Trumpizm üzerine bâzı notlar (2)
Demokratların neocon takımlarla birleşmesi üzerinde durulması gereken bir konudur. Daha baştan çok çelişkili ve olmayacakmış üzere duran bu iki akım nasıl oldu da bu kadar kolay yan yana geldi, hattâ özdeşleşti? Tekrâren söz edelim;
dünyâyı özgürlükçü ve keyfî yönetimler olarak ikiye ayırmak ve gerisinden, birincisini müdafaa etmek ismine başkasına saldırmak
tam da bu çakışma noktasını ortaya koymaktadır. Düşünülmesi gereken ikinci konu ise, bu
düşmanlığın objesinin kim olduğu
ile alâkalıdır. . Bunun, İran İhtilali, Körfez Savaşı ve Afganistan bağlamlarında olduğu üzere direkt İslâmiyet olması ile, Arap Baharı esnâsında
BAAS rejimleri ve önderleri olması
ve nihâyet çerçevesini büyütüp Çin, Rusya, İran ve Türkiye’yi alması farklı farklı kıymetlendirilmesi gereken örüntülerdir. Tahminen bu konu ayrıyeten tartışılabilir. Fakat burada bizim için ehemmiyet kazanan konu, bahsi geçen nesneleştirmelerdeki değişmelerin
neocon-libertinist çakışmasını gölgeleyen
ve anlaşılmasını zorlaştıran bir baş karışıklığı doğuran taraflarıdır.
Esâsen birinci başlarda Leo Strauss’un fikrî babalığını yapmış olduğu neocon hareket ile özgürlükçü (libertinist) entelektüel iklim ortasında bir bağ olmasını bırakalım, tam bir zıddiyet mevcuttu. Sovyetler Birliği’nin yıkılmasını kendilerini mutlak mânâda yasallaştıran bir zafer olarak gören özgürlükçüler, zihinsel bir esriklik yaşamaya başladılar. İhatâlı bir liberalleşme dalgası her tarafı kapladı. Bu dalganın Leo Strauss gibilerinin muhafazakâr telkinlerini yalnızca antikomünizm ekseninde kendilerine yakın bulacakları; bunun hâricinde yadırgayıp dışlayacakları; en fazla ona bir Soğuk Savaş tortusu olarak bakacakları çarçabuk iddia edilebilir.
Hem sağda hem de solda yaşanan liberalleşme dalgası
elbette en saf hâliyle siyâsaldı. Fakat bunu ekonomik öteki bir dalga destekledi:
Piyasacılık
Hâsılı bu sürecin iktisat politik bir mâhiyeti vardı.
P2 loncası , Gladio başlı faşistlerinin liberalleşmesine paralel olarak bir vakitlerin azılı proleterya diktatörlüğünü radikal solcularının bile piyasa müdâfiliği yaptığı
günlerden geçtik. Bu kültürel kaynaşma (fusion) ve uzlaşmalar (convention) esriklikle kutlandı. Bence bu kaynaşma ve mutabakatların en önemli tarafı, zuhûr eden yaygın ortalamalardı.
Yuppie’lik
tam da bunu tipler.
Kariyerizm
onun başat hayât sâikidir. Lakin bunu çalışmaktan, emek koymaktan fazla fırsatları yerinde kullanma hünerleriyle sağlar.
Akıl ve emeğin yerini zekâ ve fırsatçılık alır.
Onu var eden bileşim, işletme (business administration)
ve mühendislik
bileşimiydi. Ancak biz yuppie tipi daha çok kamusal görünüm ve kültürel tüketimleri üzerinden tâkip ederiz.
Yemeler, içmeler
(gastronomi),
gezmeler, tozmalar(
turizm
), alışverişler
(Marka ikonları etrafında sürtüşler) onun Kutsal Üçlemesi’dir (Trinity). Bu maddî arenaları marjinal olarak kültürlendirmek yuppie tiplerin keyfine kalmıştır. Fakat buna yeltenenler varsa da onu
en köksüz, ilişkisiz ve jan janlı
yapacaktır. Epistemolojisine değinip bırakalım: Bir şeyi bilmekten daha mühimi, onun bilgisini sunumlamaktaki maharet ve sağlayacağı büyülemeler üzerinden sağlayacağı itibardır. Kültürlenme yuppie tiplerin dünyâsında yalnızca bir soslandırma farkına işâret eder.
Cıvık bir jurnalizm yahut akademizmin yaptıkları
bunun için kâfidir. Bunun üstü bonustur. Şu çok açıktır ki,
adanmış Kıt’a Avrupası usulü kültürel kazıcılık(diggerism) yahut işlevselleştirilmiş Ada Avrupası şekli kültürel dalgıçlık (diverism)
devri artık sona ermiştir. (Buna daha önce Kaptan Cousteau ve Carissa Moore farkı olarak işâret etmiş olduğum hatırlıyorum). Yuppie tipler hayâtı sörfleştiren varlıklardır.
Yuppie orta sınıfların
yüzeyselleşmesine
eşlik
eden; ve onu dikey olarak kesen bir diğer eksen ise incelme tutkusudur.
(Yan manası ise soylulaştırmadır). Bu hem bedenen hem de rûhen olmak zorundadır. Bedencilik ve ruhçuluğun takıntılı ve şaşırtan bir bileşimidir yuppie … Nerede kopacağı bilinmeyen incelmeler olarak , tabiat ve cinsiyet tartışmaları tam da bu bileşimlerin bileşikleri olarak zuhûr eder…Ana çıktıları ise LGBT+ hakları ve İklim Anlaşmalarıdır.
Yuppie tip ilerleyen vakit içinde iki önemli kırılma yaşadı. Bunun birincisi ruhsal bir travmayla alâkalıydı. Sörfizm hatırı sayılır bir vakit zarfında dışarıdan ve sonradan gelenler için inandırıcı bir rol modelleri üretti. Finansallaşma ve kolay borçlanmalar , farklı gradolarda da olsa nevzuhûr yuppie biçimi orta sınıflaşmaları destekledi. Fakat kredi kapitalizminin çevrimlerinde ortaya çıkan ve sistemik krizlere dönüşen sıkışmalar yuppie’nin imparatorluğunu sarstı. Hayat üslupları göze batmaya ve kızgınlaşmalara sebebiyet vermeye başladı.
Yuppie olmayı reddedenlerin ilkesel olarak kuvvetli ,lâkin cılız kalan reaksiyonları , yuppie olmak isteyip de olamayanların, ahlâkî tarafları problemli fakat ses getiren kitlesel reaksiyonlarıyla birleşti.
Büyük kitleler yuppie’leşmiş orta sınıflara karşı bilenmeye ve bu yansıları siyâsallaştırmaya başladı. Bu yuppie dünyâlarda çok kuvvetli bir tehdit algısına sebebiyet verdi. Kapanmalar, gettolaşmalar başladı. Yâni en incelmişler kamusallıklarını geriletmek zorunda kaldılar. Meydan, gradosu en düşük orta sınıflara kaldı.
Devâm edeceğim