İki yüz yıllık fıçılarda mayalanıyor: Yazıköy’de sirke kültürü yüzyıllardır devam ediyor

Yüzyıllardır bağcılık yapılan köyde toplanan üzümlerin suyu, meskenlerde “şırahane” denilen ahşap kısımlarda çiğnenerek çıkarılıyor.

Süzülen üzüm suları meşe ağacından yapılan yaklaşık 200 yıllık fıçılar ile topraktan küplerde doğal tekniklerle mayalanması için yaklaşık 1 yıl bekletiliyor.

Yazıköy sirkesinin coğrafik işaretle tescillenmesi için de Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğünce çalışma yürütülüyor.

Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Çetin Ayvalık köyde sirke kültürünün yüzyıllardır devam ettiğini söyledi.

Ayvalık, Yazıköy sirkesinin coğrafik işaret alması için teknik dayanak verdiklerini, bu tarafta çalışmalar yaptıklarını tabir etti.

Safranbolu’da bağcılığın Yazıköy ve Gayza köylerinde ağırlaştığını belirten Ayvalık, “Yazıköy’de bağcılık devam ettiği sürece sirkecilik de devam edecek diyebiliriz. Bunun en hoş göstergesi meskenlerin geniş giriş kısımlarında büyük sirke küplerinin olmasıdır. Köyde çabucak hemen her konutta üzüm çiğnenecek özel bir taş vardır.” diye konuştu.

Yazıköy Muhtarı Deniz Tüzer de köyün sirkesinin asırlar öncesine dayanan bir lezzet olduğunu lisana getirdi.

Köydeki üreticilerin eskiye göre azaldığını lakin sirke üretiminin hala istek gördüğünü anlatan Tüzer, “Ülkemizin birçok vilayetinden siparişler gelmekte. Bu noktada üreticilerimizi desteklemek ismine köyümüzün bu kıymetini coğrafik işaretle taçlandırmak istiyoruz. Muhtarlık olarak bunun çalışmalarına başladık. Öbür eserlerimizle inşallah Türkiye’de daha çok tanınacak.” tabirlerini kullandı.

Tüzer, üzüm yetiştiriciliğinde köyün çok ileri noktada olduğuna değinerek, çavuş üzümünün coğrafik işaretinin bulunduğu, başka üzüm çeşitlerinden de pekmez ve sirke yapıldığını kaydetti.

Sirkenin toprak küplerde ve meşe ağacından fıçılarda mayalandığını belirten Tüzer, “Fıçıların ağaç ve topraktan yapılması sıhhat açısından değerli. Doğal tıpkı lezzeti yakalayabilmek de fakat onlarla mümkün oluyor. Eskiyle anılmak ve eskiyi yaşatmak istiyoruz. Köyümüzün tarihi neredeyse Safranbolu’muzla eş kıymet.” dedi.

“Tuzu görünce bir günde sirkeye dönüşmeye başlar”

77 yaşındaki sirke üreticisi Ali Ayyıldız da babasından gördüğü üzere üzüm yetiştiriciliğine devam ettiğini lisana getirdi.

Yıkanan üzümlerin çiğnenerek suyunun çıkarıldığını, şıranın da fıçıya doldurulduğunu aktaran Ayyıldız, şöyle devam etti:

“Fıçının tabanına ‘murt’ denilen maya konulur. Sonra bir ölçü tuz atarız. Tuzu görünce bir günde sirkeye dönüşmeye başlar. Sirkeleri en az 200 yıllık tarihi ağaç fıçılarda yapıyoruz. Fıçıda yüzde 100 doğal oluyor. Bu fıçılar babamdan kalma. Birkaç sefer tamir oldu lakin tekrar de işimizi görüyor. Meşe ağacından, doğal. Kimyasal olmadığı için beşere en ufak bir ziyanı olmaz.”

“Suya güçlü olduğu için meşe ağacından yapılıyor”

Dört jenerasyondur sirke üreticiliği yapan ailenin 49 yaşındaki üyesi Ahmet Karakulluk, sirkenin küp ve fıçılarda daha sağlıklı olduğunu lisana getirerek şunları kaydetti:

“Hava aldığı ve plastik olmadığı için daha sağlıklı oluyor. Küpler topraktan, fıçılar da suya sağlam olduğu için meşe ağacından yapılıyor. Coğrafik işaret alınma sürecini yakından takip ediyoruz. İnşallah alınırsa keyifli olacağız. Sahiden hak ettiğini düşünüyoruz. Sirkecilik köyün tarihi kadar eski.”

19 yaşındaki Burak Karakulluk ise çocukluğundan bu yana köylerinde sirke imalini gördüğünü, bu geleneği devam ettireceğini belirterek, “Babamla 3 fıçı kurduk. Umarım coğrafik işaret de alınır zira sirke üretimi köyümüzün kültürü.” diye konuştu.

Yazıköy Kültür ve Dayanışma Derneği üyesi Ahmet Karakaş da hedeflerinin köyün bedellerini doruğa taşıyabilmek olduğunu tabir etti.