bu ortada bazen küçük balıklar 10 dakika, büyük balıklar 30 dakika çaba gerektiriyor. Ben birinci balığımı yakalarken avucumun içi su topladı ve meşrubatları soğutmak için teknede bulunan buzlar sayesinde fazla hasar almadan bu problemden kurtuldum.

Aslında tecrübeliyimdir, lakin heyecandan birinci balıkta atladım, fakat birinci balık da beni hakladı. Sonrasında daima eldiven kullanmama karşın elimdeki nasır ben bu yazıyı hazırlarken bile hala geçmemişti. Balıkla çaba ederken çıkrığın kolunu çevirmek büyük kuvvet istiyor, balık yüzeye yükseldiği vakit ise kaptan süratle geri hareketlerle giderken sizin oltayı süratli bir biçimde sarmanız, balığı üst çekmek için de kamışı aşağı üst hareketlerle pompalayarak boşluktan istifade misinayı tekrar geri sarmanız gerekiyor. En heyecanlı an, kılıç balığının birinci yakalandığı an oluyor. Genelde evvel fotoğraflardaki üzere uzakta suyun üzerinde görüyorsunuz. Suyun üzerine hakikat zıplayarak kurtulmaya çalışıyor ve boşluk bırakırsanız başarılı oluyor. 200, 300 bazense 400 metrelik misinayı 7-10 saniye ortasında süratle boşaltabiliyor. Bir de olağan teknenin gölgesini fark edince tekrar yüzeye yükseliyor ve teknenin kenarında eşsiz manzaralar veriyor. Hatta bir balık teknenin içine yanlışsız epeyce yakın bir uzaklıktan zıplayınca ben koltuktan fırlayıp teknenin içine hakikat kaçtım. Çünkü kılıcı yaralayıcı yahut öldürücü olabiliyor. Balıkların tekne içine atlamasıyla yaralanmalara neden olan durumlar sıkça kelam konusu, onu da belirteyim.

Birinci günün akabinde yorgun biçimde kıyıya döndük, öğrendim ki dayımı birinci marlinini tuttuğu için suya atmışlar. Ya kendi isteğinizle atlıyorsunuz ya da birisi sizi bir anda itiveriyor. Burada kural, hayatında birinci değişik balığı tutan yani marlin ya da yelken balığı üzere, iskelenin sonundan kıyafetleriyle suya atılıyor. 30 derece suda çok sorun olmuyor. Birinci gün bu durum Murat Bey’e nasip oldu. İkinci gün marlinimi tutunca ben de iskeleden atladım. İskeleden atladıktan sonra gözümü bir anlık açtığımda altımdan 1 metrelik bir balığın fırladığını gördüm. O kadar büyük balıklar iskelenin altında yaşıyorsa köpekbalıklarının da olabileceğini düşündüm. Ancak daha bugüne kadar bir kayıt alınmamış, şükürler olsun, yani denize neden girmediğimizi daha uygun anlamışsınızdır.

Ondan sonraki günler ise sabahları ağır yem yakalama uğraşlarından sonra birkaç balık yakalıyorduk ve akabinde uyuyabileceğimiz bir boşluğumuz oluyordu. Deniz daima dalgalı, okyanus asla uyumuyor. Bizim denizlerimiz üzere değil, rüzgarın olmadığı durumlarda bile dalga azalmıyor, rüzgar olduğunda ise deniz adeta çalkalanıyor. Teknedeyken ayakta durmakta zorluk yaşıyorduk fakat balığa çıkmanın keyfi hepsini unutturuyordu. Dikkatli olmazsanız kendinizi yaralayabiliyorsunuz. Ortada siz teknede uyuklarken, uykunun en derin anında ise bir anda oltanıza balık atlaması beklenen. Çıkrığın sesi sizi uyandırabiliyor. Bir de balıklar tam öğle vakti, elimizi kumanyaya attığımızda geliyordu. Bir müddet sonra kaçıncı dakikada balık geleceğini gözlemleyip bunun sohbetini yapma uzmanlığına eriştik.

Balıktan döndükten sonra, İstanbul uyanıkken görüşmek için kısa bir telefon süremiz kalıyordu. Biz odalarımıza döndüğümüzde İstanbul’da neredeyse gece yarısı oluyordu.

