İsrail ‘nokta atışı yaparak’ İran’ın hangi üst düzey isimlerini öldürdü?

İranlı yetkililer, İsrail’in hücumlarında sadece askeri maksatların değil, tıpkı vakitte nükleer altyapının ve sivil alanların da direkt amaç alındığını vurguladı. Bu durumun bölgede tansiyonu daha da artırabileceği uyarısı yapıldı.

Tahran’da 1959 yılında doğan Muhammed Bakıri, İran Silahlı Kuvvetleri’nin en üst seviye kumandanıydı. 1981 yılında İhtilal Muhafızları’na katılarak askeri mesleğine başladı. İran-Irak Savaşı sırasında evvel operasyonel alanda misyon yaptı, akabinde İhtilal Muhafızları Kara Kuvvetleri’nin istihbarat operasyonlarından sorumlu oldu. Bu periyotta örgütün istihbarat yapısının temellerini atan isimlerden biri olarak öne çıktı.

Savaş sonrasında Genelkurmay Başkanlığı bünyesinde çeşitli vazifeler üstlendi. 2007’de Hatemul Enbiya Merkezi Karargâhı’na yardımcı koordinatör olarak atandı. 2016 yılında Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanlığı misyonuna getirildi ve ülkenin tüm askeri yapısını yöneten en yetkili kişi oldu.

Askeri hizmetleri nedeniyle ülkenin lideri Ali Hamaney tarafından onurlandırılan Bakıri, 13 Haziran 2025’te İsrail’in İran’a düzenlediği hava hücumlarında hayatını kaybetti. Mevti, bölgedeki çatışmaların daha da tırmanmasına neden oldu.

İran İhtilal Muhafızları Kumandanı Tümgeneral Hüseyin Selami de İsrail’in İran’a yönelik ataklarında hayatını kaybeden en üst seviye yetkililerden biri oldu. 65 yaşındaki Selami, İran’ın dış tehditlere karşı bilhassa İsrail ve ABD’ye yönelik sert telaffuzlarıyla tanınıyordu.

1980’de İran-Irak Savaşı sırasında İhtilal Muhafızları’na katılan Selami, 2009’da kumandan yardımcılığına, 2019’da ise kurumun başkomutanlığına getirildi. Misyon müddeti boyunca İran’ın askeri kapasitesini daima vurguladı ve ülkesinin “dünya gücü olma eşiğinde” olduğunu savundu.

Selami, bilhassa İsrail aksisi açıklamalarıyla dikkati çekti. 2019’da Suriye’deki İran maksatlarına yönelik hücumun akabinde İsrail’i haritadan silme tehdidinde bulunmuştu. Nisan 2024’te İran’ın Şam’daki büyükelçiliğine düzenlenen hücum sonrası da emsal sözler kullanarak “Siyonist rejimin cezalandırılacağını” lisana getirmişti.

Saldırılardan sadece bir gün evvel İran’ın her senaryoya karşı hazırlıklı olduğunu açıklayan Selami, “İran’ın savaş tecrübesine” dikkati çekmişti. Birebir vakitte, İran’ın nükleer ve askeri programlarına dahil olduğu gerekçesiyle uzun müddettir BM Güvenlik Kurulu ve ABD yaptırımlarıyla karşı karşıyaydı.

Devrim Muhafızları’nın üst seviye kumandanlarından biri olarak, İran lideri Hamaney’e doğrudan danışmanlık yapan kıymetli figürlerden biriydi.

Tümgeneral Gulam Ali Reşidi, İran Silahlı Kuvvetleri’nin önde gelen isimlerinden biri ve İran’ın en değerli askeri karargâhı olan Hatemul Enbiya Merkezi Karargâhı kumandanıydı. 1953 yılında Huzistan Eyaleti’nin Dezful kentinde doğdu. 1979’daki ihtilal sonrası İhtilal Muhafızları’na katıldı ve örgütün birinci yapılanmasında tesirli oldu.

İran-Irak Savaşı sırasında İhtilal Muhafızları’nın esas kumandanlarından biri olarak vazife yaptı. Savaş boyunca kıymetli operasyonların planlanmasında rol aldı ve askeri karar sistemlerinin kilit üyeleri ortasında yer aldı.

Reşidi, 17 yıl boyunca Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Lider Yardımcılığı misyonunu yürüttü. 2016 yılında, lideri Ali Hamaney’in emriyle Hatemul Enbiya Merkezi Karargâhı’nın başına getirildi. Bu karargâh, İran’ın askeri operasyonlarının planlandığı ve koordine edildiği ana merkezdir.

