Kariyer mesleklerdeki merkez taşra ayrımı ve ortaya çıkardığı sorunlar

Söz verdiğim üzere okuyucularımızdan gelen meseleleri gündeme getirmeye çalışacağım. Bugünkü yazımda meslek meslekler ortasındaki merkez ve taşra ayrımına yer vererek merkez taşra ayrımının kaldırılıp kaldırılamayacağı ile bunların özlük haklarını açıklamaya çalışacağım.

Yazılarıma Gelir Uzmanlarından çok sayıda e-mail ve yorum geldi. Bunlardan kimilerine yer vererek açıklamalarımızı yapmaya çalışacağız.

“1- Gelir Uzmanları da meslek meslekler ortasında sayılmış lakin 666 sayılı KHK ile 2011 yılında dışarda bırakılmıştır. Yeni düzenlemeyle Gelir Uzmanları da düzenlemeye dahil edilmeli ve 14 yıldır gasp edilen özlük hakları verilmelidir. 2- Gelir uzmanları 2011 yılında 666 sayılı KHK ile ortaya çıkan merkez taşra ayrımının kaldırılarak haksızlığın giderilmesini istiyor asıl buna değinmelisiniz. 3- Taşra diye isimlendirilen meslek meslek mensuplarından yazınızda bahsetmemeniz olmamıştır. Bir daha ki yazınızda bu bahse değinmenizi isteriz.” Bunlara emsal çok sayıda yorum gelmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 36/A-11 inci unsurunda Gelir Uzmanları ve yardımcıları yer almaktadır. Münasebetiyle bunlar da mesleğe yardımcı olarak girmekte ve makul bir mühlet yardımcılık yaptıktan sonra girdikleri yeterlik sınavı sonucuna nazaran Uzmanlığa atanmaktadır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı yıllar önce taşra teşkilatlarında uzman istihdamına karar vermiş ve taşra teşkilatında yapmış olduğu imtihanla birçok çalışanı gelir uzmanı olarak atamıştır. Bu imtihanlar sonrasında taşra teşkilatında vazife yapan binlerce çalışan gelir uzmanı olarak atanmıştır. Bakanlık bu uygulama ile hem taşrada çalışan işçinin niteliğini arttırmaya çalışmış hem de mali haklarını güzelleştirmiştir. Yıllarca memur ve şef olarak misyon yapanların Gelir Uzmanı olarak atanması mali olarak önemli bir uygunlaştırma sağlamıştır.

Daha sonraki yıllarda ise kanun gereği imtihanla gelir uzman yardımcısı istihdamına yönelmiştir. Sonuç olarak Bakanlığın bu siyaseti sonrasında işçi kalitesi önemli formda artmıştır. Fakat ilerleyen süreçte imtihanla mesleğe yardımcı olarak giren ve makul bir müddet sonra Uzmanlığa atananların haklı talepleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Benzeri talepte bulunan SGK çalışanları için bu türlü bir düzenleme yapılmamıştır.

Bakanlık Merkez teşkilatında ise Maliye Uzmanı istihdam etmektedir. Daha evvelki yıllarda ise Devlet Gelir Uzmanı ve Devlet Muhasebe Uzmanı üzere unvanlarda işçi istihdam etmekte iken bu unvanlarda vazife yapanlar kanunla Maliye Uzmanı olarak atanmıştır.

Taşrada vazife yapan Gelir Uzmanı yahut Gelir Uzman Yardımcıları girdikleri imtihanlarla bakanlıkların merkez teşkilatlarında misyon yapan Uzman yardımcılıklarına atanabilmektedirler.

Ayrıca meslek mesleklerde kanun dışında unvanlar ortasında geçiş bulunmamaktadır.

657 sayılı Kanunun 36 ncı unsurunda yer alan meslek uzmanlarla birebir durumda olduklarını belirten Gelir Uzmanları özlük haklarının da bunlarla tıpkı düzeye çıkarılmasını talep ediyorlar. Gelir Uzmanlarının özlük haklarının düzeltilmesi gerektiğinde kuşku yoktur. Lakin bunun merkez teşkilatında misyon yapan uzmanlarla tıpkı haklara sahip olma formunda olmasını hayli sıkıntı görüyorum.

