Süreç sabote edilmek isteniyor… Riskler ve çözüm önerileri…

İmralı heyetinin 27 Şubat’ta açıkladığı metinde Öcalan motamot şöyle diyordu:

“Sayın Devlet Bahçeli’nin yaptığı davet, Sayın Cumhurbaşkanı’nın ortaya koyduğu iradeyle başka siyasi partilerin malum davete dönük olumlu yaklaşımlarıyla oluşan bu iklimde silah bırakma davetinde bulunuyor ve bu davetin tarihi sorumluluğunu üstleniyorum.

Varlığı zorla sona erdirilmemiş her çağdaş cemiyet ve partinin istekli olarak yapacağı üzere devlet ve toplumla bütünleşme için kongrenizi toplayın ve karar alın; tüm kümeler silah bırakmalı ve PKK kendini feshetmelidir.”

Öcalan’ın daveti herkesin rahatlıkla anlayabileceği biçimde pek açık.

Çağrının direkt muhatabı, kendi örgütü.

“Devletle ve toplumla bütünleşme için kongrenizi toplayın ve karar alın” diyor.

Alınacak kararı da açıklıkla belirtiyor: “Tüm kümeler silah bırakmalı ve PKK kendini feshetmelidir.”

Niçin mi?

“Devlet ve toplumla bütünleşme için.”

Evet, Öcalan’ın dediği bu.

Silah yerine sadece demokratik siyasetin temel alınması öngörülüyor.

Yeni paradigmanın üzerine oturduğu temel anlayış bu: “Devlet ve toplumla bütünleşme.”

Selahattin Demirtaş’ın kendisiyle Edirne cezaevinde yaptığım görüşmede dediği tam da bu yeni paradigmanın özetiydi.

Şöyle diyordu Demirtaş:

“Devlet bizim devletimiz. Biz devletimizi büyütmeye geliyoruz. Silah bırakmanın kaidesi olmaz. Demokratikleşme talepleri silah bırakmanın koşulu olamaz. Devletimiz, ülkemiz ve hepimiz için demokratikleşme gerekiyorsa oturur birlikte konuşuruz, birlikte karar veririz.”

Mealen dediği buydu.

Bilge başkan Bahçeli’nin bu kanlı sorun çözüldükten sonra sıranın birlikte hepimize kazandıracak yeni bir Türkiye’nin inşa sürecine yaptığı vurgunun manası da maksadı da buydu.

“Büyük reformlar” muştusu derken kastettiği de buydu.

Cumhurbaşkanımızın “Türkiye Yüzyılını birlikte inşa edeceğiz” derken kastettiği şey de tam olarak buydu.

Öcalan’ın açıklama metnini tekrar okudum.

Acaba gözden kaçırdığım bir şey mi var diye.

Silah bırakmanın kuralı ileri sürülmüştü de ben mi kaçırmıştım?

Hani tahminen ima yoluyla söylediği olmuştur diye tekrar tekrar okudum.

Ben ne açık ne örtük bir kural bulamadım.

Bulan varsa çıkıp açıklasın bilelim.

Bu bir al-ver süreci değildir.

Al-ver ilgisine dayalı bir müzakere süreci değildir.

Fesih ve silah bırakmanın kaidelere bağlandığı bir müzakere süreci değildir.

Silahın ne formda nasıl bırakılacağı ve silah bırakanların toplumla nasıl bütünleşecekleri üzere mevzular elbette karşılıklı konuşulur.

Bu mevzuda atılacak adımlar, öteki bir deyişle, sürecin muvaffakiyetle sonuçlanmasını sağlayacak yasal ve tüzel altlığın oluşturulması olmazsa olmaz bir gerekliliktir.

Bu sürecin selameti için ve barışın kalıcılaşması için yapılması gereken bir şeydir.

Bunu silah bırakmanın koşuluymuş yahut talebiymiş üzere ortaya koymak, Öcalan’ın ilan ettiği yeni paradigmanın bilakis hareket etmekten öte bir mana taşımaz.

Başka bir deyişle de süreci içeriden enfekte etmekten gayrı bir mana taşımaz.

O yüzden ikisini birbirine karıştırmadan konuşmak ve davranmak lazım.

Süreci sabote etmek isteyenler ne diyorlar?

“Bu bir al-ver sürecidir” diyorlar.

Söz ve davranışlarımızla bu algıyı beslersek, işte o vakit süreci bozmak isteyenlerin ekmeğine yağ sürüyoruz demektir.

Öcalan’ın dedikleri ortada.

Bunu bir “pazarlık süreci”ne dönüştürecek davranışlar, süreci bozmak isteyenlerle birebir oyun planı içinde yer almak manasına gelir.

İçerde yatan mahkumlar yahut hasta mahkumlar sıkıntısı insani bir sıkıntıdır.

Demokratikleşme talepleri de herkesin dayanak vereceği talepler cümlesindedir.

