Müteahhitler dilini mi yuttu?
Son faiz artışından bu yana iş ve siyaset dünyasından itirazlar yükselmeye başladı.
Baktım kimlerdir bu itirazları yapanlar diye; birebir programa inanan kimseler. Ortodokslukta yapabilecekleri güya daha yeterli bir iş varmış gibi…
100 yıllık ümidi de bitirirler.
Faiz siyasetine itiraz edenlerin yalnızca iktisat siyasetlerine bakışları üzerinden değil, mesleksel profilleri üzerinden de inceledim. Herkes vardı da müteahhitleri bulamadım.
Bu işte aksilik var sanmayın. Müteahhitler konuşamaz, birkaç sebepten…
Müteahhitler evvela ekopolitik kısıtlar nedeniyle konuşamaz. Evvelce dediğim üzere oligarklar çağı bitmiştir. Türkiye’nin bundan sonra tek oligarkı, aslında birinci oligarkı da olan halk partisi olacaktır. OYAK sayılmaz, o kendi limitleri içinde yanlışsız bir iş.
Şimdi müteahhitler kendileri konuşamayacağı ve kesim ismine da kimse konuşmayacağı için sıkıntıyı ben lisana getireyim. Banane deme lüksüne hiç varamadım zati.
Bu faizlerle konut üretilemediğinden satışa sunulan az sayıdaki konut, mevduatına yüksek faiz tahakkuku elde edenlerce kapışılıyor. Böylelikle enflasyonist itki durdurulamıyor ve tersine azdırılıyor.
Kimsenin güzeline gitmeyecek lakin müteahhite uygun maliyetli bir finansman modeli önerilmezse Türkiye’nin barınma yoksulluğu giderilemez, enflasyon da düşürülemez.
Gene mi müteahhitlerin zamanı denebilir. Lakin gerçek bu.
TOKİ var denecekse, bırakalım da alt gelir kümesiyle ilgilensin derim. Orta gelir kümesinin meselesini piyasa çözmelidir. Üst gelir kümesinde konut yapan da satan da alan da var.
Evet, müteahhitlere ucuz finansman güzele gitmez, her önüne gelene uygun finansman sağlanırsa… Meramım selektif manada müteahhitlere alan açılmasıdır.
Eğer olursa ucuz finansmandan yararlanacak müteahhitlerin bu finansman dayanağıyla imal edecekleri konutların kâr marjlarına narh konulmalıdır. Böylelikle rant da istikrarlı dağılır. Çağları bitmişken yeni oligarklar ortaya çıkarmanın manası yok. Kentsel dönüşüm de kendi içinde bir rant istikrarı sağlayacak önümüzdeki periyotta.
He, kendi sermayesini kullanan müteahhit yüksek marjla mı çalışıyor, nasıl çalışırsa çalışsın. Lakin bu selektif kanal, pazarın bütününün ve onların da kârını regüle edecektir.
Yahu biz işte müteahhiti ucuza finanse etmek üzere “yarısı bizden” kampanyasını başlattık, denebilir.
Fakat asıl yarısı bizden kampanyası iktisat idaresinin yaptığı kampanyadır.
Türkiye işin yarısını yapıp yarısını konjonktürden bekliyor.
Kendi işini kendin çözmeli… Bu öbür bir vakit artık. Konjonktür gelirse ne ala. Fakat gelmeyecek üzere düşünüp işler kotarılmalı.
Kentsel dönüşüm manasındaki yarısı bizden kampanyası tam bir barınma yoksulluğu giderme modelidir fakat tesiri her halükârda sonludur. Enflasyonla çaba kelam hususuysa müteahhiti daha geniş finanse etmek lazım. Üstüne bir de borca dayalı mortgage modelini değiştirip, tasarrufa dayalı modellere yaslanmak lazım.