İkinci günümüzde Murat dayım ve Selim birebir teknedeydi. 250 poundluk, 92 inç uzunluğunda bir black marlin tuttular. Toplamda o gün 7 balık oltalarına gelmiş, 4ünü yakalayabilmişler. Ayın 12’si birebir vakitte doğum günümdü akşam yemeğinde beklediğim sürpriz arkadaşlarımdan geldi, doğum günümü kutladık. Sağ olsunlar otelin mutfağında hoş bir pasta hazırlamışlar. Herhalde orada yediğimiz en hoş tatlı bu pastaydı. Ayrıyeten, öteki tüm yarışmacılar da doğum günümü kutladılar. Marlin bayrağı da o anda bana verilebilecek en hoş doğum günü armağanı oldu.

Üçüncü gün dayımla birebir teknede açıldım. İki Ülker bir ortaya gelince yeni bir rekor daha kırdık ve “Super Grand Slam” yaptık. O gün ben; 150 poundluk, 85 inç uzunluğunda Black Marlin, Blue Marlin ve 2 tane Sailfish tuttum. Murat Bey’se 55 poundluk, 180 cmlik sailfish, 2 metrelik 80 poundluk bir Stripe Marlin, 150 poundluk 85 inçlik Blue Marlin tuttu. Bir Black Marlini tutmaya çalışırken olta koptu, bir sailfish tuttuk, biri de yemi yedi, kaçtı, 7 balık yakaladık. Muhteşem Grand Slam nedir derseniz; daha evvel burada ancak10 sene evvel yaşanmış bir olay: bir günde tıpkı cins balıktan (marlin) dört farklı çeşit yakalamak şart!

İşte artık zannedersem bayraklardan bahsetmenin vakti geldi. Blue marlin, black marlin, sailfish, stripe marlin için farklı bayraklar mevcut. Stripe marlin bu bölgede çok rastlanmıyor, white ve stripe marlin daha çok Atlantik Okyanusu’nun balıkları. Bu tuttuğumuz balıkların 4’ü de birbirinden farklı olunca grand slam değil, üstün grand slam yaptınız dediler. 5 farklı tıpta kılıç balığı yakalarsanız Fantasy Grand Slam oluyor, yani isminden anlaşılacağı üzere de pek muhtemel bir şey değil. Grand Slam ise üç farklı tıpta kılıç balığı yakalayınca gerçekleşiyor. Biz o an ne yaptığımızın da pek farkında varmadık lakin karaya döndüğümüzde Tropic Star Lodge’nin yöneticileri ve organizatörlerinin şaşkın bakışlarıyla karşılaştık. Durumu şöyle izah edeyim; stripe marlin için de yarım saat bayrak bulmaları gerekmiş, hatta öteki teknelerin bir adedinden tesadüfen buldular ve bayraklarımızı o denli tamamlayabildik. Kırmızı bayrak, renginden de anlaşılabileceği üzere kıymetli bir bayrak. 10 sene evvel gerçekleşen bu olay tekrar bize kısmet oldu. Hem puanda birincilik hem de harika grand slam yaparak tarihe ismimizi yazdırmış olduk.

5-6 günde sıkılacağımızı düşünmüştük lakin yoğunluktan ve yorgunluktan sıkılmaya bile vakit bulamadık. Deniz ve balıkçılık, fiziken insanı yoran lakin mental olarak insanı dinlendiren bir aktivite. 11 sene evvel orkinosların ağır olduğu yaz devrinde gerçekleştirdiğimiz bu aktiviteyi 11 sene sonra kılıç balıklarının ağır olduğu periyotta gerçekleştirme fırsatımız oldu, çok da keyif aldık. Boş vakitlerimizde teknede hoş sohbetlerimiz oldu.

Kalan günlerde neler yakaladığımızı sorarsanız; Murat 4.günde 2 tane sail fish tuttu, 2 tane de sailfish geldi ancak takılmadı oltaya. Bense 2 tane Blue Marlin yakaladım. Yeniden o günü puan olarak başkan tamamladık. 5. günde, ben 2 tane blue marlin tuttum, Murat Bey 1 sailfish, 1 marlin tuttu, 2 sail fish ise kaçtı. Bugünü ise puanda ikinci olarak tamamladık. 6. günde Sinan ve Selim ise 4 blue marlin tutmuşlar. Totalde 179 Marlin tutup bırakmış olduk tüm küme olarak, daha evvelki rekor ise 104müş. Prensip olarak, evvel balığı oltaya takmalı ve tekneye kadar çekmelisiniz. Oltanın önder ipine dokunduktan sonra ise balığı hür bırakmalısınız. Puanlarsa şöyle hesaplanıyor: her Marlin 300 puan, Sailfish 100 puan, Dorado (Mahi Mahi) ise 10 puan.

