Son yıllarda Türkiye’de en çok konuşulan sıkıntılardan biri, millet içinde bir bölünmenin ortaya çıktığı ve gün geçtikçe derinleştiği iddiası. Özellikle Ak Parti tersleri, Ak Parti devrinde böylesi bir bölünmenin körüklendiği, siyasi aksilik ortamının oluşturulduğu ve mevcut iktidarın bölünme üzerinden oy devşirdiği tezini sıklıkla lisana getiriyorlar. Hatta sadece Ak Parti aksileri değil, kimi vakit iktidara yakın isimler de millet içinde bir bölünmenin inkâr edilemeyecek bir olgu haline geldiğini kabul etmiş görünüyorlar.

Bölünmeden bahsedenleri dinlediğim kadarıyla bölünmenin boyutları ve nitelikleri hakkında bir kanaatleri yok. Bölünmeyi daha fazla siyasi kutuplaşma üzerinden anlayıp sağ-sol tersliği üzerinden çözümlüyorlar. Güya bölünmenin sağında kalanda Cumhur İttifakı, solunda kalanlar da Millet İttifakı tarafındaymış üzere bir sonuç çıkıyor. Yani bölünmenin boyutlarının, daha çok ittifakın oy oranlarına bağlı olduğu hissi oluşuyor. Tekrar bu haliyle sağda ve solda kalanların hangi fikir ve tercihlerinden ötürü bulundukları yerde olduğunun da ikna edici bir açıklaması yok. Güya bölünmenin niteliğini, Tayyip Erdoğan taraftarlığı ve zıtlığı belirliyor hissi oluşuyor. Zira çok farklı fikir, eğilim ve toplumsal katmandaki beşerler birebir kefeye konuyor.

Özetle bu bölünme tezleri göründüğü kadar uygun düşünülmüş değil, önemli bir araştırmaya da dayanmıyor. Pekâlâ, nereden çıktı bu savlar? Türkiye’de seküler bedelleri benimsemiş sayısal olarak hayli azınlık bir küme var. Bu küme aslında tam olarak belli bir kesim tarafından temsil edilmiyor. Yani bu gruptakiler Alevîlerden mi oluşuyor? Hayır. Kendilerini Atatürkçü kabul edenlerden mi oluşuyor? Hayır. Rastgele bir ırk aidiyeti de yok. Türklerden, Kürtlerden yahut diğer bir ırktan mı oluşuyor? Hayır. Daha ileri gidelim: Bu küme solculardan mı oluşuyor? Yanıt yeniden hayır. İçlerinde Alevî de var Sünnî de var; Türk de var Kürt de var. Solcu da var, sağcı da var; Atatürkçü de var tanımlanmış haliyle Atatürkçü olmayanı da var. İşin ilginci, bunların tamamı, belirli bir parti içinde bulunmuyor. Yüklü olarak millet ittifakı bloğunda yer almakla birlikte cumhur ittifakı bloğunda da bulunuyorlar.

