Tarımda don tehlikesine karşı yapay zeka önlemi
Bahçeşehir Üniversitesi konut sahipliğinde 16-17 Nisan’da gerçekleşen Future AI Summit’25 İstanbul’da tarım ve yapay zeka konusu ele alındı. Uzman isimlerin yer aldığı panelde tarım teknolojilerinde yapay zekanın yaygınlaşmasında, finansal takviye ve teknolojik okur müelliflik masaya yatırıldı. Moderatörlüğünü Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü Türkiye Kıdemli Program Koordinatörü Özcan Türkoğlu’un yaptığı panelde Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Ankara Ofis Yöneticisi Mehmet Üvez, İzmir Ticaret Borsası Genel Sekreteri Dr. Ersin Güdücü, Türk Dünyası Tarım Birliği Başkanı Doğan Başaran, Yeni Çiftçi Platformu Kurucusu Emrah İnce konuşmacı olarak yer aldı. İnce, yapay zekanın zirai donun tesirinin azalmasına dayanak olacağını vurguladı.
İnce, panel sonrasında değerlendirmelerde bulundu. Ülkemizde tarımda yapay zekada değerli fırsatların olduğunu belirten İnce, yapay zekanın don ve gibisi eser randımanını düşüren problemlerle çabada büyük yarar sağlayacağını, teknolojiyle doğacak yeni fırsatların gençlerin tarım kesimine ilgisini çekeceğini belirtti. Çiftçi bayanların sağladığı randıman artışının yapay zeka dayanağıyla daha üstlere taşınacağını tabir eden İnce, çiftlikleri yapay zeka ile objelerin interneti teknolojisinin yönetilebileceğini söyledi.
Endüstri Mühendisi Emrah İnce, son günlerde tarımdaki don olayına değinerek yapay zekayla sağlanacak dayanağın don olayına karşı daha erken müdahale imkanı sunacağını lisana getirerek “Bugünün de kıymetli bir konusu olan, biliyorsunuz geçtiğimiz hafta yaşadığımız don felaketi vardı. Alışılmış dondan korunmanın çeşitli usulleri var. Bir tane reçetesi yok, çok çeşitli reçeteleri var. Tahminen bunlar da otomasyonla, yapay zekanın vereceği komutla hazır hale gelecek. Don dediğimiz vakit yerleşik don haritaları var. Çiftçinin daha birinci ağaç dikilmeden evvel, plantasyonu yapılmadan önce bölge seçimi, arazi seçiminde vermesi gereken kararlar var. Bu karar yanlış olduğu vakit donun tesiri de çok yıkıcı oluyor. Bu basamakta karar dayanak sistemlerinde yapay zekanın tesirini göreceğiz” dedi.
Gübreleme programlarından sulama programlarına kadar yapay zekanın ufak ufak tesirlerinin başladığını belirten İnce, tarımda dördüncü evre olan akıllı güç devrinden ‘AI power’ (Yapay zeka gücü) periyoduna geçildiğini belirterek şunları söyledi:
“Bu çok değerli bir etap. Burada biz karar verme sistemlerinde yapay zekayı günlük hayatta da birçok finans kuruluşunun ya da gübre şirketlerinin yaptığı aplikasyonlarda da görüyoruz. Şu an için bunlar kolay bilgiler lakin vakit içerisinde FMS yani Farm Management System dediğimiz ana çatı, bir şemsiye altında bir çiftliği yönetecek kadar entegre olacak. Objelerin interneti ve yapay zeka ile bir çiftliği yönetebilecek seviyeye gelecek.”
İnce, tarımda nüfusun yaşlanmasının bir sorun olduğunu, gençleşmenin artık bir mecburilik haline geldiğini belirtti. Teknolojiyle tarım alanında oluşacak fırsatların gençlerin bu bölüme ilgisini artıracağına inandığını söyleyen İnce, “Tarımdaki nüfusumuzun gençleşmesi bir mecburilik, opsiyonel bir şey değil. Şu anki kariyer seçimlerinde yapılan çalışmalarda saha çalışmalarında, tarımla ilgili sektörel seçimlerin yüzde 3 bazında kaldığını görüyoruz. Bu çok düşük bir oran. Tarımda gençleşmek bir mecburilik ve bunu yaparken de aslında en kıymetli ortaya çıkış argümanımız teknolojiyi daha seven, teknoloji uygulanacak alanlara girmek isteyen bir yeni jenerasyon olduğunu düşünüyorum. Tarım da bu alanda bakir olduğu için buradaki uygulama alanları daha fazla fırsatlar sunuyor. Genç jenerasyonun buradaki tercihinin buradaki oyunu değiştireceğini, teknolojilerle bu oyunun içine girmek isteyeceğini düşünüyorum” dedi.
Tarımla uğraşan bayanların bulunduğu faaliyetlerde randımanın yüzde 15-20 daha fazla olduğunu belirten İnce, yapay zekanın da devreye girmesiyle çiftçi bayanların sayının daha da artacağını belirten İnce, “Ülkemizde 220 bin yaklaşık kayıtlı çiftçi bayanımız var. Çiftçi bayanlarımızın üretim alanlarındaki çalışmalarda şunu gördük ki çiftçi bayanlarımızın elinin değdiği yahut yönettiği çiftliklerdeki randıman artış oranı yüzde15-20 oranında çıkıyor. Çiftçilerimiz, bayan çiftçilerimiz bilhassa çok daha sıkıntıya sadık, çok daha çalışkan ve çok daha istekli gözüküyorlar. Yapay zeka uygulaması olacak çeşitli alanlarda, önder yahut lider çiftçilerin seçileceği alanlarda çiftçi bayanlarımızın tercih edilmesi aslında hali hazırda konvansiyonel formüllerle elde ettikleri yüzde 15-20’lik randımanı çok daha üste taşıyacağını düşünüyorum” diye konuştu.
