Rusya’nın Pearl Harbor’u
Tarih 7 Aralık 1941 sabahı, yaklaşık 353 Japon uçağı, altı uçak gemisinden havalanarak PearlHarbor’a saldırdı. Atak iki dalga halinde gerçekleşti ve yaklaşık 2 saat sürdü. Taarruz sonucunda 8 Amerikan savaş gemisinden 4’ü batırıldı, bilhassa USS Arizona büsbütün yok oldu. 188 Amerikan uçağı yok edildi. 2.403 Amerikan askeri ve sivil hayatını kaybetti, binden fazla kişi yaralandı. Bu olay, 2. Dünya Savaşı’nın seyrini değiştirdi ve ABD’nin savaşa resmen girmesine neden oldu.
2 Haziran 2025 sabahı… Rusya’nın en stratejik üsleri; Finlandiya sonuna yakın Murmansk’ta Olenya ve Moğolistan hududuna yakın Irkutsk’taki Belaya hava üsleri ve farklı bölgelerdeki iki askeri üs Pearl Harbor’da olduğu üzere sürpriz bir hücum ile karşılaştı. Vurulan uçaklar menzilleri ve füze taşıma kapasiteleriyle bir nükleer savaşta Rusya’nın en değerli gücünü oluşturuyordu. Rusya’nın Orta Asya’dan Pasifik’e ve hatta ABD’ye kadar geniş bölgeyi tehdit altında tutmasını sağlayan Tu-95 ağır bombardıman uçaklarından 34 tanesi bu akınlarda vuruldu.
Dört hava üssündeki savaş uçaklarını havaya uçuranlar ise uzaktan bakınca oyuncak sanılan dronlardı. Onlarca dron kamyonlarla beş bin kilometre yol kat etmiş, kimsenin ruhu duymadan üslere ulaşmıştı. Rus üslerinin yakınında park eden kamyonlardan havalanarak tıpkı anda 40 savaş uçağının yakıt tankının üzerine inerek uçakları infilak ettirmişti. Hakikaten o bölgede yaşayan çok sayıda Rus, kamyonlardan çıkan dronları oyuncak zannedip görüntülemişti. Tarihin dönüm noktaları ortasına girecek olan Örümcek Ağı ismi verilen bu operasyonun silahları Ukrayna’da çok ucuza imal edilmişti.
Rusya’nın aldığı hasar çok büyüktü, Rusya, bombardıman filosundan 34 uçağı bir defada kaybetmişti. Bu hücum Rusya’nın bölgedeki aktifliğine Suriye’den sonra vurulan bir darbe oldu ve en değerlisi savaşın seyrini değiştirdi. Naziler periyodunda bile işgal edilemeyen bu bölgeler Rusya’nın Pearl Harbor’u oldu.
Ukraynalılar savaşçı bir millet. İkinci Dünya Savaşı’nda da Sovyet ordusunun en parlak isimleri Ukraynalılar tarafından çıkardı. Sovyetler Birliği vaktinde bilim üreticileri de Ukrayna tarafındaydı. Kiev’deki Ukrayna Bilimler Akademisi fizikçileriyle meşhur Avrupa’nın en itibarlı kurumlarından birisiydi.
Belli ki Kiev, teknoloji gücüyle yeni bir güçler istikrarının kapısını açtı. Tahminen de Pandora’nın kutusu daha da açıldı.
Ukrayna medyasında yayınlanan “Örümcek Ağı Operasyonu Hakkında Neden Bu Kadar Fazla Bilgi Açıklandı?” sorusu eksenli bir yazıdan size bir iki not aktarmak istiyorum:
-Bu, savaşın yalnızca cephede değil, her alanda oynandığını gösteriyor.
Bu bilgilerin açıklanması, operasyonun nasıl yürütüldüğü, uydurma kamyonlara gizlenmiş insansız hava araçlarının Rus toprakları boyunca taşınması üzere ayrıntıların açıklanması Rusya’ya ruhsal ve ekonomik bir maliyet de yüklüyor.
