Gazze’de İsrail’in atakları nedeniyle zorla yerinden edilen yüz binlerce Filistinlinin güneyden kuzeydeki asli yerlerine dönüşü sabah saatlerinde başladı. Sadece dün, 300 binden fazla Filistinli tekrar Gazze’nin kuzeyindeki mahallelerine döndü. İsrail ordusu, 7 Ekim 2023’ten itibaren başlattığı yırtıcı taarruzlar sırasında kuzeye üç büyük müdahale gerçekleştirdi. Bu operasyonları “Bölgenin Hamas’ın üssü olması ve Hamas’ı çökertmek için” yaptığını ilan eden işgal devleti, amacına ulaşamazken Hamas, İsrail tarafından boşaltılmak istenen bölgeye sivillerin dönüşünün başlamasını “Gazze halkının zaferi” olarak niteledi. İsrail hükümeti, geçtiğimiz cumartesi günü ateşkes mutabakatı kapsamında 4 İsrailli esiri daha özgür bırakan Hamas’ın, Arbel Yahud isimli bayan bir askeri vermemesi nedeniyle sivillerin Gazze’nin kuzeyine dönüşüne müsaade vermeyeceğini ilan etmişti. Dönüş için yola çıkan Filistinli sivillere Netzarim koridoruna yaklaştıklarında ateş açan işgalci güç 5 Filistinliyi yaralamıştı.

Arabulucu ülkeler Katar ve Mısır’ın teşebbüsleriyle sorunun tahlili için yapılan müzakereler muvaffakiyete ulaşırken, Filistinli direniş kümeleri, perşembe günü Arbel Yahud’un yanı sıra, Agam Berger ve bir İsrailli esirin daha özgür bırakılacağını, akabinde muahedeye uygun olarak cumartesi günü 3 İsrailli esirin daha özgür kalacağını aktardı. Bununla birlikte Hamas, ateşkesin 42 gün sürecek birinci kademesinde özgür bırakılacak 25 esirin de isim listesini arabulucu taraflara ilettiğini bildirdi.

Anlaşmanın sağlanmasıyla dün sabah saatlerinden itibaren yürüyerek ya da araçlarla Selahaddin ve El-Reşid caddeleri üzerinde yola çıkan birden fazla bayan ve çocuk binlerce Filistinli, Gazze’nin kuzeyindeki kent merkezi, Beyt Lahia, Beyt Hanun ve Cibaliye bölgelerine geri döndü. Dün, güney-kuzey tarafında uzanan iki anayoldan Selahaddin Caddesi’nde yalnızca araçlarla dönüşe müsaade verilirken kıyıya paralel uzanan El-Reşid Caddesi’nde ise yayaların geçişine müsaade verildi. Geçişler esnasında Selahaddin Caddesi üzerinde İsrail’e ilişkin insansız hava araçları (İHA) ise ağır uçuş gerçekleştirdi.

Araçlar, Netzarim koridoru civarında araçların geçiş noktasında bir ABD’li özel güvenlik şirketi tarafından kontrol yapıldı. Hamas Hareketi, daha evvel yayınladığı açıklamada, ikinci esir takasından sonra Gazzelilerin kuzeydeki bölgelere dönüşüne müsaade verileceğini fakat 42 günlük birinci evre müzakereleri sona erene kadar bu dönüşlerde kontrollere tabi tutulacağını bildirmişti.

Esir teslimatıyla ilgili yaşanan krizin aşılması ve İsrail tarafından zorla yerinden edilen on binlerce Filistinlinin dün sabah prestijiyle Gazze’nin kuzeyine dönmeye başlamasının akabinde bir açıklama yayınlayan Hamas, durumu “Filistin halkının zaferi, İsrail’in ve tehcir planlarının ise hezimeti” olarak niteledi. Hamas’ın resmi kanallarında yayınlanan açıklamada, “Filistin halkının, kaçmak zorunda kaldıkları bölgelere üstelik konutları yıkılmış haldeyken kitleler halinde geri dönmesi, yaşadıkları dertlerin ve hüznün derinliğine karşın topraklarında kalma kararlılığını teyit ediyor” tabiri kullanıldı. Geri dönüşün ayrıyeten Filistin halkından dünyaya verilen güçlü bir ileti olduğuna dikkat çekilen açıklamada, Gazze’nin her bölgesine ağır halde tüm yardım materyallerinin tedarikinin artırılması daveti yapıldı.

İsrail’de Ulusal Güvenlik Bakanlığı vazifesinden istifa eden Yahudi Gücü Partisi önderi Itamar Ben-Gvir, Gazze’yi ikiyi ayıran Netzarim Koridoru’nun açılarak geçişlere müsaade verilmesi hakkında yaptığı değerlendirmede, “Netzarim’in bu sabah açılması ve binlerce Gazzelinin kuzeye geçmesi Hamas’ın zaferinin ve ‘pervasız anlaşmanın’ (esir takası) bir diğer aşağılayıcı istikametinin imajlarıdır.” yorumunu yaptı. İsrail Yayın Kurulu (KAN), geri dönüşe müsaade verilmesini “Hamas istediğini aldı” formunda görürken, Yedioth Ahronoth Gazetesi’ne konuşan askeri kaynaklar da “Koridorundan karşılığında büyük bir şey almadan vazgeçmenin şimdi ateşkesin başında ödenmiş ağır bir bedel olduğunu” lisana getirdi.