Savunma doktrini geliştirme süreçlerinde de kıymetli bir rol oynayan Reşidi, kamuoyuna nadiren konuşsa da İran’ın askeri stratejisinde belirleyici bir figür olarak biliniyordu. Bilhassa ABD ve İsrail üzere dış tehditlere karşı hazırlıklı olunması gerektiğini sıkça vurgulamıştı.

Tuğgeneral Buyruk Ali Hacızade, 2009 yılından bu yana İran İhtilal Muhafızları Hava ve Uzay Kuvvetleri Kumandanı olarak vazife yapıyordu. 1962 yılında Tahran’da doğan Hacızade, İran-Irak Savaşı’nın başlamasının akabinde İhtilal Muhafızları’na katıldı ve savaş sırasında keskin nişancı olarak çeşitli operasyonlarda yer aldı.

Savaştan sonra hava kuvvetlerine geçen Hacızade, İran’ın balistik füze geliştirme programında faal vazife aldı. 2019 yılında İran’ın Hürmüz Boğazı yakınlarında bir Amerikan insansız hava aracını düşürmesinin ardından, ABD Hazine Bakanlığı tarafından yaptırım listesine alındı.

Uzun yıllar İran’ın savunma stratejilerinde faal bir rol oynayan Hacızade, bilhassa füze kapasitesinin geliştirilmesinde kilit isimlerden biri olarak öne çıktı.

İsrail’in ülkeye yönelik son akınlarında İhtilal Muhafızları Hava ve Uzay Kuvvetleri Kumandanı Tuğgeneral Buyruk Ali Hacızade ile birlikte 8 general daha hayatını kaybetti.

İran devlet televizyonunun aktardığına nazaran, İhtilal Muhafızları Ordusu tarafından yapılan yazılı açıklamada, Hacızade’nin öldüğü hücumun amaçlarından birinin de ordu komuta kademesi olduğu belirtildi.

İranlı yetkililer, akınların sadece askeri altyapıyı değil, birebir vakitte üst seviye kumandanları da maksat aldığını belirterek “bu durumun bölgesel tansiyonu önemli biçimde tırmandırabileceği” ihtarında bulundu.

İsrail’in hücumlarında Devrim Muhafızları İstihbarat Kurumu Lideri Muhammed Kazımi ve iki generalin de hayatını kaybettiği bildirildi.

İran devlet televizyonu 15 Haziran’da, İsrail’in ataklarında Devrim Muhafızları İstihbarat Kurumu Lideri Kazımi ile birlikte yardımcısı Hasan Muhakkik ve Muhsin Bakıri isimli iki generalin ömrünü yitirdiğini duyurdu.

ABD basınına nazaran, İran İhtilal Muhafızları Kudüs Gücü Kumandanı İsmail Kaani de İsrail’in İran’da düzenlediği bir taarruzda hayatını kaybetti.

1957 doğumlu Tuğgeneral İsmail Kaani, 1997 yılında İran İhtilal Muhafızları Kudüs Gücü Kumandan Yardımcılığına atandı. 2020 yılında ABD tarafından öldürülen Kasım Süleymani’nin yerine, Hamaney tarafından Kudüs Gücü Kumandanı olarak görevlendirildi.

Ancak İran resmi makamlarından Kaani’nin öldüğüne dair şimdi rastgele bir açıklama yapılmadı.

İran devlet televizyonu, İsrail’in son günlerde ülkenin farklı kentlerine düzenlediği ataklarda şimdiye kadar toplam 9 nükleer bilim adamının hayatını kaybettiğini duyurdu.

İranlı yetkililer, İsrail’in akınlarının sırf askeri gayeleri değil, birebir vakitte ülkenin bilimsel altyapısını da direkt amaç aldığını vurguladı.

Saldırıda hayatını kaybedenlerden Feridun Abbasi, İran’ın Atom Enerjisi Kurumu Lideri olarak bir devir misyon yaptı. Abbasi, 2010’da İsrail’in suçlandığı suikast teşebbüsünden yaralı kurtulmuştu.

Yaşamını yitiren öbür bilim adamlarından Muhammed Mehdi Tehrançi ise İslami Azad Üniversitesi Rektörlüğü misyonunu yürütüyordu.

İsrail, 13 Haziran’da İran’ın farklı kentlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere ordunun üst komuta kademesini de gaye olan geniş çaplı ataklar düzenledi.

Saldırılarda birtakım üst seviye kumandanların yanı sıra nükleer bilim adamları ölürken, toplam sivil kaybı 224 olarak açıklandı.

İran ordusunun İsrail’e balistik füzelerle yaptığı misillemede 24 kişinin öldüğü, 500’den fazla kişinin yaralandığı aktarıldı. Türkiye başta olmak üzere çok sayıda ülke İsrail’i kınadı.