Uzmanı insanlığı bekleyen tehlikeyi anlattı: 20-30 yıl içinde kanser global bir krize dönüşecek

Kalıtsal Kanserler Derneği Lider Yardımcısı ve Tıbbi Genetik Uzmanı Doç. Dr. Taha Bahsi ise kanserin genetik boyutuna dikkat çekerek, “Her ne olursa olsun kanserin temelinde genetik bozukluklar yer almaktadır. Kanserlerin yüzde 10 ila 20’si, bir evvelki nesilden miras kalan genlerdeki mutasyonlar sebebiyle ortaya çıkıyor. Önümüzdeki 20 ila 30 yıllık süreçte kanserin küresel bir krize dönüşmesi bekleniyor. Bu nedenle, erken teşhis metotlarının ve genetik metotların hayatımıza girmesi hayati değer taşıyor” dedi. Ayrıyeten Bahsi, Türkiye’nin kanser tedavisi ve teşhis alanında memleketler arası seviyede kıymetli uzaklıklar kat ettiğini ve erken teşhisin geleceğin anahtarı olduğunu belirtti.

Kalıtsal kanserler, aile bireyleri ortasında genetik mutasyonların jenerasyondan nesile aktarılması sonucu ortaya çıkan kanser tipleridir. Bu çeşit kanserler, tüm kanser olaylarının yaklaşık %5-10’unu oluşturur ve çoklukla erken yaşlarda teşhis edilir. Bu kanserler ortasında kalıtsal göğüs ve over kanseri sendromu, Lynch sendromu, Li-Fraumeni sendromu ve Cowden sendromu üzere çeşitli hastalıklar bulunur.

Kalıtsal Göğüs ve Over (Yumurtalık) Kanseri Sendromu: BRCA1 ve BRCA2 genlerindeki mutasyonlar, göğüs ve yumurtalık kanseri riskini artırır.

Lynch Sendromu (Herediter Nonpolipozis Kolon Kanseri): MLH1, MSH2, MSH6 ve PMS2 genlerindeki mutasyonlar, kolon ve endometriyum kanseri riskini yükseltir.

Li-Fraumeni Sendromu: TP53 genindeki mutasyonlar, çeşitli kanser tiplerine yatkınlık sağlar.

Cowden Sendromu: PTEN genindeki mutasyonlar, göğüs, tiroid ve endometriyum kanseri riskini artırır.

Aile geçmişinizde kanser hikayesi varsa, kalıtsal kanser riskinizi bilmek hayati değer taşır. Genetik testler ve erken teşhis yollarıyla risklerinizi yönetebilir Erken teşhis ve sistemli tarama programları, kalıtsal kanserlerin idaresinde kritik bir rol oynar. Genetik testler sayesinde, risk altındaki bireyler belirlenerek, şahsa özel önleyici önlemler ve izleme protokolleri oluşturulabilir.

Aile geçmişinde tıpkı kanser çeşidinin birden fazla şahısta görülmesi, erken yaşta kanser teşhisi yahut bir bireyde birden fazla kanser tipinin bulunması üzere durumlar, kalıtsal kanser riskini işaret edebilir. Bu üzere durumlarda, genetik danışmanlık ve testler aracılığıyla risk faktörleri belirlenebilir.

Erken teşhis ve sistemli tarama programları, kalıtsal kanserlerin idaresinde kritik bir rol oynar. Genetik testler sayesinde, risk altındaki bireyler belirlenerek, bireye özel önleyici önlemler ve izleme protokolleri oluşturulabilir.