Murat Ülker’den teknolojiye eleştirel bakış

Murat Ülker, bu haftaki blog yazısında geleceğin öngörülebilirliğini kaleme aldı. Nicole Kobie’nin “The Long History of the Future” kitabını temel alan yazı, teknolojik gelişmelerin neden bugünkü hayatta beklenen seviyede yer alamadığını inceliyor. Gelecek daima umut, hayal ve vaatlerle kurgulansa da Kobie’ye nazaran bu vaatlerin büyük kısmı hayata geçemiyor zira yalnızca teknoloji kâfi değil; toplumun, iktisadın ve insan psikolojisinin bu gelişmelere hazır olması gerekiyor. Yazıda şoförsüz araçlardan yapay zekâya, robotlardan artırılmış gerçeklik ve akıllı kentlere kadar sekiz başlık altında teknolojik hayallerin neden gerçekleşemediği, hangi ruhsal, teknik ve sosyolojik pürüzlere takıldığı somut örneklerle ele alınıyor.

Ülker’in metni yalnızca teknolojiyi değil, onu geliştiren kişi ve kurumların motivasyonlarını, ekonomik çıkarları ve vizyonlarını da sorguluyor. Teknolojinin ilerlemesiyle insanlık için daha yaşanabilir bir gelecek yaratmak mümkünken, kısa vadeli kârlılık ve rekabet baskısı üzere sebeplerle birçok yenilik, toplumsal yarar yerine sermayenin önceliklerine hizmet ediyor. Geleceği inşa edenlerin kim olduğunun ve hangi maksatlara hizmet ettiklerinin sorgulanması gerektiğini vurgulayan muharrir, teknolojik masalların gerisindeki niyetlere dikkat çekerek, okuru “geleceği kimin kurguladığı” konusunda düşünmeye davet ediyor.

İşte o yazıdan bir kısım: “Gelecek daima önümüzdedir, ulaşılamaz. Ona gerçek atılan her adımda değişir hatta ve her adımda uzaklaşır. Bugün gelişen teknoloji ise geleceği bize sunuyor. Biz de güçlü bir gelişme dürtüsüyle peşinde koşuyoruz. Pekala ilerleme var mı? Büyük bir süratle bilhassa son 30 yılda fevkalade şeyler yaşandı. Lakin her adımda geleceğin imajı bulanıklaşıyor, vaatler daha karmaşık hale geliyor, kaygılanıyoruz. İşte bu belirsizlik içinde geleceği kestirim edebilmek, vaatleri hakikat anlamak, kurgulamak ve sıkıntıları evvelden görebilmek için neler yapabiliriz.