Türkiye, yoğun toz fırtınalarının etkisi altında kalıyor
Afrika kıtasından gelen toz taşınımı, Türkiye genelinde olduğu üzere Van’da da hayatı olumsuz etkiliyor. Bilhassa bahar aylarında tesirini artıran toz bulutları, konutların balkonlarından araçlara kadar birçok yüzeyde çamurlu bir imaj oluşturdu. Araç sahipleri oto yıkamacıların yolunu tutarken, uzmanlar son devirde artan toz taşınımının iklim değişikliğiyle direkt alakalı olduğuna dikkat çekti.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, atmosferdeki büyük basınç merkezlerinin tesiriyle oluşan rüzgârların toz taşınımına yol açtığını belirtti. Alaeddinoğlu, “Bunlar büyük ölçüde Sahra Çölü’nden, yani güneyimizde yer alan Afrika kıtasındaki devasa çöl alanlarından gelen tozlardır. Bu tozlar rüzgârların tesiriyle kuzeye, Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz üzerinden ve Arap Yarımadası üzerinden geçerek ülkemize ulaşıyor ve yağışlarla birlikte yeryüzüne iniyor. Bu aslında olağan, epeyce olağan bir durum. Fakat bu tozların kimi ziyanları da var. Bilhassa konutların ve araçların üzerinde kirletici ögeler bırakması, lekeler ya da çamurlu bir manzara oluşturması üzere tesirler kelam konusu. Bu durum hem görsel açıdan hem de su tüketimini artırması istikametiyle bir sorun teşkil edebilir” diye konuştu.
Toz taşınımının ziyanlarının yanı sıra tarım üzerinde yararlarının da olduğunu vurgulayan Alaeddinoğlu, “Bu tozların ziraî alanlara rastgele bir ziyanı olmadığı üzere, bilakis yararı da vardır. Çünkü bu tozlar mineral açısından varlıklı, verimli topraklardır. Yere indiklerinde bulundukları bölgedeki ziraî faaliyetlere katkı sağlayabilirler. Münasebetiyle çevresel ve görsel olarak kimi aksiliklere neden olsalar da toprağın ve bitkilerin mineral muhtaçlığını karşılamaları açısından olumlu tesirlerinden kelam edebiliriz” tabirlerini kullandı.
Toz taşınımı olaylarının bahar aylarında, rüzgârların şiddetinin artmasıyla birlikte daha bariz hâle geldiğini belirten Alaeddinoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Aslında bu olayların sıklığı ve şiddetindeki artış, atmosferdeki basınç merkezlerinde meydana gelen değişikliklerle direkt ilişkilidir. Bu değişimlerin de büyük ölçüde iklim değişikliği ile alakalı olduğunu söylemek mümkün. Geçmişte de benzeri olaylar yaşanıyordu; fakat vakit aralıkları ve şiddetleri bugünkü kadar bariz değildi. İklim değişikliğiyle birlikte sıcaklıklarda yaşanan artış, yeni hava akım eksenlerinin ortaya çıkmasına neden oldu. Bu da rüzgârların istikametini ve şiddetini etkileyerek, toz fırtınalarının Türkiye’nin birçok kentini daha sık ve daha ağır halde etkilemesine yol açtı. Bu durum, bilhassa meskenlerin, binaların ve araçların ziyan görmesine neden oluyor.”
