Ekonomi idaresi tarafından 1,5 yıldır uygulanan dezenflasyon programının çıktıları datalara yansırken, Haziran 2024’te yüzde 71,6’ya yükselen enflasyon şubatta yüzde 39,05’e kadar düştü.

Bu düşüşün akabinde harekete geçen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), son Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan düşürerek yüzde 42,50’ye çekti. Böylelikle son iki toplantıda 500 baz puan indirime gidilmiş oldu.

TCMB tarafından yapılan indirimler bankalarca sunulan konut kredilerinin faiz oranlarına da yansıdı.

Merkez Bankası bilgilerine nazaran, bankalarca açılan konut kredilerinde uygulanan ortalama faiz oranı 21 Mart haftasında yüzde 39,25’e düşerken, bu sayı 18 ayın en düşük düzeyi olarak kayıtlara geçti.

Bundan evvelki düşük sayı 8 Eylül 2023’te yüzde 38,85 halindeydi. En yüksek oran ise 5 Nisan 2024 haftasında yüzde 45,14 olmuştu.

Birkaç ay öncesine kadar bankalarda en düşük konut kredisi faiz oranı yüzde 3,05 iken bu sayı yüzde 2,59’a kadar geriledi.

Böylece 10 yıl vadeli 1 milyon liralık kredi için aylık ödenen sayı 31 bin 352 liradan 27 bin 163 liraya düşmüş oldu. Toplam ödenen meblağ ise 502 bin lira düşüşle 3 milyon 260 bin liraya geriledi.

Her ne kadar faiz oranları 18 ayın en düşüğü olsa ve aylık yüzde 2,59’a kadar gerilese de bu oran dal temsilcileri tarafından ülkü olarak görülen yüzde 1 ve altındaki sayıların üzerinde bulunuyor.

Son devirdeki yüksek faiz oranları nedeniyle geçen yıl ipotekli konut satışlarının toplamdan aldığı hisse, dataların açıklanmaya başlandığı 2013’ten bu yana en düşük seviyede kalmıştı. Bu sayı evvelki yıllarda yüzde 39,8’e kadar yükselirken, 2024’te yüzde 10,7’e gerilemiş, bu yılın birinci 2 ayında ise yüzde 14,7’ye yükselmişti.

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, iktisat idaresinin konut alacaklara daha uygun şartlarda finansman sağlamak gayesiyle, bilhassa kamu bankaları aracılığıyla birtakım kolaylıklar sağladığını anımsatarak, “Konut kredilerindeki düşüşün yılın geri kalan devrinde de devam edeceğini düşünüyorum. Zira enflasyondaki düşüşe bağlı olarak siyaset faizi yavaş yavaş düşecek, bu düşüş kredi oranlarını da geriye çekecektir.” dedi.

Piyasa iştirakçileri ve gerçek dalın yıl sonu enflasyonu için beklentilerinin yüzde 30’lar civarına işaret ettiğini hatırlatan Şener, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Tabloya bakıldığında, bu yılın sonunda siyaset faizleri de yüzde 30-35 aralığında olacak üzere görünmektedir. Siyaset faizleri beklentilere paralel olarak yüzde 35 düzeylerine gerilerse konut kredileri de yüzde 29 civarına gerileyecektir. Şayet enflasyonla uğraşta TCMB’nin iddiası olan yüzde 24 düzeyi gerçekleşirse bu durum siyaset faizlerinin de yüzde 28’ler civarına gerilemesine, konut kredilerinin yüzde 25’e kadar düşmesine yol açacaktır.”

Şener, kredilerdeki düşüşlerle birlikte konut satışının artmasının beklendiğini kaydederek, kredilerde sağlanan finansman ölçüsünün da artırılması halinde satış adetlerinde daha süratli artışlar beklenebileceğini anlattı.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı Hakan Akdoğan da kredileri satışların toplam konut satışlarını etkileyen en kıymetli ögelerden birisi olduğunu belirterek, “Krediler, vatandaşların konut edinimini kolaylaştıran ve meskene erişimini artıran en kıymetli faktör. Faiz arttıkça ipotekli satışların sayısı düşüyor.” dedi.

Bundan 3-4 ay öncesine nazaran oranların düştüğünü ve bu durumun ipotekli satışlara yansıdığını lisana getiren Akdoğan, şu sözleri kullandı:

“Oranlar hala yüksek olsa da bu düşüş değerli. Şu anda aylık oran yüzde 2,59’a kadar gerilese de bu sayının ülkü konut alımı için azamî yüzde 1 olması gerekiyor. Vatandaşı harekete geçiren ruhsal hudut yüzde 1’dir. Yıl sonu için aylık oranların yüzde 2 civarına gerileyeceğini düşünüyorum. Kredilerin düşük olması kiraları da olumlu etkiliyor. Zira oran düşük olunca taksitler de düşük oluyor. Vatandaşlar da kredi öder üzere aylık taksit ödüyor.”