İslami toplulukta tiyatro yapan benim bildiğim üç küme var. Aslında dört bireyler. Osman Doğan ile eşi Ayşe Şahinboy Doğan, Nurdan Albamya İnce ve Seyfullah Şenel. Bu arkadaşları yıllardan beri takip ediyorum ve gördüğüm şudur; tiyatro yapabilmek için didiniyorlar. Varları da yokları da oyun sergilemek. Hem yazıyor hem oynuyorlar. Bunun yanında provalar, takım kurma, sahneleme, salon bulma, kostüm, dekor, bilet satışı ve tanıtımlarla da uğraşıyorlar. Emeklerinin karşılığını almaları bir yana şimdi dişe dokunur yararları olmuyor. Sıkıntıları ne pekala? Evvel kendilerinden kısaca bahsedeceğim.

Seyfullah Şenel’in yazma yeteneğini bilenler bilir. Genç yaşında bir sürü kitabı var. Üretmeden duramıyor. Bir de tiyatro takımı kurdu. İsrail, Gazze’de soykırıma başlayınca boykot üzerine bir oyun yazdı. Kendisi de çıktı oynadı. Kentleri, ilçeleri dolaşarak bulduğu sahnede perde açtı. Öğrendim ki 104 defa oynamışlar. Daha çok salon açılsa ikiye üçe katlardı. Yeniden de masraflarını karşılamakta zorlandı. Seyfullah bu ortada “ek olarak” Üsküdar’da açtığı Vodvil Sahne ile gençlere alternatif tiyatro yeri sağladı. Kahve-çay muhabbetinin yanına sanatı ekledi. Bu dönem da Selahaddin Eyyubi’nin Aksa’ya koyduğu minberin öyküsünü sahneliyor. Marangozunun anlattığı ‘Minber’ kısa müddette 14 kentte 36 sefer oynanmış. Şubat ayında turne yapacaklar.

Osman Doğan’ı çok uzun yıllardır tanıyorum. Tıpkı etrafın çocuklarıyız. Bugün bırakır, yarın cayar dedik ancak o yolundan dönmedi. Harikulâde mizah yeteneğiyle harmanladığı oyunculuğunu İslami hassasiyetlerle yapmasaydı öbür bir Osman, dalın ışık saçan oyuncularından olabilirdi. Şimdilerde dizilerden, sinemalardan perde aralamaya vakit bulamazdı. Eşi Ayşe ise bir dergaha sığınan iki sarhoşun öyküsünü kurgulamak ve çok ince çizgide üst düzey espriler yazmak yerine melankolik uyarlamalar yapabilirdi. “Azrail ile olan toplantımdan sonra birtakım kararlarımı gözden geçirdim ve yeşil seccadelere geri döndüm” repliğini buraya yazayım da izlemeyenlere sufle olsun. Osman ile Ayşe’nin sahnelediği üç oyun var; Ziyafet Sofrası, En Büyük Haber ve Son Çıkış. Biri namazı, biri Kuran-ı Kerim’i öteki de imanı anlatıyor. Üçü de güldürü. İzleyicisini güldürüyor. Bakın bu güldürme konusunda iddialıyım. Soranlara “tok karnına gitmeyin” diyorum. Bu ortada Ziyafet Sofrası 11’inci döneminde ve 580 defa oynandı. Bu büyük muvaffakiyetten gereğince kelam edilmemesi ise bizim eksikliğimiz.

Nurdan Albamya’nın da iki oyununu izledim. Yazdığı ve yönettiği Bin Yıl, 28 Şubat sürecinin akıl almaz zulümlerini anlatıyor ve hapishanede geçiyor. Bir arkadaşım imam hatipteki öğrencilerini götürmüştü, “Yaşamadıkları 28 Şubat’ı izlediler. Çok etkilendiler. Geçmişi sorgulamaları değişti” demişti. Nurdan’ın (ben kendisine abla diyorum bu arada) bir de Kudüs Hakkında Konuşmalıyız oyunu var ki, daha evvel bu köşede yazmıştım. Lakin hissini aktarmam güç. O nasıl oyunculuk, o nasıl anlatım? Güya karşınızda Mescid-i Aksa var ve Filistinli Meryem’in konutunu satmamak için nasıl tek kişilik bir orduya dönüştüğünü izliyorsunuz. Şunu da ekleyeyim; Nurdan Albamya mektepli. Konservatuar tiyatro mezunu. İki sinema sinemasında oynadı.

