“İsrail Lobisi”ni korkutan araştırma!
ABD Lider Yardımcısı
J.D Vance
Salı günü İsrail’i ziyaret etmeyi plânlamıştı. ABD’de yayın yapan “
Axios
”ta Barak Ravid imzasıyla yer alan bir haberdeyse Vance’in İsrail’in Gazze’ye yönelik işgâl plânını genişletmesi sebebiyle seyahatini iptal ettiği belirtiliyordu. Buna nazaran Vance ABD’nin ateşkes ve rehine mutabakatı için teşebbüslerde bulunduğu sırada Trump Yönetimi’nin İsrail’in işgâl plânını onayladığı izlenimi vermek istemedi. Çabucak belirtelim İsrail’in bakış açısında Vance, Trump İdaresinin “
daha izolasyonist
” kanadında yer alıyor.
Trump’ın Körfez seyahatinde İsrail’i devre dışı bırakmasından sonra Vance’in bu iptal kararı da Netanyahu için başka bir darbe oldu. Lakin bütün bu gelişmeler İsrail’i caydıracak nitelikte değil. Gerçekten Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi
Steve Witkoff
Gazze’deki İsrailli esirlerin aileleriyle yaptığı bir toplantıda kendisine “
Neden İsrail hükümetini savaşı durdurmaya zorlamıyorsunuz
” biçiminde bir soru yöneltilmişti. Witkoff ise bu soruya, “
Biz İsrail hükümeti değiliz. Tıpkı fikirde değiliz. İsrail hükümeti hükümran bir hükümettir. Onlar bize ne yapacağımızı söyleyemez, biz de onlara ne yapacaklarını söyleyemeyiz”
diye karşılık vermişti.
Bu yaklaşım gerçeği tümüyle açıklamıyor. Amerikalıların vergileriyle İsrail’i silahlandıran, BM Güvenlik Konseyi’nde koruyup kollayan ABD. Dolasıyla ABD, İsrail’i durduracak her türlü kaldıraca ziyadesiyle sahip. Trump İdaresi de ABD’nin öteki ülkelere karşı rahatça kullandığı kaldıraçları İsrail için kullanmıyor. ABD’nin siyasî kurumları üzerindeki “
İsrail Lobisi”
nin tesiri ortadan kalkmadığı sürece İsrail’in zalîmâne davranışlarını değiştirmesinin kolay bir yolu yok.
Oysa Amerikan kamuoyundaki İsrail takviyesi giderek eriyor. PEW araştırma şirketinin Nisan’da açıkladığı ankete nazaran İsrail’e olumsuz bakan Amerikalıların oranı yüzde 53. Bu oran 2022’de Yüzde 42’ydi. Cumhuriyetçiler’in yüzde 37’si İsrail’e olumsuz bakıyor. Bu oran 2022’de yüzde 27’ydi. Demokratlarınsa yüzde 69’u İsrail’e olumsuz bakıyor. Bu oran 2022’de yüzde 53 imiş.
Genç seçmenlerde İsrail’e dayanak daha da azalıyor. 49 yaş altı Cumhuriyetçilerin yüzde 50’si ve bu yaş kümesindeki Demokratlar’ın yüzde 71’i İsrail’e olumsuz bakıyor. Cumhuriyetçilerin yüzde 51’i, Demokratlar’ın yüzde 15’i Netanyahu’yu destekliyor. Amerikalı Yahudilerinse yalnızca yüzde 45’i Netanyahu’ya güveniyor. ABD’deki dinî kümeler ortasında Netanyahu’ya en fazla inanç duyan kesim ise “
Hıristiyan-Siyonistler
”, yani “
Beyaz- Evanjelik Protestanlar
”.
PEW anketinden çıkan sonuçlar Amerikan kamuoyunun İsrail’e bakışında bir dönüm noktası olarak görülüyor.
İsrail Lobisi
” kamuoyu takviyesindeki erimenin farkında görünüyor. Lobi, iki partili siyaset kurumunun ileride tabandan gelecek tesire yanıt verebileceği korkusu yaşıyor.
Nitekim New York merkezli “
Amerikan-İsrail Yahudi Ağı
” başkanı Siyonist
Haham Elchanan Poupko
anket sonuçları için alarm düğmesine basıyordu. 15 Mayıs’ta “
Times of İsrael
” gazetesinde yer alan yazısında Poupko, “
Butik aktivizm ile Siyonistler kendilerini çok özel alanlara hapsediyor ve kamusal alandan vazgeçiyorlar. Bu İsrail’i tehlikeye atıyor
” diyordu.
İsrail’in kamuoyu önündeki pozisyonunun “
beş alarmlı yangın
” olarak görülmesini isteyen Poupko kelamlarına şöyle devam ediyordu: “
Pew araştırmasının tarihte birinci defa Amerikalıların çoğunluğunun İsrail’e olumsuz baktığını göstermesinin muazzam sonuçları var. Bundan 10 yıl sonra İsrail’in güvenliği için uzun vadeli sonuçlar varoluşsal olmaktan daha azı değildir
.”
“İsrail Lobisi”nin önde gelen kuruluşu “
Amerikan-İsrail Halkla Münasebetler Komitesi
”nin(AIPAC) siyasi bağışlara odaklanmasını eleştiren Poupko, “
butik Siyonizm’in ve çok sayıda kişi yerine az sayıda kişiyi etkilemeye çalışmanın bu düşüşten büyük ölçüde sorumlu olduğuna kuşku yoktur
” diyor. ABD’deki Filistin yanlısı şovların çok tesirli olduklarına dikkat çeken Haham Poupko “
İsrail’in düşmanları kamusal meydanları birbiri gerisine fethederken, biz kendimizi ziyadesiyle özel alanlara hapsettik ve bu işe yaramıyor
” diyerek yazısına devam ediyordu. .
Haham Poupko, seçmen baskısının tesirine örnek olarak Demokrat senatörlerden
Chris Murphy
’yü gösteriyordu. Poupko, Senatörün İsrail yanlısı iken İsrail’e silah satışını engelleme istikametinde oy kullanmasının herkesi şok ettiğini belirtiyordu. Senatörün İsrail’i protesto eden yabancı öğrencilerin gözaltına alınmalarına reaksiyon gösterdiğine de dikkat çeken Poupko’ya nazaran Senatörün siyasî davranış değişikliğinde seçmen tabanından gelen baskılar tesirliydi.