Ancak bu taleplerin fesih ve silah bırakmanın koşuluymuş üzere takdim edilmesi yahut bu türlü bir algının oluşmasına sebebiyet verilmesi asla hakikat değildir.

Sözü edilen talepler, süreç olsa da olmasa da hepimizin olmasını istediği insani ve demokratik taleplerdir.

“Sürecin sonunda bunlar olacak” algısı oluşturmak sürecin ruhuna ve emeline aksidir.

“Süreç başarılı olmazsa demokratikleşme olmaz” algısı da varlık nedeni daha fazla demokrasi ve herkes için özgürlük olan AK Partimizin temel savına aykırıdır.

Demokratikleşme talepleri, fesih ve silah bırakmanın kuralı değildir.

Şartı olarak sunulması sürecin ruhunu ve hedefini en kolayından anlamamak demektir.

Bilinçli bir öteki davranışın ismi da düpedüz sürece ihanet olur.

Öcalan’ın fesih ve silah bırakma kuralı ileri sürmediğini söyledim.

Metinden bu açıklıkla görülebilir.

En kıymetlisi, etnik-ulusal tahlil taleplerini lisana getirmenin bile yanlışlığına ve ziyanına vurgu yapan bir Öcalan paradigması kelam konusu.

Öcalan şöyle diyor o davet metninde:

“Aşırı milliyetçi savruluşunun zarurî sonucu olan başka ulus-devlet, federasyon, idari özerklik ve kültüralist tahliller, tarihî toplum sosyolojisine yanıt olamamaktadır.”

Burada apaçık dıştalanan etnik milliyetçi talepler ortada.

Bunlar aslında silah bırakmanın koşulu değil.

Olamaz da.

Ayrı bir ulus devlet, federasyon ve özerklik dıştalandığına nazaran demek ki ortada o süreç terslerinin tez ettiği üzere devletimizin ve milletimizin bekasını tehdit edecek bir “al-ver süreci” katiyen yok.

Burada şu yanlışa da düşmemek lazım:

Fesih ve silah bırakmanın kuralı ve sonucu asla olmaması olmayan özgürlükler bahsi her seviyede gerçekleşmesi gereken şeydir.

Bu bahsi başkadır.

Ancak bu kritik süreçte bu tıp demokratik taleplerin silah bırakmanın kuralıymış üzere takdiminden kaçınılması, hem sürecin ruhuna ve hedefine sadık kalmanın bir gereğidir hem de sürecin muvaffakiyetle tamamlanması için izlenmesi gereken siyaset yoludur.

Burada değerle dikkat çekmek istediğim bir iki konu var.

Bu ayrımlar gözetilmezse ve herkesin hassasiyetleri ve hususiyetleri nazarı dikkate alınmazsa süreci sabote ihtimali doğabilir.

Denizi geçerken derede boğulmamak gerek.

O yüzden şu ayrımlar ve konular bence hayati derecede değerli:

Bir: Öcalan’ın silah bırakma daveti PKK’nın bütün ögeleri için geçerli. Buna Suriye’deki YPG de dahil. Öbür türlü açıklamalar ve davranışlar, Öcalan’ın davetini boşa çıkartmak ve yeni siyasi paradigmasını sabote etmek manasına gelir.

İki: Öcalan’ın silah bırakma daveti, özünde silahın Türkiye’ye karşı katiyetle tehdit ögesi olmaktan çıkması ve PKK’nın da kendini feshedip bir Türkiye gücü haline dönüşmesi demek. “Devletle ve toplumla bütünleşme” tabiri tam olarak bu manaya gelir. Bunun nasıl gerçekleşeceği sıkıntısı bahsi oburdur. Yeri burası değildir.

Üç: İkinci husustaki emel Türkiye’de farklı, Suriye’de farklı gerçekleşebilir. Öcalan’ın Türkiye için öngördüğü iç düzenlemeler, asıl ruha ve hedefe sadık kalmak kuralıyla Suriye’de farklı gerçekleşebilir. Türkiye’nin bu hususta tekçi bir formülasyonla değil, esnek ve tahlilci seçeneklerle yol yürümesi sürecin selameti açısından elzemdir. Asıl emele odaklanan bir tahlilci siyasal akıl kazandırır. Türkiye’de silahlar tümden bırakılırken Suriye’de silahlı güçler Suriye ordusunun merkezi gücüne eklemlenebilir. PKK’nın öteki ögeleri da toplumla bütünleştirilebilir.

