Suriye’de yaşanan gelişmeleri yakından takip edenler, zihinlerindeki değerli sorulardan birinin karşılığını geçtiğimiz cuma akşamı (28 Mart) aldılar: Suriye’nin yeni müftüsü Pir Usâme Rifâî oldu. Şam’daki başkanlık sarayında düzenlenen tensip ve tayin merasimine Cumhurbaşkanı Ahmed Şara şahsen başkanlık etti. Usâme Rifâî’nin riyâsetindeki 14 kişilik “Yüksek Fetva Konseyi”nin bütün üyeleri de merasimde hazır bulundu. Bilâdüşşâm havzasının ilmî açıdan toparlanması ismine çok kıymetli olan bu gelişme bağlamında,

Esed artıklarının güvenlik güçlerine saldırısı ve birtakım kümelerin sivilleri amaç almalarının akabinde tansiyonun tırmandığı Suriye’de dün birlik iletileri verildi. Krizin atlatıldığını belirten Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, “Birliği ve Suriye halkı ortasında sivil barışı korumalıyız” dedi. Nusayri temsilcilerden de “fitne” uyarısı geldi.

Suriye’nin Lazkiye kentinde, devrik Esed rejimine bağlı ögeler, güvenlik güçlerine pusu kurarak 11 kişiyi katletti. Bu taarruzun planlayıcısı olarak, Uzman Esed’e bağlı generallerden Giyas Delle’nin ismi öne çıkıyor. İran ile yakınlığıyla bilinen Delle, çok sayıda sivilin açlıktan öldüğü Doğu Guta ablukasında da ön saflardaydı.

İran dayanaklı Esed rejimi artıkları, Lazkiye’de güvenlik güçlerine pusu kurup çatıştı. Çatışmalar sürerken güvenlik güçleri Lazkiye ve Tartus bölgesinde seferberlik ilan etti, kimi vilayetlerde sokağa çıkma yasağı getirildi.

Dürzilerin Suriye’deki merkezi Suveyda kentindeyiz. Suveyda halkı, 2023 Ağustos ile 2024 8 Aralık tarihleri ortasında Kerame Meydanı’nda Devlet Başkanı Beşşar Esed’ın istifası, Baas hükümetinin devrilmesi, idare sisteminin değişmesi ve Suriye’nin merkezi idare sistemini bırakması taleplerinde bulunmuşlardı. Aslında, bu taleplerin son ikisi, Dürzi toplumunun yeni idareden ne istediği ile ilgili de birer işaret fişeği idi.

Suriye ihtilali ve yeni idare yeni bir iş koluna sebep olmuş: Sokak sarrafları… Cadde ve sokaklarda en fazla onların sesleri işitiliyor. Ellerindeki deste deste paralarla çığırtkanlık yapıyorlar. Ya sokağın kenarına attıkları bir domates kasasını kullanarak ya da yolun kenarına park ettikleri otomobillerle para değişimi gerçekleştiriyorlar.

Suriye’de 8 Aralık 2024’te Esed rejiminin devrilmesiyle son bulan 14 yıllık savaşın tesirleri, ülkedeki sivillerin hayatını tehdit etmeye davam ediyor. Suriye’nin birçok bölgesinde sık sık patlamamış mühimmatların ya da mayınların patlamasıyla can …

Suriye’de olağan dışı şeyler oluyordu. 11 gün ve 250 saatlik daima bir savaş sonrasında Şam düşmüş ve 61 yıllık Baas rejimi ve 53 yıllık Esed hanedanı sona etmişti. Ancak öykünün öncesi vardı. Yeni Şafak olarak hem öykünün öncesini duymak hem de ülkenin bundan sonra nereye evrileceğini anlamak için Suriye’de birçok isimle konuştuk, gözlemlerde bulunduk.

Suriye’deki Hama katliamının üzerinden 43 yıl geçti. Katliamın yıldönümünde Yeni Şafak’a konuşan Hama Müftüsü Pir Muaz Reyhan, “Hafız Esed’in kardeşi Rıfat’ın birlikleri Hama’yı yerle bir etti. 40 binden fazla şehit, 17 binden fazla kayıp vardı. Kent kan kokuyordu, sokaklar mezbahaya dönmüştü” dedi.

Yeni Şafak, Humus’ta 2011’de Esed rejimine karşı sokağa dökülenlerle konuştu. Birinci gösteriyi 18 Mayıs’ta cuma namazından sonra Saat Kulesi Meydanında yaptıklarını anlatan Atıf Hamade, “Dera’da başlayan ihtilal Humus’taki şovlarla tüm Suriye’ye yayıldı” dedi.