Bakanlıkların tamamının merkez teşkilatında vazife yapan uzmanların sayısı Gelir Uzmanlarının sayısından dahi azdır. Bu nedenle oluşacak maliyetin üzerinde çok fazla düşünüleceğini bilmemiz gerekiyor. Denilebilir ki daha evvel benzeri düzenlemeler yapıldı. Muhakkak gerçek.

Kanuni düzenleme ile Vergi Denetmenlerinin tamamı vergi müfettişi olarak atanmıştı. Bu uygulama sonrasında Hesap Uzmanları, Maliye Müfettişleri ve Gelirler Kontrolörleri Vergi Müfettişi olarak atanmış ve bunların moral ve motivasyonları bozulmuştu. Zira bunlar Vergi Denetmenleri ile tıpkı düzeye gelmişlerdi. Hala birebir uygulamanın sonucunda vergi kontrolü Vergi Müfettişleri tarafından yapılmaktadır. Misal düzenleme Ulusal Eğitim Bakanlığındaki ilköğretim müfettişlerinin maarif müfettişi yapılmasında da yaşanmıştı.

Gerçekçi olmak gerekirse Vergi Denetmenleri ve İlköğretim Müfettişleri için yapılan uygulamanın Gelir Uzmanları için yapılabilmesini epey sıkıntı görüyorum. Kanunla her şeyin yapılması mümkün olsa da fiiliyatta bu durumun epey güç olduğunu bilmemiz gerekiyor.

Gelir uzmanlarının ek göstergeleri son düzenleme ile 3600 olarak düzeltilmiştir. Bunlar haklı olarak güzel de bizlerle hemşirelerin, imamların ve polislerin ek göstergeleri tıpkı oldu diyorlar. Buna diyecek bir şeyimiz yok.

Çalışma kurallarına ve niteliklerine bakıldığında geniş bir mevzuat bilgisine sahip olarak misyon yaptıklarını biliyoruz. Bu açıdan bakıldığında birçok merkez teşkilatındaki uzmandan daha güç koşullar altında misyon yaptıklarını söz etmemiz gerekiyor. Makul olan ise merkez teşkilatında vazife yapan uzmanlarla eşitlenmekten çok mali haklarının iyileştirilmesinin sağlanmasıdır.

Gelir Uzmanlarının Maliye Uzmanları üzere merkez teşkilatında misyon yapmalarına imkan tanınmasını da hayli sıkıntı görüyorum. Hem sayının fazlalığı hem de alınma kuralları dikkate alındığında mümkünlük epey zayıf. Bu sözlerim kimilerini kızdıracaktır. Lakin mavi boncuk dağıtarak insanları ümitlendirmenin gerçekçi olmadığını düşünüyorum.

Bir takipçimiz; “45 yıldır süregelen üniversite memurlarının kanayan yarası tayin sorunu bir an evvel tahlile kavuşmalıdır. Aile bütünlüğü sağlanamamaktadır.” sözlerini kullanmış.

7. Periyot Toplu Kontrat metninde hususla ilgili olarak mutabakat sağlanmıştı. Buna nazaran Kontratın Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna ait kısmında, devlet yükseköğretim kurumlarında vazife yapan tıpkı unvanlı memurların karşılıklı naklen atanmasının kolaylaştırılması karara bağlanmıştır.

Ancak gelinen noktada somut bir gelişme olmamıştır. Çok kolay bir formda tahlil üretilebilecek bir hususta somut gelişme olmaması anlaşılabilir bir durum değildir. Yapılacak ise epey kolay olup Cumhurbaşkanı kararı ile üniversiteler ortası geçişlerde açıktan atama müsaadesi verilen takımlardan düşülmemesi sağlanmalıdır. Bundan sonrası ise büsbütün YÖK’ün uyumunda tahlil üretilmesidir. Sorunun birazcık işin sahipsiz kalmasından kaynaklandığını düşünüyorum. Becayiş birebir kurumda olanlar için yapılacağından bu kavramın dikkatli kullanılması gerekmektedir.