Trumpizm üzerine bâzı notlar (1)

Tuhaf bir lisan oyunu var. Kimi ilimî kavramlar, hattâ birtakım çetrefil olanları kendi mecrâsından koparılarak günlük lisana yerleşiyor ve orada yine üretilerek (regeneration) ve bozularak (degeneration) ağır bir sarfiyâtın konusu olabiliyor. Meselâ karizma kavramı bunlardan birisidir. Weber sosyolojisinde geçer. Weber bu kavramı eski, epey unutulmuş kilise metinlerinde bulmuş, sıkı sıkıya elden geçirmiş ve bir kavram olgunluğuna ulaştırmıştır. Nasıl olduysa bu kavram akademik kozasından çıkartılarak x, y ve z kuşaklarının günlük lisanına düşmüş, dikkat çeken, ilgi ve hayranlık uyandıran herkes için kullanılır olmuştur.

Bir öbür kavram da

paradigma

kavramıdır. Bilim târihçisi Thomas Kuhn bu kavramı, bilimsel/epistemolojik târihi kıymetlendirmek ismine ince ince işlemiştir. Gelin görün ki, bu kavram da artık her yerde ,çok farklı biçimlerde kullanılıyor. Paradigma dönüşümü (paradigmatic shift), yerinde veya değil; yeterki sarsıcı olsun her değişim için kullanılıyor.

Biz de bu temâyüle uyup, sarsıcı yankı ve yansımalarına bakarak ,

Trumpizmin

küresel

biir paradigmatik

dönüşüm olup olmadığını sorabilir; şayet öyleyse jeopolitik merkezde yaşanan bir paradigmatik dönüşüm olarak

küresel tesirleri nerelere uzanacağın

ı tartışabiliriz. Daha mühimi, Türkiye’nin bu paradigmatik dönüşümden nasıl etkileneceği sıkıntısıdır. Ancak bunun için sıcağı sıcağına sıkıntı da olsa

Trumpizmi hem kendi içinde hem de terslikleri

üzerinden anlamaya

çalışmak

gerekiyor.

Trumpizm şimdilik

bir reaksiyon hareketi

olarak yükseliyor. Birtakım alâmetleri var. Bir sefer söylemsel olarak globalleşmeye meydan okuyor. Ancak buna kapılmamak gerekir. O globalleşmeye karşı çıkıyorum derken , bir vuruşta dünyâyı karpuz üzere ikiye ayıran ve gözü dönmüşlük içinde saldırganlaşan ve kendisini ağır askerî angajman ve harcamalara kaptıran ,

neoconcu finans kapitalin anladığı mânâda bir globalleşmeye

karşı çıkıyor. Onu, Aşil topuğundan vuruyor. Aşil topuğu şurada gizli: Demokratların temsil ettiği bu bakış her ne kadar t

ematik olarak oldukça çoğulcu gözükse de dogmatik bir yapıya

sâhip. Hatırlayalım; Biden en başta ABD olmak üzere Batı’nın temsil ettiği “özgürlükçü (libertin) pahalara dayalı olarak dünyâyı ikiye bölüyordu. Dünyâ devletlerine yaptığı davet da buydu.

“Ya bizim üzere özgürlükçü (libertin) olursunuz yahut sizi müstebit (otokrat) ilân eder; düşmanlaştırır ve yok ederiz”

diyordu. Demokratların anladığı mânâdaki özgürlükçü bedeller ,

bireysel her türlü tercihe; her ne olursa olsun, her neye yol açarsa açsın kategorik olarak açık çek veren anarşizan bir niteliğe

sâhipti. Her nev’i kültürel/

kimliksel marjinalizm

destekleniyor ve cesâretlendiriliyordu. Cinsel çeşitlilik , LGBT tartışmaları tam da bunun apse yaptığı yerdi. Bu açılımlara karşıdan tenkit getirmek ise yasaktı.(Vance’ın Münih konuşmasında Avrupalı “Demokratlara”, “Siz özgürklükçü değilsiniz” demesi ne kadar mânidâr). Libertin dogmatiğin eleştirildiği yerde özgürlük asla akıllarına gelmiyordu. Burada kaçınılmaz olarak bir açmaza düşüyorlardı. Özgürlükler, onu tehdit edenlere karşı korunmalıdır kararından hareket ediyorlardı.

