Esed rejiminin yıkılmasıyla birlikte Suriye’de yeni idare ülkenin en kıymetli geçim kaynaklarından biri olan tarım alanında da ıslahatlar yapmaya çalışıyor. Verimli topraklara sahip bir tarım ülkesi olan Suriye, rejimin 14 yıl boyunca sürdürdüğü savaş ve kuzeydeki geniş ziraat alanlarının terör örgütü PKK/YPG işgaline uğraması yüzünden tarım eserleri tedarikinde büyük meseleler yaşadı. Fiyatlar astronomik düzeylere varırken milletlerarası yaptırımlar da ithalatı engelledi. Suriye’nin ziraî olarak tekrar dünyaca bilinen bir ülke haline gelmesi için çalışmalarına başladıklarını Suriye Geçici Hükümeti Tarım Bakanı Muhammed Taha el-Ahmed, Yeni Şafak’a yaptığı açıklamada, “Rejimin bıraktığı müdürlükler, ziraî alanda kullanılan araçların eski ve kullanılamaz halde olması, yakıt kıtlığının olması ve mali zararın olmasıyla boğuşuyoruz. Çöken bütün sistemleri yine onarmak ve ayağa kaldırmak için öncelikle pazarlarımızda meyve ve tohumların piyasa fiyatlarının altında dağıtmaya başlamaları için talimatlar verdik” dedi.

Suriye’deki savaş ortamı ve memleketler arası yaptırımların Esed rejiminin yolsuzluklarıyla birleşince, iktisadın en değerli gelir kalemlerinden biri olan tarımın hissesinin büyük gerileme yaşadığını belirten El-Ahmed, “Tarım bölümünün yurt içine katkısı yüzde 30’un üzerinde olması gerekirken rejimin ülkeyi adeta kendi maddiyatını artırmak için kullandığı için bu katkı yüzde 12’nin altına azalmıştı. Bu da tarımın sağladığı toplam gelirin yüzde 70’ten fazlasına tekabül ediyor. Olağanda tarım bölümünde istihdam edilen emekçi sayısı da yüzde 35’in üzerinde olması gerekirken bu oran Suriyeli vatandaşların düşük hayat standardı ve ziraî topraklarının ziyan görmesi nedeniyle yüzde 20’ye geriledi.

Suriye’de bulunan sulama alt yapılarına bağlı olan birçok arazi, Esed rejimi ve ona bağlı milis kümeler tarafından sistematik olarak tahrip edildi, birebir vakitte Suriyeli çiftçilere ve yatırımcılara yönelik çok önemli kısıtlamalar ve engellemeler yapıldı. Çok sayıda kuyu kullanılamaz hale geldi ve hükümetin sulama, projelerinin birçoğunun altyapısı tahrip edildi. Hiçbir formda tamirat çalışmaları yapılmadı” diye konuştu.

Terör örgütü PKK/YPG işgali altındaki Suriye’nin kuzeydoğu bölgesinin hem tarım hem de doğal güç kaynakları açısından çok büyük değere sahip olduğuna değinen El-Ahmed, “Bu toprakların yeni Suriye idaresi altında yine bütünleştirilmesini istiyoruz. Suriye’de 6 milyon hektardan fazla bir tarım alanı bulunuyor. Lakin şu anda sadece 1 milyon hektarlık alan hükümetin denetimindeki bölgelerde bulunuyor. Geri kalan alan kuzeydoğuda yer alıyor. Bu alan çok büyük ve ülkenin kalkınmasını sağlayacak yatırımlar için çok büyük ehemmiyete sahip. Bu toprakları yeni Suriye idaresine tekrar dahil etmek, besin güvenliği operasyonlarında bu topraklardan faydalanmak ve Suriye vatandaşlarının mahallî tüketim gereksinimlerini karşılamak için her türlü imkanımızı seferber ediyoruz. Daha yabancı pazarda ziraî eserlerimizin ihracı için çalışmalarımızı hızlandıracağız” dedi.