Seküler pahaları benimsemiş bu küme, ziyadesiyle azınlıkta olduğundan millet içinde bölünme oluşturabilecek bir kabiliyete sahip değil. Lakin siyasi çekişmelerden istifade edebilecek bir telaffuz üretme gücüne sahip. Söyle stratejisi ise Ak Parti iktidarı periyodunda Türkiye’nin bir bölümünün mevzi kaybına uğradığı üzerine kuruluyor. Aslında Ak Parti iktidarının devam ettiği yirmi beş yıllık süreçte seküler fikre sahip beşerler ile genel olarak kendini sol blok içinde görenler hiçbir mevzi kaybına uğramadılar. Zenginleri sermayelerini kat be kat artırdı. Hayat şekillerini sürdürmeyi mümkün kılacak alanlar, Ak Parti iktidarında muhafazakarların aleyhine olacak halde genişledi. Kültürün çeşitli alanlarındaki aktiflikleri azalmadı, tam bilakis Türkiye’nin memleketler arası alandaki görünürlüğüne paralel biçimde arttı. Birebir durum genel olarak sol blok için de geçerli. Kimse ne meyhanesi ve kıyısını kaybetti ne de kılık kıyafeti ve aidiyetlerinden ötürü hak mahrumiyeti yaşadı. Ak Parti’den evvel Alevîler ulu orta Alevî olduğunu söylemeye çekiniyordu ve “Alevîyim” demek çok güçlü bir aidiyet ve cesaret istiyordu. Ak Parti periyodunda rastgele bir çekince duymadan kendi mezhebi kimliklerini gururla söyleyebilir hale geldiler. Buna karşın özelde seküler genel sol kısmın mevzi kaybı hissi yaşamalarının ve bunu siyasi söyleme dönüştürebilmelerinin sebebi, Ak Parti iktidarı periyodunda muhafazakâr kesitin seksenler ve doksanlardaki hak mahrumiyetlerinin bir kısmını telafi etmeleridir. Ama kelamını ettiğim azınlık seküler kesim, muhafazakâr bölümün ömür pratiklerine dahi tahammül edemediğinden insanların vatandaşlık haklarını kullanmalarını hak mahrumiyeti olarak algılıyor. Baş örtülü öğrencileri ikna odalarına almalarında olduğu üzere diğerlerinin ömür stiline ulu orta müdahale etmeyi öylesine doğal bir hak olarak görüyorlar ki bunun ellerinden gitmesini yakıcı bir azap olarak telakki ediyorlar. Hiçbir hak ve mevzi kaybına uğramadıkları halde güya her şeylerini kaybetmiş ve ellerinden tüm hakları alınmış üzere davranıyorlar.

Açıkça söylemek gerekirse bu, histerik bir tutum. Zira bu tutumun sahipleri, bu ülkede bu milletin bir kesimi oldukları halde millete aidiyeti, millete tahakküm etmekle özdeşleştirdiklerinden kendilerini yabancı görüp göstermeye çalışıyorlar. Şayet bu hal, küçük bir azınlığın hastalıklı tavrı olarak kalsaydı üzerine konuşmaya bile değmezdi. Ama Türkiye’de siyasi çatışmanın lisanını oluşturmaya başladı. Bilhassa son iki seçimdir Millet İttifakı’nın lisanını öylesine etkiledi ki muhalefetin karakterini şekillendirmeye başladı. Özellikle Cumhuriyet Halk Parti’nin siyasi reflekslerini şekillendirecek noktaya ulaştı. Dahası, Ak Parti içinde özeleştiri kültürünü dahi etkiledi ve ayrışma siyasetine dönük örtük tenkit adetini başlattı. Meğer bu, marjinalleştirici bir telaffuz. Bir kitle partisinin böylesi bir telaffuzla ve bu telaffuzun gereği olan tavırlarla -mesela CHP’nin geçen haftaki boykotu böylesi bir halin uzantısıdır- muvaffakiyet kazanması mümkün değildir. Yalnızca Türkiye’de değil, dünyanın hiçbir yerinde marjinal tavırlar, kalabalık kitleleri yönlendiremez. Evet, kimi tutumların genel kabule mazhar olması yahut marjinalleşmesi, periyottan periyoda değişebilir. Lakin bu değişim savaş devirleri üzere fevkalâde kurallara gereksinim duyar. Olağan siyasi kurallarda marjinal kalan haller, kitle yitimine sebep olur. Ayrıyeten Türkiye’de siyaset yapmak için böylesi marjinal hallere da gerek yok, çünkü muhalefet yapmak için herkesin gereğince kusurunu bulabiliriz.

Özetle Türkiye’de kimsenin mevzi kaybettiği yok. Hele de muhafazakârların kazandığı haklar bile şimdi tam olarak kurumsallaşmamışken sekülerlerin kaybettiği hiçbir mevzi yok. Histerik tutumları, gündelik siyasetin muhalefet lisanına dönüştürmek ve millet içinde derin bir bölünme var hissi oluşturmak, siyasi muvaffakiyet getirmeyeceği üzere uzun vadede sırf azınlıkta kalan kesitlerin aleyhine sonuçlar doğurur. Bundan milletçe yararlı çıkmamız da mümkün görünmüyor.