Bu yazı onlara vefa borcum. Ama kâfi değil. Başımda bir platform kurmak ve bu sayede oyunlarını daha fazla seyirciye ulaştırma fikri vardı. Hatta oturduk konuştuk. Üstesinden gelemedim lakin buradan da söz edeyim kesinlikle olması gerekiyor.

Bakın dizi ve sinema bölümünün kimlerin inhisarında olduğunu ve üretimlerden rol kapmanın alengirli yollarını okuyoruz birkaç gündür. Şaşırdık mı? Hayır! Magazin haberleriyle tozpembeleştirilen ünlüler dünyasına taraf veren katı politik iradeyi görmeye başladık zira. O denli sanıyorum ki girift alakalar ağından çok sarsıcı itiraflar da saçılacak. Bu şu demek; kurdukları kültürel iktidar çatırdıyor. Meğer çok güçlüydüler. Yalnızca dizi, sinema ve platformlara değil rollere, cinsiyete, ünsiyete ve hatta kime oy verileceğine kadar karar vericiliğe soyunmuşlardı. Üstelik bu denli yıldır siyasi iktidarın sağladığı imkanların gölgesinde sanat yaparken, birebir siyasi iktidara darbe yapmaya kalkışanların Taksim’de önüne düşme cüretini göstermişlerdi. Yıllardır siyasilere rol kesip duruyorlardı. Artık koşullar değişti. Zira yerleri kayıyor. Kitleleri daralıyor. Zira aslında hitap etmedikleri kitle arayışa girdi ve alternatiflerini bulmaya başladı. Kainat boşluk kabul etmez. Bölümde açık yer kalmaz. Göreceksiniz Olağan platformu büyük bir kırılma olacak.

Geçen haftaki “Meksika Sınırı’ndan Gassal’e” yazıma gelen iletileri kendime ölçü yaptım. Fark ettim ki İslami topluluğun sanata olan ilgisi yalnızca dizilere ve sinemalara değil. Genel olarak izleyicisi daha az ve seçkin olan tiyatroya da büyük ilgi var. Bizim tiyatro işçilerinin performanslarını okudunuz. Onlar sabırla, kaygıyla davayla oynadılar ve kendilerince bir ekosistem oluşturdular. Dizi ve sinema bölümünü besleyen ana damar tiyatrodur. Seyfullah, Osman, Ayşe ve Nurdan’ın yıllardır oyunlarını sahneleyecek salon bulamamalarına karşın pes etmeyerek, bundan sonrasına büyük yatırımlar yaptılar. Natürel şimdi bir şeyler olmuş değil. Şu vakit diliminde yolda olmaları ise büyük uzaklık.

Bunları neden mi yazdım? İslami topluluk kültür ve sanat işlerinde kırılma yaşıyor. İçeriği para verme, yani bilet alıp izleme alışkanlığı kazanılıyor. Tam bu kademede içimizden çıkan kıymetleri vitrine çıkarmak gerekiyor. Asıl değerlisi şu: Namaz kılan, Allah diyen, küfretmeyen, bel altı espri yapmayan tiyatrocular, oyuncular var. İşlerinde çok düzgünler. Müsamere değil en hükümdarından oyun sahneliyorlar. Bunun farkında olmalıyız.

Yazının başında “İslami toplulukta tiyatro yapan benim bildiğim üç küme var” demiştim, kesinlikle ve haklı olarak “biz de varız” diyen tiyatrocular, kümeler olacaktır. Ben bu yazıda tanış olduğum arkadaşlar üzerinden sıkıntıyı anlatmaya çalıştım. Kendilerini yok saydığımı ve görmezden geldiğimi asla düşünmesinler ne olur. Bu vesile ile tanış olmayı ayrıyeten isterim.

Dindar izleyicide asıl kırılmayı Bekir Develi’nin yaptığını ve mizah bölümüne büyük bir cismin yaklaştığını da yazacağım. On iki kentte kapalı gişe sahnelediği ‘Fani But Funny’yi izledim ve Bekir Develi’yi konuk aldım. Bu sıkıntıları konuştuk. Hem yazacağım hem de yine başlayacak olan ‘Bir Öbür Mesele’de izleyeceksiniz.