Rejimin denetimindeki birçok bölge kurtarıldığında, tarım alanlarını ziyaret ettiğini belirten Bakan El-Ahmed, sözlerini şöyle sürdürdü; “Özellikle Kuzey ve Batı Hama kırsalı, Güney İdlib kırsalı ve Doğu İdlib kırsalında hasar çok şiddetliydi. Suriye rejimi bu bölgelerdeki ziraî kaynaklara sistematik olarak ziyan verdi. Suriye halkının sırtından Suriye’nin zenginliklerini yağmaladılar. Rejimin şebbihaları tarafından aşikâr malların ticaretinin yapılmasına müsaade ediliyordu. Tarım ticareti sırf Şebbihaların gözetimindeydi bu da tarımın tekelci bir biçimde işlemesine neden oluyordu.”

Esed rejiminin geçmiş devirde yüksek fiyatlar belirleyerek halkı sıkıntı duruma düşürdüğünü belirten El-Ahmed, örneğin, tropikal bir meyve çeşidi olan ithal muzun fiyatı kilogram başına 60 bin Suriye lirasından 15 bin Suriye lirasının altına düştü. Artık bunu pazarlarda tezgahlarda görüyoruz. Bu durum pek çok besin eserine de yansıyor. Artık piyasanın özgürleşme sürecine başladık. Suriye içinde üretilemeyen mal ve eserlerin ülkeye girişine müsaade veren, bunları düşük fiyatlarla vatandaşa sunan, birebir vakitte mahallî eserlerin korunmasını sağlayan bir gümrük siyaseti geliştiriyoruz” tabirlerini kullandı.

Yeni Şafak’a yaptığı açıklamalarda, Tarım Bakanlığı olarak gıda güvenliğinin sağlanması ve rejim tarafından tehcir edilen çiftçilerin asli topraklarına dönüşü üzere öncelikli çalışmalar belirlediklerini aktaran el-Ahmed, Bu bahiste öncelikle çiftçi kardeşlerimize yönelik takviye projelerinin geliştirilmesi, onların toprak ve su kaynaklarını yatırıma yönlendirmesine yardımcı olmamız gerekiyor. Odaklanacağımız birinci proje çiftçilere birebir kredi ile takviye projeleri yahut finansman sağlanması olacak. Ayrıyeten, global piyasa fiyatlarından etkilenen ve fiyatları yüksek olan elektrik ve yakıt kaynaklarının tüketimini azaltmak hedefiyle çiftçilerin güneş gücü, rüzgar gücü üzere alternatif güç sistemlerini satın almalarını teşvik edecek çalışmalar yapacağız” bilgisini verdi.

Suriye Tarım Bakanı Muhammed Taha el-Ahmed, tarım alanındaki çalışmaların desteklenmesi için Türkiye ile olumlu görüşmeler yaptıklarını söyledi. Türkiye’nin bu alandaki deneyimlerinden faydalanmak istediklerini belirten el-Ahmed, “Bu görüşmelerde bilhassa Fırat Irmağı’na ait su mutabakatının tekrar gözden geçirilmesinden bahsedildi. Biz Türk halkını yalnızca dost bir halk olarak değil, birebir vakitte kardeşlerimiz olarak görüyoruz. İnşallah Türkiye ile iş birliği içerisinde ilerleyerek iki ülkeyi ileriye taşıyacağız ve Suriye halkına en yeterli hizmeti sunacağız” değerlendirmesini yaptı.

Esed rejiminin devrilmesinin akabinde yaşanan kısmi ekonomik rahatlama pazarlara da yansıyor. Rejim devrinde 50-60 bin Suriye lirasına (5 dolar) yükselen muz fiyatlarının 15 bin Suriye lirasına (1.2 dolar) kadar gerilemesi pazarlarda sevince yol açtı. Şam’daki pazarlarda çalışan çığırtkanlar, “Seni perişan ettiler ey muz, artık fiyatın düştü, yaklaş ey Suriyeli yaklaş” diye bağırdı. Manavlık yapan Şadi el-Cebr ise “6 yıl evvel çocuğumuzun doğum yıldönümü için eşime armağan almak istemiştim. Param yoktu lakin muz da çok kıymetliydi. Ona armağan olarak bir muz almıştım. Eşim çok sevinmişti” dedi.