Esed rejiminin 14 yıllık uğraşın akabinde 8 Aralık 2024’te devrilmesiyle İsrail’in Suriye’de aktifliğini artırmasına paralel olarak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun yaptığı açıklamalar, bardağı taşıran son damla oldu. Suriye’deki etnik ve dini çeşitlilikten yararlanarak kendisine destek bulmaya çalışan Netanyahu, ülkenin güneyindeki Dera ve Suveyde’nin askersizleştirilmesini istedi. Netanyahu, ne Suriye ordusunun ne de devrimci kümelerin katiyen ülkenin güneyine yerleşmesine müsaade vermeyecekleri ve Suveyde ile Cebel el-Arap bölgesinde yaşayan Dürzileri koruyacaklarını ilan etti. Buna karşılık Dürzi önderler, Suriyeli kimliklerine vurgu yaparak Netanyahu’nun açıklamalarına karşı meydanlara inme daveti yaptı. Bu davet Suriye genelinde takviyeyle karşılandı.

Netanyahu’nun açıklamalarının akabinde toplumsal medyada reaksiyonlar çığ üzere büyürken, Dera, Kuneytra ve Dürzilerin yoğunlukta yaşadığı Suveyde’de, bu açıklamalara karşı kalabalık protesto hareketleri düzenlenmesi için davetler yapılıyor. Netanyahu’nun açıklamalarının Suriye’nin iç işlerine direkt müdahale manasına geldiğine vurgu yapan Suriyeli aktivistler, bölge halkının bu protesto hareketlerine katılmasının zorunlu olduğunun altını çizdi.

Dürzilerin yoğunlukta yaşadığı Suveyde kenti ve etrafında, silahlı kümelerin Suriye ordusuna entegresi şimdi tamamlanmamışken son devirde bölgede bir “Askeri Meclis” kurulduğu tarafındaki argümanlar telaşları artırmıştı. Netanyahu’nun açıklamaları, bu kaygıları daha fazla büyütüyor. Buna karşılık Suveyde’deki en büyük silahlı Dürzi küme olan Ahrar Cebel el-Arab lideri Şeyh Süleyman Abdulbaki, bölgenin “Suriyeli kimliğine” dikkat çekerek, dış müdahaleleri katiyetle kabul etmeyeceklerini bildirdi. Syria TV’ye açıklamalarda bulunan Abdulbaki, Suveyde’de ilan edildiği bildirilen Askeri Meclis’e katılacakları tarafındaki tezleri yalanlayarak, “Bizler Suriyeliyiz, kimliğimiz Suriyeliliktir. Hiçbir dış müdahaleyi kabul edemeyiz. Taleplerimiz, Suriye’de yaşayan öteki toplulukların talepleriyle birebirdir: Barış ve onurlu ömür. Bugüne kadar Esed rejimi, İran ve Hizbullah, ortamıza fitne ekmeye çalıştı fakat artık artık barış ve yine inşa zamanı” diye konuştu.

Sosyal medyada yorumlarda bulunan Suriyeli aktivistler ise Dürzi taifenin ruhani lideri Şeyh Hikmet el-Hicri’nin yaşananlar karşısında sessiz kalmasını eleştirdi. Dürzilerin Netanyahu’nun açıklamalarına derhal karşı bir açıklamayla yanıt vermesi gerektiğini lisana getiren aktivistler, Suveyde’nin merkezindeki Kerame Meydanı’nın Esed rejimine karşı protestolarda olduğu üzere bu açıklamalara karşı da dolup taşması davetleri yaptı.

Suriyeli aktivistler ayrıyeten, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın da sorumluluğu Hikmet el-Hicri üzere mahallî önderlere bırakmadan direkt bir tutum takınması gerektiğinin altını çizdi. Şara, 16 Ocak’ta yaptığı açıklamada, “İsrail’in Golan’daki tampon bölgede Hizbullah ve öteki İran dayanaklı militanların oluşturduğu tehdide karşı bulunduğunu ve bu tehditlerin ortadan kalkmasıyla birlikte İsrail’in de bölgeden çekilmesi gerektiğini” söylemişti. Suriyeli Hristiyan siyasetçilerden George Sabra ise toplumsal medyada X hesabından yaptığı açıklamada, “Netanyahu, Suriye ordusunun nerede konuşlanıp nereye girmeyeceğini belirlemeye çalışıyor. Bu, Trump’ın dünyaya dayatmaya çalıştığı yeni tertibin işaretleri mi?” diye sordu. Öte yandan, hareketler için hazırlıklar başlarken, rejime karşı uzun vadeli protestolara sahne olan Suveyde’deki Kerame Meydanı’nda da hareket yapılması için Dürzi önderlere aksiyon davetleri gönderildi.

Yeni Şafak’a konuşan Suriye’deki yeni yönetime bağlı üst seviye askeri kaynaklar, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun açıklamalarının bölgeyi karıştırmayı hedeflediğini lakin bunda başarısız olacağını söyledi. Suriye’de bir siyasi inşa sürecinin işlediğine dikkat çeken kelam konusu kaynaklar, Netanyahu tarafından yapılan açıklamalara bedel vermediklerini ve kısa müddette Suriye devletinin tüm topraklarında hâkim olacağını aktardı. Askeri kaynaklar, Suriyelilerin gelecek için umutlu olması gerektiğinin altını çizdi.