Yeni Papa ne tür bir Amerikalı?
“XIV Leo”
ABD’li birinci Papa. Birebir vakitte 20 yıl kadar misyon yaptığı Peru’nun da vatandaşı. Yani hem Kuzey Amerikalı, hem Güney Amerikalı. Arjantinli evvelki Papa ise Latin Amerikalı birinci Papa’ydı. Amerikalı Kardinal
Robert Prevost
“Papa” ismi olarak “Leo”yu seçti. Bu isim seçimi daha çok “
Papa XIII. Leo
” ile “
Büyük Leo
” olarak da anılan
“Papa I. Leo”
ya atfediliyor.
“
Birinci Leo
”yu “
Büyük
” yapan, Roma’nın kalbini mızrak üzere delen Hunlar’la ilgiliydi. Roma İmparatorluğu 5. Yüzyılda Kuzey İtalya’yı istila eden Hunlar karşısında temellerinden sarsılmıştı.
Hun İmparatoru Attila
hem Batı Roma’yı ve hem de Doğu Roma’yı kırbaçlayıp duruyordu. Milano’yu yerle bir eden Attila’nın Roma kapılarına dayanması an problemiydi.
Batı Roma İmparatoru
III. Valentinianus
Roma seferinden vazgeçmeye ikna etmeleri için Attila’ya elçiler gönderdi. Heyete Papa I. Leo başkanlık ediyordu. Katolik anlatılara nazaran Leo, Attila’yı ikna etmeyi başarmıştı. Attila’nın İtalya seferi Avrupa’da güç istikrarını değiştirmiş ve Roma’nın artık kendisini koruyamayacağı anlaşılmıştı. Attila İtalya seferinden sonra kuşkulu formda öldü. Roma İmparatorluğu ise Attila’nın vefatından 23 yıl sonra ortadan kalkıyordu.
1878-1903 yılları ortasında Papalık yapan”
XIII. Leo
” ise
Katolik Toplumsal Öğretisi”
nin kurucu babası olarak kabul edilir. XIII Leo 1891’de yayımladığı fermanda Kapitalizm ve Sosyalizm eleştirisi yapmakla birlikte emekçi haklarına olumlu yaklaşımlarda bulunuyordu. XIII. Leo,
“Büyük devrim”
olarak nitelenen ferman sebebiyle “
İşçilerin Papası”
veya
“Sosyal Papa”
diye anılır.
XIII. Leo’nun bir öbür şöhretiyse “
Amerikancılığa
” şiddetle karşı çıkmasından geliyordu. Amerikan Protestanları’na nazaran ABD
“Beyaz, Anglo-Sakson Protestan”
dır. Amerikan olmak “
Protestan olmak
”la birebir şeydi. “
İngiliz etkisi
” sebebiyle Protestanlar Vatikan’dan nefret ediyorlardı. Katolikler Amerikan siyasî bedeller sisteminin düşmanları olarak görülüyorlardı.
Papa XIII Leo periyodunda Amerikan Katolik kilisesine “
Amerikancılık
” olarak anılan bir eğilim sızmaya başlamıştı. “Amerikancılık”, “
WASP
”ın(Beyaz, Anglo-Sakson, Protestan) kültürel egemenliğini temsil ediyordu. Birtakım Katolik rahipler Katoliklerin Amerikan liberal bedelleriyle ahenk sağlamasını öneriyorlardı. XIII Leo’ya göreyse Katolikliğin Amerikanlaşması sapkınlıktı.
XIII. Leo 1899’da ABD’deki Baltimore Başpiskoposu
Kardinal James Gibbon’
a bir mektup göndererek görüşlerini bildiriyordu. “
Amerikancılıkla İlgili Yeni Görüşler: Fazilet, Tabiat ve Lütuf Üzerine
” başlıklı mektubunda Papa, Katoliklik ve Amerikan kültürünü uzlaştırmayı amaçlayan Amerikancılığı kınıyordu. Papa’ya nazaran periyodun Amerikan liberal kıymetleri Roma Katolik Kilisesinin klasik inanç, öğreti ve uygulamaları için son derece yıkıcı ve zararlıydı.
ABD’deki Protestanların Katolik nefreti şiddetli bir ayrımcılıkla sözünü buluyordu. Beyaz Irkçı örgütler Katolikler’i de amaç alıyorlardı. Bu nefretin sönmesi hayli vakit almıştır. ABD Başkanı seçilen ilk Katolik,
John Fitzgerald Kennedy
idi. Kennedy yaptığı bir açıklamada “Katolik” olmasının başkanlığı üzerinde rol oynamayacağını söylemek zorunda kalmıştı.
“
WASP nüfuzu
” büyük ölçüde son buldu ve “
Katolik Sağ
” Amerikan muhafazâkârlığının kesimi haline geldi.
Beyaz Katolikler’
in liberalleri Demokratlar’a, muhafazâkârlarıysa Cumhuriyetçiler’e oy veriyor. Katoliklerin üçte biriyse “
Hispanik
”, yani Latin Amerika kökenli. ABD’ye göç daha çok “Latin” kaynaklı olduğu için Hispanikler de Trump’ın göç siyasetlerinin amacında yer alıyorlar. Vatikan’ın göç siyasetlerine müdahil olmasının bir sebebi de budur.
Papa Francis
, Trump’ın göç siyasetlerinin şiddetli bir muhalifiydi. Francis cinsiyet, etraf ve iklim değişikliği üzere başlıklarda da Trumpçı Cumhuriyetçilerle aksi düşmüştü. Trumpçı Cumhuriyetçiler Papa Francis’i “
kültür savaşları
”nda liberallerin tarafında yer almakla suçluyorlardı. Trumpçı Cumhuriyetçiler’e nazaran XIV. Leo da Papa Francis’ten farklı değildir.
Trumpçı radikal Sağ’ın kitabında “
liberal
” olmakla “
Marksist
” olmak birebir şeydir. Buna nazaran liberaller Amerika’yı içerden kültürel olarak çökertmeyi amaçlıyorlar. Trumpçı Sağ’ın tesirli figürlerinden
Laura Loomer “X”
hesabından yaptığı bir paylaşımda yeni Papa’yı “
Trump aksisi, açık hudutlar yanlısı ve Papa Francis üzere tam bir Marksist
” olarak etiketliyordu. Trump’ın eski Beyaz Saray Başstratejisti Katolik Sağcı
Steven Bannon
ise “
BBC
”ye yaptığı bir açıklamada yeni Papa ile Trump ortasında katiyetle sürtüşme yaşanacağını ilân ediyordu.
