Suriye

Suriye Ulusal Diyalog Konferansı, 600’den fazla iştirakçiyle Şam’da başladı. Cumhurbaşkanı Ahmed Şara kıymetli açıklamalarda bulunduğu konferansta, rejimin yıktığı ahlaki ve toplumsal yapının tekrar kurulması gerektiğini söyledi.

Suriye’de Esed rejiminin yıkılmasının akabinde gelecekteki yeni idare biçiminin tartışılacağı Ulusal Diyalog Kongresi, bugün başlıyor. İki gün sürecek kongre, ülkenin gidişatını tanımlamak için siyasi, toplumsal ve etnik yelpazenin her kısmından temsilcileri bir ortaya getirecek.

Batı Şeria’daki işgali artıran İsrail, ateşkese karşın Gazze’nin güneyindeki Refah’ı da tanklar ve SİHA’larla bombaladı. Görgü şahitlerinin verdiği bilgilere nazaran, Refah bölgesinin merkezindeki Avde Kavşağı yakınlarında bulunan kimi konutlar alev aldı. İsrail, Suriye’de de provokasyon yapıyor. Netanyahu, Suriye ordusunun Şam’ın güneyine girmesine müsaade vermeyeceğini, Dürzilerin İsrail muhafazası altına gireceğini söyledi. Dürziler bu açıklamaya reaksiyon gösterirken Dera, Kuneytra ve Suveyda’da protesto davetleri yapıldı.

Suveyda’dan başımız karışık dönüyorduk. Dürzilerin ruhani lideri Hikmet el-Hicri, İsrail ile ilgili sorularımıza kaçamak yanıtlar vermişti. İsrail’in, Suriye’nin güneyindeki Suveyda için düşündüğü kirli çıkarlarına fırsat verilmemesi için hükümet, Ulusal Diyalog Hazırlık Kurulu’nun yapmakta olduğu toplantılardan birini ivedilikle Suveyda’da yapmalı.

Katil ve soykırımcı İsrail’in azmettiricisi ve destekçisi ABD’nin ruhsal harp taktik ve stratejileri ile Hizbullah’ın Suriye’de bulunan askeri varlığının neredeyse tamamını Hizbullah’ı Lübnan’a geri çekmek zorunda bırakılmıştı. Tıpkı halde Gazze’nin büyük bir kısmını bayan çoluk çocuk demeden kana bulayan Siyonist katiller ordusu İsrail askerleri de Gazze’nin büyük bir kısmını ele geçirerek HAMAS’ı bu cinayetlere müdahale edemeyecek bir durumda bırakarak hava harekatlarıyla binlerce ton bombayı

Suriye’de 2,5 ayını dolduran yeni idarenin çalışmaları mercek altına alındı. Omran Stratejik Araştırmalar Merkezi tarafından yayımlanan rapora nazaran, Suriye’de yeni idare, milletlerarası alanda faal bir diplomasi yürütüyor. Türkiye ile stratejik iştirak geliştirilirken, Suudi Arabistan ve Avrupa ülkeleriyle ekonomik ve diplomatik iş birlikleri kuruluyor. Rusya ile ilgilerde jeopolitik pragmatizm gözetilirken, ABD ile belirsizlik devam ediyor.

Dürzilerin Suriye’deki merkezi Suveyda kentindeyiz. Suveyda halkı, 2023 Ağustos ile 2024 8 Aralık tarihleri ortasında Kerame Meydanı’nda Devlet Başkanı Beşşar Esed’ın istifası, Baas hükümetinin devrilmesi, idare sisteminin değişmesi ve Suriye’nin merkezi idare sistemini bırakması taleplerinde bulunmuşlardı. Aslında, bu taleplerin son ikisi, Dürzi toplumunun yeni idareden ne istediği ile ilgili de birer işaret fişeği idi.

Türkiye, PKK/SDG’ye yeni Suriye ordusunda ayrıcalıklı statü verilmesine karşı çıkıyor. Ankara, silahlı kümelerin ordu içinde başka bir yapı oluşturmadan, Suriye Savunma Bakanlığı bünyesinde ulusal ordunun ayrıcalıksız bir kesimi olarak yer alması gerektiğini vurguluyor.

Suriye ihtilali ve yeni idare yeni bir iş koluna sebep olmuş: Sokak sarrafları… Cadde ve sokaklarda en fazla onların sesleri işitiliyor. Ellerindeki deste deste paralarla çığırtkanlık yapıyorlar. Ya sokağın kenarına attıkları bir domates kasasını kullanarak ya da yolun kenarına park ettikleri otomobillerle para değişimi gerçekleştiriyorlar.

Suriye’de 61 yıllık kan dökücü, cani ve karanlık rejimin halk eliyle devrilmesinden sonra kurulan yeni devletin yol haritası yavaş yavaş ortaya çıkıyor. Tabi aslında kendi doğal temposunda ve seyrinde. Bizde yahut Avrupa’dan kimileri daha birinci günden ülkenin nasıl bir karanlıktan, nasıl bir cehennemden çıkmış olduğuna bakmaksızın kendi pembe dünyalarından akıllar vermeye başladı bile. Ahmet el-Şara’nın hür ve dürüst seçimler için doğal olarak en az üç-dört yılı işaret etmesi üzerine neredeyse