İbret alır mıyız?

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat sarsıntılarında çok canımızı yitirdik, ağır tahribat oluştu; ama kayıplarımız kadar acı bir kadro görüntülerle da karşılaştık. Mesela borsa açılınca çimento fiyatları yükseldi, mesela depremzedelerin göçtükleri kentlerde kiralar arttı, mesela yağmacılar enkaza üşüştü, mesela kimi müteahhitler, hurdacılar, hafriyatçılar ellerini ovuşturdu, mesela kalbi kara olduğu için “Suriyeliler gitsin” diyenler bu sefer “depremzedeler geri dönsün” diyebildi, mesela yaptığı üç kuruşluk yardımı başa kakanlar oldu, mesela enkazın altındakiler ve üstündekiler için ırkçılık yapanlar oldu, mesela daha enkaz altında canlar varken sarsıntıdan siyasi rant devşirme peşine düşenler oldu…

Deprem haberini aldığı andan itibaren “ne yapabilirim? Hangi ucundan tutabilirim? Ne katkı sağlayabilirim?” değil de, “buradan nasıl kazanabilirim? Bunu nasıl fırsata çevirebilirim? Enkazdan nasıl faydalanabilirim?” diyenler oldu.

Hayatın acı gerçeği bu; toplum büsbütün uygunlardan oluşmuyor. Ortamızda berbatlar de var, ya da berbatlığın içinde bir avuç âlâ var.

Televizyon kanalları sabah akşam toplumdaki kötülükleri, berbatları sergiliyorlar. Hani derler ya, şeytanın aklına gelmeyecek rezillikler her gün önümüze düşüyor. Arbedeler, cinayetler, hırsızlık, bencillik, dolandırıcılık, merhametsizlik, istismar, tecavüz ve daha kacı. Midemizin kaldırmayacağı o denli hadiseler gösteriyorlar ki, topluma umudumuz azalıyor, çözülmenin, çürümenin yokuş aşağı gittiğini düşünüyor, karamsarlığa kapılıyoruz.

Öyle değil. Bütün aksiliklere karşın ümitliyiz. Çünkü yerin de göğün de berbatlar içindeki bir avuç yeterlinin yüzü suyu hürmetine, hatırına, onların dua ve uğraşıyla sabit kaldığını biliyor, buna inanıyoruz. İçimizdeki uygunlar sayesinde ayaktayız, o düzgünler sayesinde gök üzerimize çökmüyor. Sesleri çok çıkmıyor, hatta hiç çıkmıyor, görünmüyorlar, gösteriş yapmıyorlar lakin varlar ve dualarıyla, samimiyetleriyle, imanlarıyla, tertemiz kalpleriyle, yalnızca varlıklarıyla yerin de göğün de yıkılmasının önüne geçiyorlar.

Önceki gün İstanbul sarsıldı; çok korktuk. Allah’a hamd olsun ki hafif sarsıldık. İnşallah beklenen büyük zelzelenin gücü boşalmış, Allah merhamet etmiş, yüzümüze bakmıştır.

Kim bilir, onca berbatlığa karşın, tahminen Suriyeli mazlumlara sahip çıktığımız için, tahminen Gazzeliler için içtenlikle yüreğimiz yandığı için, tahminen bir yetimin başını okşadığımız için, tahminen ecdadımızın hatırına, tahminen içimizdeki uygunların hürmetine sarsıntısı ucuz atlattık.

Şunu görelim: Yalnızca İstanbul değil, Türkiye’nin çabucak her ili, her ilçesi denetimsiz, kontrolsüz ve son derece berbat biçimde büyüyor. Bu yalnızca bir kentleşme sorunu, bir estetik sorunu, bir betonlaşma sorunu değil. Kentlerimiz denetimsiz büyümenin ürettiği rant ile yalnızca nahoşluk değil zulüm, hırsızlık, haksızlık, adaletsizlik, yolsuzluk, eşitsizlik, haksız zenginleşme, bunlara bağlı ahlaksızlık da üretiyor.

Aramızdaki berbatlar, din, lisan, mezhep, köken ve siyaset ayrımı olmaksızın, bütün etiketlerin gerisine gizlenmiş kötülükleriyle, o sınırsız iştahları, o gem vurulmaz hırslarıyla, toprağı, betonu, çimentoyu açgözlülükle yutarken toplumu, milleti, vatanı, devleti, siyaseti, istikbali zehirliyorlar.

6 Şubat sarsıntılarından sonra başımızı ellerimizin ortasına alıp düşünmemiz gerekiyordu; yapamadık, yaptırmadılar. İşte İstanbul’da ucuz atlattığımız, ikaz niteliğindeki zelzelenin akabinde, daha birinci saniyelerden itibaren sıkıntıyı siyasi tabana, siyasi tartışmalara çekip, siyasi rant harsıyla yeniden problemin özünü örttüler. Yeniden zelzele tehdidini sağlıklı, itidalli konuşamaz hale geldik.

Tedbirler, hazırlıklar, kentsel dönüşüm, sağlam yapılar… Hepsi tamam. Lakin asıl yapmamız gereken bu ülkenin maneviyatını yükseltmek, uygunların sayısını çoğaltmak, çocuklarımızı, gençlerimizi uygunlukla büyütmek, merhameti yaşatmak, paylaşmayı artırmak, çürümenin, çözülmenin önüne geçmek için çabalamaktır. Şu berbatların ve berbatlığın şom ağızıyla felaketleri, afetleri dahi kendi ikbali için istismar etmesine takılmadan, onların bizi çektiği münasebetsiz tuzaklara düşmeden, elimizden kayıp gitmekte olan toplumu, kuşakları, artık uygunları de boğan, uygunları de bezdiren nahoşluğu birinci gündemimiz yapmak gerekmiyor mu?

Şehir yalnızca taş, beton yığını değildir. Hoş kent hoş insan yetiştirir; hoş insan hoş kent inşa eder. Bizim, en başta, yakışıksız şehir-kötü insan kısır döngüsünden çıkmamız gerekiyor. Yoksa nahoş bir kentte minarelerden ezan da okusa yarar getirmez; gün gelir, berbatların ortasında güzeller de yok olur masraf, yıkılanı tekrar yapacak kimse bulunmaz.

İstanbul’a çok geçmiş olsun; inşallah üzerine çok düşünür, ibret alırız.