Kur’an-ı Kerîm “Allah’a ve Resulüne itaat etmemizi” emrediyor. Allah Teâlâ “Resûlünün yolunu izleyenleri seveceğini” bildiriyor. Peygamberimizin açıklamaları ve uygulamaları olmadan yalnız Kur’an’a nazaran İslam’ı yaşamak mümkün değildir; şu halde bu manasıyla sünnetsiz İslam olmaz.

Milletimizin ismine sünnet dedikleri çocuk yaşta erkeklere uygulanan küçük operasyon da İslam’da (sünnette, hatta Kur’an’da) vardır. Hz. İbrahim ve İsmail sünneti uygulamışlar ve Kur’an’da Müslümanlara, Hz. İbrahim’e uymaları buyurulmuş (Nahil müddeti: 16/23), bu uygulamanın kaldırıldığına dair de bir açıklama yapılmamıştır.

Diyanet (Din İşleri Yüksek Kurulu) ikinci manadaki sünnet hakkında şu açıklamayı yapmıştır:

Erkeklerin sünnet olması (hıtân), İslam’ın şiarlarından biridir. Hz. Peygamber (s.a.s.) sünnet olmayı fıtrat gereği yapılan işler ortasında zikretmiştir (Buhârî, Libâs, 63, 64; İstizân, 51; Müslim, Tahâre, 49; Ahmed b. Hanbel, Müsned, II, 178). İslam âlimlerinin çoğunluğu, sünnet olmanın vacip (farz) olduğunu söylerken Hanefiler bunun legal bir mazeret olmadıkça terk edilmemesi gereken bir sünnet-i müekkede olduğunu vurgulamışlardır.

Bu prestijle sonradan Müslüman olan ya da küçükken sünnet olamamış bir kimsenin sünnet olması gereklidir.

Ben de vaktiyle şunu yazmıştım:

Doğumun birinci haftasından bülûğ çağına kadar çocuklar sünnet ettirilirse de ülkemizde daha fazla ilkokula devam eden erkek çocuklarımızın tatil ayları başlayınca sünnet ettirilmeleri âdet hâline gelmiştir. Tırnak kesmek, tıraş olmak, aşikâr yerlerdeki kılları yok etmek, sakal bırakmak, bıyıkları düzeltmek üzere beşere yakışan, rahatlık ve paklık sağlayan, sıhhat için faydalı olan bu uygulamalar hakkında Hz. Peygamber (s.a.v.) “fıtrat gereğidir, beşere yakışan budur” buyurmuş, kendileri uyguladıkları üzere ümmetine de tavsiye etmişlerdir.

Başka Müslüman topluluklar sünnet operasyonu için farklı isimler kullanmışlar, bildiğime nazaran sadece Türkler buna “sünnet” demişlerdir. Sünnet sözünün asıl İslâmî mânâsı, Allah Teâlâ’nın müminlere örnek gösterdiği Peygamberimizin (s.a.v.) hayat şekli, hayatında izlediği yol ve metottur. Türkler çocuklarını bu isimle sünnet ettirirken bunun öbür mânâları ve yararlarından evvel Hz. Peygamber’in (s.a.v.) yaptığı ve tavsiye ettiği bir şey olduğunu düşünmüş, erkek çocukların hayat uzunluğu taşıyacakları bu nişanın tıpkı vakitte, dînî mânâda bir sünnet sembolü olmasını istemiş olmalıdırlar. İstemişlerdir ki, erkek çocuklar sünnet oldukları gün, hayatlarını “sünnete” nazaran yaşama kelamı de vermiş olsunlar, bu sünneti gördükçe de o sünneti hatırlasınlar.

Ümmetin yaklaşık yarısını kızlar ve bayanlar oluşturduğuna nazaran, erkekler için sünnetin gördüğü işi kızlar için ne görecektir? Onlar için sünnetin yerini tutabilecek bir sembol var mıdır? Evvelce Arabistan’da, bugün birtakım Afrika kabilelerinde kızların da sünnet edildiklerine (küçük bir modülün kesildiğine) dair bilgiler vardır. Fakat bu uygulama genelleşmemiş, İslâmî bir âdet/sünnet hâlini almamıştır.

Benim şöyle bir teklîfim var:

Hz. Peygamberi (s.a.v.) örnek alma niyet ve ahdinin kızlar için -erkek çocuğun sünneti yerine geçen- uygulaması örtünme olur. Kızlar ergenlik çağına yaklaşınca uygun bir merasimle başları örtülür ve bu “örtünme töreni” erkeklerin sünnet düğün ve merasimlerinin yerini fiyat.

Anadolu’da geçen çocukluk yıllarımdan hatırlıyorum, kızlar ergenlik çağına yaklaşıncaya kadar mahallede karma yaşar ve oynardık. O gün gelince çocukluk arkadaşımız kız örtüye girer, biz erkeklerle alakasına de bir ekip sonlar konmuş olurdu. Biz erkekler sünnet olunca ve günü gelip ihtilâm da olunca erkek olarak büyüdüğümüzü ve hayatımıza yeni kimi hudutların ve sorumlulukların girdiğini fark ederdik. Kızlar da evvel örtüye girer sonra vakti gelince âdet görürler, böylelikle hudut ve sorumluluk çağları başlamış olurdu. Bugün erkekler için sünnet, kızlar için de daha fazla Kur’an okumaya gönderilirken baş örtüsü giydirme âdeti devam ediyor. Yavaş yavaş unutulan geleneğimiz ise -Kur’an okumak için değil- Hz. Peygamber’in (s.a.v.) rehberliğinde hayatı yaşamak için gerekli bulunan örtünme merasimidir. Evvelce bu merasim aile içinde, çok sefer ana ile kız ortasında olup biterdi. Sandıktan, genç kızlığa adım atan çocuğa uygun bir başörtüsü çıkarılır, itinâ ile ve öğretilerek başa bağlanır, hakikaten yakıştığı için bu da söz edilir, bundan bu türlü “eller ile yüz” dışında kalan yerlerin kapatılması, namahreme gösterilmemesi gerektiği, bunun Allah ve Peygamber (s.a.v.) buyruğu olduğu söylenirdi.

Günümüzde örtünme merasimi için çeşitli formlar bulunabilir. Meselâ kızın ailesi, maddî imkânına uygun bir çay yahut yemek dâveti yapar, kızın arkadaşlarını, birtakım uygun yakınları çağırır, merasim örtünme âyetleri ve meâllerini okuyarak başlar, gerisinden kısa bir konuşma yapılarak örtünmenin kararı, formu ve hikmeti anlatılır, hazırlanmış başörtüsü uygun bir pakette getirilir, ilâhî eşliğinde paket açılır, kızın başına bağlanır, büyüklerin elleri öpülerek duâları alınır, sonra yenilir, içilir, sohbet yapılır ve merasim biter. Elbette örtüye girmek için merasim mecbûriyeti yoktur, tıpkı sünnet için düğün mecbûriyeti olmadığı üzere, fakat her iki merasimin de eğitim ve öğretim bakımından yeri doldurulamaz yararlarının bulunduğu unutulmamalıdır.