-Artık her Rus kargo kamyonu potansiyel bir tehdit. Her şoför kuşkulu.
Bu durum, Rusya’nın tedarik zincirlerinin maliyetini artıracak, halihazırda zorlanan altyapıyı daha da zorlayacak ve muhtemelen iç tartışmalara yol açacaktır.
-Ukrayna yalnızca uçakları yok etmedi. Rus sistemine belirsizlik hissini silah olarak soktu.
İşte asimetrik çağdaş savaş bu türlü işler: Düşmanınızla uçak sayısı açısından baş edemeyebilirsiniz. Lakin onların tüm sistemini kendi kendinden kuşku eder hale getirebilirsiniz.”
Savaş teknolojisi kadar sinema sanayisine de Amerika’nın çok değer verdiğini biliyoruz. Hatta iki sermaye kümesi birbiriyle ilişkili. Dünyada tabular yıkılırken, yeni sonlar çizilirken eski sonları oluşturan tarih anlatıları yenileniyor, gelecek ütopyaları da distopyaları da yine yazılıyor. Pek çok dijital platformda yeni vizyona giren sinemalarla dünyadaki gelişmeler farklı benzerlikler içeriyor.
Çok yeni olmasa da Amerika’nın “Dönüm Noktaları” belgeselini tavsiye ediyorum. Bugüne uygun tarih anlatısına bir örnek olarak.
Onca palavra ile bir devletin umursamazlığı, kendi dışındaki toplumları insan-dışı ilan ederek yaptığı zulümleri, binlerce insanın acısının nasıl hiçleştirildiğini anlatan Vietnam Belgeselini de bu seriden kesinlikle izleyin. Ve devamında bir de “Osama Bin Ladin” belgeseli. Kusurlar, palavralar, kandırmalar ve PR şirketlerinin algı idaresine dair pek çok not alabilirsiniz.
Belgesellerin zamanlamasını kıymetli görüyorum. Yeni bir dünya kurulurken, eski dünyanın istikrarlarını, kopuşlarını, günah çıkarmalarını, sürekliliklerini beynimize güzelce yerleştiriyorlar. Zero Day, çeşitli platformlardaki teknoloji lordları ile ülke başkanlarının kavgalarını ele alan distopik sinemaları de bu kategoride sayabiliriz. Merkez bankalarını, elektrik ağlarını, bankaları, insanların hislerini, nefret ve sempatilerini, şiddet eğilimlerini, bir toplum yahut kişi ile kanaatlerini yönetebilen yazılım şirketlerinin sahipleri birebir vakitte kaos yaratma kapasitesini de barındırıyor.
Ülkelerin seçilmiş başkanları ile teknoloji ve yazılımlar, algoritmalar üzerinden yapılan çaba, yeni bir demokrasi meydanının doğduğunu gösteriyor. Artık siyasi partilerin karşısında teknoloji şirketleri var. Halkı ikna eden siyasal bağlantının yerini dijital platformlar için üretilen birçok da gerçek olmayan görüntüler almış durumda.
Ulus devletlerin 20 yıl ömrü kaldığını söyleyen, devletleri yeni dünya karşısında yavaş bulan, yapay zekâya, yazılımlara regülasyon getirenlere savaş açan, başkanları gaye alan senaryoları kimin neden yazdığını merak ediyorum.
Bu sinemalarda de dikkatimi çeken ise dünyayı kim yönetecek sorusuna verilen cevaplar… Alternatif yönetici olarak sunulan teknoloji lordlarının şımarıklığı, sorumsuzluğu, her türlü manadan ahlaktan uzaklığı, kuralsızlığı, insanın makineleştirilmesi. Farklı bir dünya hayal ediliyor ve ne yazık ki bunlar gerçek oluyor. Gerçeğin yerini -simulark- (-mış gibi) dünyalar aldı. Tarihin ve bugünün sinemalarla tekrar yazıldığı bir periyotta dikkatimizi distopya üzerinden kurgulanan yeni dünyaya vermek zorundayız!