Dört: PKK’nın fiili silahlı gücüne yaslanan etnikçi bir federatif yahut özerk yapı kabul edilemez. Bu esasen Öcalan’ın tarihi davetine uygun değil. Tıpkı formda Türkiye için de tehdit ögesi. Suriye Kürtlerinin kendi varlıkları ve gelecekleri için talep ettikleri şey, birleşik Suriye emelini gerçekleştirmeyi temel almalıdır. Kendi ulusal ve insani haklarının talebi ne kadar demokratik ve insani bir gereklilik ise etnikçi-milliyetçi bir siyasal çizgiye ve tahlil yollarına savrulmaktan kaçınmaları da bir o kadar gerekliliktir. Kendi bölgelerindeki demografinin bile buna müsaade etmediğini bilerek hareket etmeleri, siyasal aklın bir gereğidir.

Beş: Türkiye, Suriye Kürtlerinin hamisi olarak hareket etmelidir. Eski Türkiye refleksiyle hareket etmek, Suriye Kürtlerinin demokratik hak taleplerini peşinen etnikçi-bölücü-zararlı diye niteleyip zıt bir duruş içine girmek, eski Türkiye’nin refleksine dönüş manasına gelir. Kürtlere yönelik kazanımcı bir siyaset ve Kürtlerin kazanımlarını kendi kazanımları olarak görüp destekleyen ve en kıymetlisi bu süreçte Kürtlerin haklı taleplerini yanlış siyasi mecralara akıtmak isteyenlerin de oyunlarını bozacak sahiplenici ve kuşatıcı bir siyasal akıl üzre olmak olmazsa olmaz bir kıymete sahiptir.

Altı: Suriye Kürtlerinin tek demokratik Suriye çatısı altında ademi merkeziyetçiliğe vurgu yapan sözleri, silahlı gücü de olan etnik bir federasyon istedikleri biçiminde peşinen yorumlanıp reddedilmemelidir.

Merkezle birlikte yerelin demokratik biçimde farklı formüllerle tanzimi bizim karşı çıkacağımız bir formül olmamalıdır.

Bizim karşı çıkacağımız formül şu olmalıdır:

-Etnik temelde federasyon.

-PKK idaresinde silahlı gücü olan federal yahut özerk bir yapı.

Silahlı gücü olmayan ancak demokratik temelde lokal idarelerin güçlü kılındığı ve her etnik-milli kimliğin de kendi lisanını ve kültürünü özgürce yaşatabildiği bir model hem Suriye’ye kazandırır hem de Türk-Kürt-Arap ittifakının güçlü bir biçimde tarih sahnesine çıkmasını sağlayabilir.

Türkiye Suriye’deki bütün bileşenleri -dini, ulusal ve mezhebi- demokratik tek Suriye çatısı altında bir ortada güçlü tutacak bir formüle art çıkmak suretiyle hem barış sürecinin muvaffakiyetle tamamlanmasını mümkün kılar hem de herkesin umut bağladığı global bir güce dönüşür.

Yedi: Irak’ta Barzani Kürt idaresini en başta kendisi için tehdit olarak gören ve neredeyse işi savaş noktasına kadar taşıyacak bir safhaya götüren eski Türkiye aklı yerine bugün Barzani Kürt idaresini Türkiye’nin güçlü kardeş gücüne dönüştürebilen yeni Türkiye aklını sürdürmelidir.

Irak’takine benzeri silahlı gücü olan PKK idaresindeki silahlı gücü olan bir özerk yapıyı değil lakin silahlı ordusu olmayan bir Kürt bölgesel gücünü kendi gücü olarak görüp bağrına basan bir Türkiye aklını ivedilikle harekete geçirmelidir.

O eski Türkiye’nin aklıyla Kürtlerin her talebine anında “bölücü-zararlı” diye bakan akıl sahiplerinin aklı artık tarihe uğurlanmalıdır.

Sekiz: PKK’nın silahlı gücü olan bir etnik özellik ve federasyonda ısrar etmesi, süreci sabote eder. Bir savaşa yol açar. Bu yıkıcı ve kaybettirici hayalden vazgeçmek gerek.

Barzanici Kürtlerin Irak’takine misal silahlı ordusu olan bir etnik federasyon talebinde ısrarcı olmaları ve Barzani idaresinin de buna dayanak veren bir pozisyonda kendini hizalandırması Kürtlere kaybettirir ve Türkiye-Barzani münasebetlerini de sabote eder.

Türkiye’nin Suriye Kürtlerinin kendi bölgelerinde kendilerini tek devlet çatısı altında yönetme ve kendi ulusal kimliklerini muhafaza talebini peşinen bölücü-zararlı diye telakki edip reddetmesi de Türkiye’nin yeni siyasi aklıyla inşa etmek istediği “Türkiye Yüzyılı” projesine ziyan verir.

Türkiye’nin herkese kazandıracak ve hiç kimseye kaybettirmeyecek, dahası herkesi kendinde buluşturacak bir öncü güce kendini dönüştürmesi acil bir mecburiyettir.

SONUÇ

Önceki tahlil süreci Suriye üzerinden bozulmuştu.

Şimdiki barış sürecinin Suriye üzerinden bozulmasına zinhar müsaade verilmemelidir.