Çoğulcu marjinalizm fetişiyd

i bu. Buna engellenmemiş bireycilik diyenler de vardı . Şartsız özgürlükçülüğe “tehdit” kaçınılmaz olarak, sokaktan , “kaba saba, faşizan hislerle donanmış” avâmî çoğunluklardan geliyordu. O hâlde bunlar şahsen ve bizâtihî berbattılar . Kitlesel reaksiyonları

homofobi

olarak kavramlaştırıyorlardı. En büyük günahtı homofobik olmak. Hâlbuki kendileri bu kavramın paydaşlarıydı. Avâmî olan, çoğunlukça sâhiplenilen her şey berbattı. Avâmdan duyulan rahatsızlık libertinler ortasında bizatihi bir avâm nefretine dönüştü. Âlâ de, bu da homofobi değil miydi? Durumdan görev çıkarmakta gecikmediler. Özgürlüklere karşı çıkan her kimse o yasaklanmalı, susturulmalı,

hattâ yok edilmeliydi.

Putin, Erdoğan, Orban , Ping “müstebit liderler”, bu yansıları çoğunluklar üzerinden örgütlüyor ve çoğulcu özgürlükçülere (libertin) karşı seferber eden lânetlilerdi.

Biden iktidarı, tırmanan bu süreci global bir hesaplaşmaya taşıma azim ve kararlılığındaydı. İktidârının birinci günlerinde “Amerika geri döndü” diyordu. Çabucak gerisinden çıkan Rusya-Ukrayna savaşı müstebit dünyâ ile özgürlükçü dünyânın trajik savaşıydı. Özgür Dünyâ (ABD ve Avrupa) ile Müstebit Dünyâ ortasındaki savaşın mukadderdi ve vakti gelmişti.

Bu üslup ayırımları birinci yapan; siyâsal literatüre Hür Dünyâ/Demir Perde ayırımını hediyeeden Soğuk Savaş’tı. Bu da aslında teolojik olarak

Melek-Şeytan ikileminin ideolojik karşılığıydı.

Reagan, daha açık bir lisan kullanarak Sovyetler Birliği , İran İslam Cumhûriyeti ve Küba’yı

Şeytan Üçgeni

metaforu üzerinden şeytanlaştırmıştı (demonization).

Sovyetler çöktükten sonra, uzun bir vakit diliminde İran Şeytan İmparatorluğu’nu tek başına temsil etti. Fakat Körfez Savaşı ile bir arada, İslam âlemi İran’ın şeytanlaştırılmasından daha kapsamlı bir biçimde şeytanlaştırılmaya başladı. Arap Baharı’ında ise bu süreç evvela

BAAS

idârelerini, daha sonra onu deviren

Müslüman Kardeşler Hareketi

için dönüşümlü olarak ilerletildi.

Çin, Mao sonrası adım adım kapitalistleştiği için Batı’da sempatinin konusuydu. O kadar ki, alay-ı valâ ile Dünyâ Ticâret Örgütü’ne kabûl edilmişti. Gelin görün ki, bir süre Çin Mûcizesi olarak selâmlanan Çin’in ekonomik performansı Batı ekonomilerini tehdit etmeye başladıktan sonra bilakis döndü. Çin de tıpkı şeytanlaştırma sürecine mâruz kalmasına sebebiyet verdi.

Nihâyet Ukrayna sorununda Rusya yine potaya sokuldu. ABD ‘li Neocon Demokratlar artık düzgünden düzgüne gemi azıya almışlardı. Temelli bir dünyâ hesaplaşması kuraldı. Özgürlükçü,

heterodoks, çoğulcu dünyâ, müstebitlerin karar sürdüğü ortodoks ve çoğunlukçu dünyâlarla savaşacak

ve onları dize getirecekti..

Devâm edeceğim.

Trumpizm üzerine bâzı notlar (1)

Bunlarda İlginizi Çekebilir