Gitmek isteyenler ya da merak edenler için aktarılan şu bilgiyi de paylaşmış olayım; deniz suyu sıcaklığı daha evvel dediğim üzere yüksek; 28 derece, yılın birinci yarısı ise 22-25 derece ortasına düşüyor genelde. Yılın birinci yarısında deniz daha dalgalı oluyor. Mayıs ayı hem açık deniz hem de derin su balıkçılığı için daha elverişli bir periyot. Bölgede yaşayanlar en lezzetli balığın Shpere Fish olduğunu söylüyorlar, ortamızda buna katılmadığını bildiklerim var mesela Murat’ın favorisi Kılıç Balığı. İkisinin de kaynağı bizim Ege.

Bir tane daha vidyomuz var izlemek isterseniz:

Çok farklı bir tecrübe yaşayarak biz kümeden bir gün evvel ayrıldık. Dönüş yolunda, alçak gelgit nedeniyle tekneyi kıyıya yanaştıramadığımız için suya inerek kıyıya yürüdük. Çamurlu kumsalı gözlemledikten sonra ve daha küçük pervaneli pırpır uçakla 45 dakikalık bir uçuş yaparak Panama City’e geri döndük. Panama City’e iner inmez havaalanının yakınında yer alan Panama Kanalı’na gittik. Zirveden, bekleyen gemileri gördük. Ayarlamaya kalksak sanırım başaramazdık ki 5 tane havuzdan bir adedinin içinde bekleyen pladis ismini esinlendiğimiz Pleiades isimli grup yıldızının ismini alan Panama bandıralı Japon arabası dolu nakliye gemisi bizi beklemekteydi. Bu herhalde bir tevafuktu.

Panama’daki camiyi de ziyaret ettik ve cemaatin 5000 şahsa yakın olduğunu söylediler. Çok da şaşırmadık.

Biraz tarihi, ekonomik ve siyasal bilgi… Amerikan askerleri İkinci Dünya Savaşı’nda Panama Kanalı’nı korumuş ve bir süre daha kalmışlar. Panama City (***) 1821’de Kolombiya ile birleşmiş lakin 1903 yılında Kolombiya’dan ayrılarak ABD’nin takviyesi ile bağımsızlığını ilan etmiş. Donald Trump artık Panama’yı geri istiyor, zati para ünitesi de USD.

Bu küçük stratejik ülkenin nüfusu 4 milyon lakin yıllık 2,5 milyar dolar kadar yalnızca Panama Kanalı’ndan gelirleri var. Amerika’nın doğu-batı yakasını birleştirmesiyle birlikte Çin ve Japonya’nın gemileri de doğu yakasına buradan geçiyorlar. Yani epey değerli bir gemi trafiğine konut sahipliği yapıyor. Açılışından 2002 yılına dek yaklaşık 800.000 geminin geçtiği iddia edilen Panama Kanalı’ndan her yıl 14.000’den fazla gemi geçmekte olup taşınan yük ölçüsü 203 milyon tonu buluyor. Gemilerin bir kısmı ise yükünü limana boşaltıyor ve trenle öteki okyanusun kıyısına taşınarak başka gemiye aktarılıyor. Aslında yüksek maliyet ve trafik yoğunluğundan her gemi kanalı geçmiyor.

Tabii ki Panama City’de de GOYA yaptık ve birkaç markete gittik. Goya sonrası hoş bir İtalyan Restoran’ında lezzetli bir pizza yedik. Sonra Japonların bilhassa tercih ettikleri geyşa dedikleri bir kahve çekirdeğini tatma fırsatımız oldu. Volkanik toprakta yetişen ve farklı özellikleri olan kahve; değişik bir aroması vardı, hafif limon ekşiliği hissettim. Japonların sevmesine şaşırmadım, lakin bizim okkalı Türk kahvemiz ile hiç alakası yok. Bu ortada 100 gr’lık paketi 40 dolara satılıyor; biz 10 dolara birer fincan içtik.

Tüm haftanın yorgunluğu ve Panama City GOYA’mızdan sonra akşam erken saatte otelimize gelince dinlenme fırsatımız oldu. Otel saat 22.00’a kadar epeyce hareketliydi, mahallî bir düğün vardı, uzaktan onu da izleme talihimiz oldu. Çok gürültülüydü, lakin neyse ki saat 22.00’da müzik sustu.

Ertesi gün, Meksika’daki San Lucas Los Cabos’taki pladis CEO’muz Salman Amin’in oğlunun düğününe iştirak etmek üzere sabah erkenden yola çıktık. Hint metodu üç günlük bir düğündü. İmam nikahı ve nikah İngilizce kıyıldı. Fakat biz dahi klâsik Pakistan giysileri içindeydik. Bir orta da otelin önünde denizde yüzen balinaları gördük.