Hayat hepimizi bir şeylerle meşgul ediyor daima. Yeni vakitlerde ipler insanın elinde değil pek, hepimiz hayat gailesi deyip cürmü üstüne yıktığımız bir şeylerin peşinde oradan oraya sürükleniyoruz. Bu ortada nerelerden eksiliyoruz, ne kadar azalıyoruz, yol uzunluğu bir vakitler değer verdiklerimizden neleri düşürüp de farkında olmuyoruz, orasını pek düşünen yok! Yaşadıklarımıza bakınca şunca koşturmaya değecek pek bir şey de çarpmıyor gözümüze aslında. O halde neden bu denli kaos, bu kadar didinme, bu denli yorgunluk? Ne için dönüp duruyoruz bu girdabın içinde? Ne kalıyor elimizde?

“Bir kıssa anlatıldığında ondan hepimize birer pay düşer” dedi gün görmüş ihtiyar, “ama asıl sıkıntı o hisseden kendi kıssanı çıkarmaktır.”

İnsanlık yükünü taşımanın güç mu sıkıntı olduğu bir vakitti. Velakin hayat ocağı tütsün diye yola düşmek lazımdı. Kervanını insanlık yüküyle yükledi, yola çıktı adam. Pazar yeri uzak, yol meşakkatli, yol üstündeki maniler çeşit çeşitti. Birinci vakit suratını alıp yürüdü, aralık de aldı. Günler uzunluğu güneşin yakıcı ateşi altında buram buram ter dökerek ilerledi, gecelerin ayazında tir tir titreyerek geceledi. Sonra yavaş yavaş yorgunluk çökmeye başladı her yanına, adımları yavaş yavaş ağırlaştı, dizlerinde mecal azaldı. “Bu kadar yükle ben bu yolu tamam edemem” diye düşündü. Evvel metanet çıkınını bıraktı konakladığı bir yerde. Sonra sabır şiltesini bıraktı. Her attığı adımda yükü daha da taşınmaz bir hale geliyordu. “Olmayacak böyle!” dedi, evvel basiret cübbesini çıkardı sırtından, akabinde fazilet hırkasını… Yetmedi, dirayet neslini çözdü belinden… Geldi sıra çuvallara; evvel rahmet çuvalını, sonra kanaat çuvalını, akabinde şükür çuvalını bıraktı arkasında. Yükleri eksiltiyordu lakin üstündeki yük azalmıyor, dizlerine mecal gelmiyordu. Nihayet mahviyet heybesini, sıdk sandığını, ülfet sepetini de bıraktı. İhsan azığından da pek bir şey kalmamıştı elinde. Pazar yeri uzaktan görünmüştü lakin adam da artık düzgünce bitip tükenmişti. En son muhabbet gömleğini de çıkarıp attı üstünden kalan son arayı alabilmek için. Birkaç adım atmıştı ki aklının başına gelmesiyle durakaldı, yere çöktü ve içini kanatan soru dudaklarından dökülüverdi: “Pazar göründü ancak benim ne pazarda satacak bir malım ne karnımı doyuracak bir azığım kaldı. Bu kadar yolu niçin geldim ki ben!”

İnsanın ebediyen kendini yoklaması lazımdır; kendini eksildiği yerden tamamlaması, bozulduğu yerden düzeltmesi, acıktığı yerden doyurması, üşüdüğü yerden ısıtması… Aksi adım adım iflasa yürümektir. Heybesine azığı olmayan yolda kalır, kurda kuşa yem olur. İnsanlık heves işi değildir, nefes işidir.

Heybende muhabbet varsa, yollar sana revan olur.

Feridüddin Attar’ın (ks) ‘Mantıku’t-Tayr’ından bir kıssa ile bitirelim yazıyı: “Düşmanlarına üstün gelen yürekli yiğit bir adam vardı. Beş yıl boyunca bir bayana âşık oldu. Lakin âşık olduğu hoş bayanın gözünde tırnak ucu kadar bir ak vardı. Adam bayana bakmaya doyamıyordu, lakin bir türlü bayanın gözündeki akı da görmüyordu. O denli aşıktı ki kendinden geçmişti. Bu halde sevgilinin gözündeki ayıptan haberi olur muydu? Bir süre sonra adamın aşkı azaldı ve bayanın gözündeki akı gördü, ona dedi ki: “Gözündeki bu ak da ne vakit ortaya çıktı?” Bayan dedi ki: “Bana olan aşkın azalmaya başladığı vakit.”