TBMM Yapay Zeka Araştırma Kurulu Başkanı ve AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez, Yapay Zeka Araştırma Kurulu’nun çalışmalarını anlattı.

Komisyon’un Ocak ayında misyon dağılımı yaparak faaliyetlerine başladığını hatırlatan Dönmez, 3-4 ay içinde Komite’nin çalışmalarını tamamlamayacağını lisana getirdi.

Hedeflerinin bilimle, adaletle ve toplumsal hassaslıkla şekillenen bir yapay zeka ekosistemi yaratmak olduğunu vurgulayan Dönmez, Komite üyelerinin hususa partilerüstü bir anlayışla yaklaştığını söyledi.

Komisyon’un bir aylık ek müddet alma hakkını kullanabileceğini lisana getiren Dönmez, “Mayıs ortalarında çalışmalarımızı tamamlamış olacağız.” diye konuştu.

Çalışmalarını tamamladıktan sonra birkaç ay içerisinde Komite raporunu tamamlayacaklarını anlatan Dönmez, “Ben tatminkar bir rapor ortaya çıkacağı kanaatindeyim. Sonrasında gereksinim olursa, Meclisimizin takdirinde; bununla ilgili çalışmalar devam ettirilebilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Komisyon Başkanı Dönmez, çalışmalar neticesinde hazırlanacak raporun yalnızca mevzuat ihtiyacına altyapı oluşturan bir rapor olmayacağını, tıpkı vakitte yeni iş alanları oluşturmak, bilgi ekosistemlerini desteklemek, yapay zeka prensipleri ve etik standartları hazırlamak, yapay zeka ile ilgili Ar-Ge yatırımlarını belirlemek, öncelikli uygulama ve yatırım alanları tespit etmek, yapay zekanın getireceği sosyoekonomik değişimlere hazır olmak, yapay zeka çağına uygun yönetişim düzenekleri oluşturmak, memleketler arası seviyede iş birliklerini güçlendirmek, yapısal ve iş gücü dönüşümünü hızlandırmak, aksine beyin göçünü artırmak, yapay zeka alanında bilimsel üretkenliği artırmak üzere Türkiye’nin global rekabette gereksinim duyduğu ve buna bağlı olarak çalışma yapılması gereken alanlara ışık tutacak, farkındalık yaratacak bir “vizyon belgesi” olacağını kaydetti.

Dönmez, Komitenin, 3 başlık halinde çalışmalarının yürütülmesinin öngörüldüğünü; bu başlıkların “yapay zeka konusundaki kazanımlar”, “yapay zekanın risklerinin tespiti ve önlemlerin alınması” ve “hukuki altyapı” olduğunu aktardı.

Mevzuat çalışmaları konusunda öteki ülkeleri incelediklerini söz eden Dönmez, ABD hür bir yaklaşımla, evvelden idari ve teknik regülasyona gitmeden bu teknolojinin gelişmesini desteklerken, Avrupa Birliği’nin bu hususta regülasyonlarla bir çerçeve çizmeye çalıştığını anlattı.

Türkiye’de yapay zeka alanında şimdi bir yasal düzenleme olmadığını, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisince hazırlanan Ulusal Yapay Zeka Strateji Dokümanı kapsamında çalışmaların devam ettiğini kaydeden Dönmez, Komite’ye davet ettikleri uzman isimlerden “yasal düzenleme gereksinimi olup olmadığı” konusunda fikir aldıklarını ve bu fikirleri not ettiklerini belirtti.

Fatih Dönmez, yapılan çalışmalar sonucunda yapay zeka alanında bir yasal düzenlemeye gereksinim olduğuna yönelik bir fikir oluşursa, bunu Kurul raporuna dercedeceklerini de bildirdi.

Erken bir regülasyon teknolojilerin gelişmesine mani olabilecekken, çok geç kalınmasının da külfetler oluşturabileceğine işaret eden Dönmez, “temel hak ve hürriyetleri koruma” ile “yapay zeka teknolojilerini kullanma” ortasında bir istikrar olması gerektiğinin altını çizdi.

Yapay zekanın bir taraftan üretkenliği ve verimliği artırmak için fırsatlar sunarken öteki taraftan da birtakım riskleri barındırdığına dikkati çeken Dönmez, kimi meslek kümeleri açısından zorlanmalar olabileceğini lakin birebir vakitte yeni iş fırsatlarının da doğabileceğini vurguladı.

Yapay zeka alanındaki insan kaynağı muhtaçlığına işaret eden Dönmez, “Komisyon olarak, attığımız somut adımlar ve yapay zekanın yeni durumuna nazaran yeni planlamalarımız ve çalışmalarımız olacak.” sözünü kullandı.

Dönmez, “Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz’ın başkanlığında bir Koordinasyon Kurulu oluşturuldu. Hem kamunun hem özel kesimin bu alanda gereksinim duyduğu uzman yetiştirilmesi konusunda bir planlama yaptıklarını biliyoruz. Birinci etapta yaklaşık 50 bin insan kaynağına muhtaçlığımız var üzere gözüküyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’nin yıllardır yazılım ve bilgisayar mühendisliği alanında birçok insan yetiştirdiğini belirten Dönmez, şunları paylaştı:

“Yazılım ve bilgisayar mühendislerinin bu alana eğilmesi çok daha kolay gözüküyor. Bununla birlikte bir çok üniversitemizde ön lisans, lisans ve lisansüstü programları da açıldı. Üniversitelerdeki yapay zeka ile ilgili kısımların müfredatı ile ilgili uyumu YÖK, İstanbul Teknik Üniversitesi’ne (İTÜ) vermiş. Önümüzdeki hafta İTÜ’ye gittiğimizde bu bahiste daha detaylı bilgi alacağız.”

Komisyon Başkanı Dönmez, sadece yazılım tarafında değil, üretim için de hazırlık yapılması gerektiğinin altını çizerek, “Bu yazılımlar, büyük harika süratli bilgisayarlara ve bilgi sürece merkezlerine muhtaçlık duyuyor. O alanda da donanımsal olarak bir altyapıyı kurmamız gerekiyor. Yerli bir ekosistem için atılması gereken adımlar neler, Komite çalışmaları esnasında görmüş olacağız.” diye konuştu.

Yurt dışında yapay zeka alanında çalışan bir çok Türk uzmanın olduğuna dikkati çeken Dönmez, “Bu isimlerin bir kısmını, Kurulumuza davet ettik. Onların da çalışmalarımıza iştiraki kelam konusu olacak. Yerli ve ulusal bir ‘yapay zeka ekosistemi’ için yurt dışında tecrübe kazanmış arkadaşlarımızın da Türkiye’ye gelerek bu alanda çalışmalar yapmasını bekliyoruz. Ben ümitvarım.” kelamlarını sarf etti.