Hangi ülkeler gençlere ve çocuklara sosyal medyayı kısıtlıyor?
Ülkeler, toplumsal medyanın yaygınlık kazanması sonucunda internet ortamında denetimsiz halde vakit geçirilmesi nedeniyle çocuk ve gençlere yönelik kısıtlama getirmeye devam ediyor.
Avusturya’da 1 Mayıs’tan itibaren birinci ve ortaokullarda cep telefonu ile akıllı saat üzere dijital aygıtların kullanımına müsaade verilmeyeceğinin açıklanmasının akabinde bu husustaki kısıtlamalar tekrar gündeme geldi.
Nüfusun büyük çoğunluğu ile bilhassa çocuk ve gençlerin ekran başında geçirdiği uzun müddetler manipülasyon, dijital zorbalık, dezenformasyon, nefret söylemi, müstehcen içerikler, mahremiyetin ihlali, dolandırıcılık ve siber güvenliğe dair tasaları artırarak ülkeleri farklı münasebetlerle akıllı telefonlara ve toplumsal medya platformlarına yönelik düzenleme, kısıtlama ve yasaklar getirmesine yol açtı.
Araştırmalar, toplumsal medya ve akıllı telefonların çok kullanımının çocuklar üzerinde anksiyete, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu ve depresyon üzere artan ruh sıhhati rahatsızlıklarının yanı sıra makus duruş ve obezite üzere fizikî sıhhat meselelerine da neden olduğunu gösteriyor.
Avrupa’daki birden fazla ülkede, muhakkak yaştaki çocukların toplumsal medya hesabı kullanabilmesi için ebeveyn müsaadesi gerektiren yasalar yürürlükte.
Avusturya’da 1 Mayıs’ta yürürlüğe girecek yeni düzenlemeyle birinci ve ortaokullarda cep telefonu ile akıllı saat üzere dijital aygıtların kullanımına müsaade verilmeyeceği açıklandı. Düzenlemeye nazaran öğrenciler, okulda bulundukları vakit zarfında bu dijital aygıtları kullanamayacak, aileleriyle kısa müddetliğine irtibata geçmelerine müsaade verilecek.
Öğretmenler, düzenlemeye uymayan çocukların telefonlarına süreksiz olarak el koyabilecek ve ihlalin tekrarlanması halinde, el konulan cep telefonları sırf velilere teslim edilecek.
Fransa, 2023’te 15 yaşın altındaki çocukların toplumsal medya hesabı oluşturabilmeleri için ebeveyn müsaadesi gerektiren maddeyi kabul etti. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron başkanlığındaki bir komite, Nisan 2024’te ise 11 yaş altına cep telefonu yasağı ile 13 yaş altına internet ilişkili telefon yasağı üzere daha sıkı kurallar getirilmesi tavsiyesinde bulundu.
Almanya’da 16 yaşından küçüklerin toplumsal medya kullanımı için ebeveynlerin müsaadesi gerekse de bu onayın verilip verilmediğinin kayıt sırasında denetim edilememesi yahut yanlış doğum bilgilerinin verilmesi, düzenlemenin uygulanmasını zorlaştırıyor. Ülkede, Hessen eyalet hükümetinin okullarda öğrencilerin akıllı telefon kullanımını yasaklamayı planladığı bildirildi.
Belçika’da 2018’de getirilen bir kanunla ebeveyn müsaadesiyle toplumsal medya hesabı açılabilmesi için taban yaşın 13 olması gerekiyor, İtalya’da 14 yaşından küçüklerin toplumsal medya hesabı açabilmesi için ebeveyn müsaadesine gereksinim duyuluyor.
Amerika kıtasındaki kimi ülkeler de toplumsal medyanın çocuklar üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkiyi dikkate alarak bu bahiste kimi düzenlemeler yapmaya karar verdi.
ABD’de California, Florida, Indiana, Louisiana, Minnesota, Ohio, South Carolina ve Virginia eyaletlerinde, okullarda cep telefonuna erişim kısmen ya da büsbütün yasak. Eyaletler ortasındaki siyasetler farklılık gösteriyor.
Devlet okullarında ders sırasında cep telefonu kullanımının yasaklanması ve buralardaki Wi-Fi’lerden toplumsal medyaya erişimi engellemeyi öngören maddeyi 2023’te kabul eden Florida, okulda telefonlara kısıtlama getiren ABD’deki birinci eyalet oldu.
Diğer eyaletlerde de bu kısıtlamalar gündemi meşgul ederken ABD’deki okullarda sıkça meydana gelen silahlı akınlar nedeniyle ülkedeki ebeveynlerin, çocukların telefonlarına erişimlerine kısıtlama getirilmesinden kaygı duyduğu belirtiliyor. Ebeveynler, acil durumlarda çocuklarına erişebilmek için bu kısıtlamalara bazen olumlu bakmıyor.
Venezuela’da çocukların toplumsal medya kullanımının kısıtlanması tartışılıyor. Ülkede yetkililerin 3 çocuğun vefatından TikTok’taki “meydan okuma videolarını” suçlamasının akabinde şirkete bu hususta tedbirler alması ihtarında bulunuldu. Venezuela Yüksek Mahkemesi 31 Aralık 2024’te bu tedbirleri uygulamadığı gerekçesiyle TikTok’a 10 milyon dolar para cezası verdi.
Brezilya Kongresi, birinci ve orta dereceli okullarda cep telefonu kullanımının yasaklanmasına yönelik düzenlemeyi 20 Aralık 2024’te kabul etti. Yasa, Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın onayıyla 14 Şubat’ta yürürlüğe girdi. Yeni düzenlemeye nazaran, okullarda cep telefonları sırf pedagojik hedeflerle ve öğretmenlerin nezareti altında kullanılabiliyor.
Avustralya Senatosu, 28 Kasım 2024’te, 16 yaşın altındaki çocukların toplumsal medyaya erişimini yasaklayan yasa tasarısını kabul etti. Dünyada birinci olma özelliği taşıyan yasa tasarısı, ilgili düzenlemeleri yapabilmeleri için toplumsal medya şirketlerine tanınan 12 aylık müddetin akabinde yürürlüğe girecek.
Yerel basında yer alan haberlere nazaran, Endonezya Sıhhat Bakanlığı Ruh Sıhhati Müdürü İmran Pambudi, 2 Aralık 2024’te, Avustralya’nın 16 yaş altındaki çocuklara toplumsal medya yasağı getirmesine atıfta bulunarak hükümetinin de misal bir adımı değerlendirebileceğini lisana getirdi.
Pambudi, çocukların toplumsal medya kullanımını izlemekten ailelerin sorumlu olduğunu belirterek ilgili kuralın hayata geçirilmesinin en az 3 yıl sürebileceğini kaydetti.
Hindistan’da toplumsal medya platformlarına erişim için yaş sınırlamasına yönelik rastgele bir düzenleme bulunmuyor. 2023 tarihli Dijital Şahsî Bilgilerin Korunması Yasası kapsamında 18 yaşın altındaki çocukların, ferdî datalarının işlenmesi için “doğrulanabilir ebeveyn onayı” almaları gerekiyor. Lakin bu durum Hindistan’daki 18 yaş altı çocukların toplumsal medyaya erişimini kısıtlamıyor.
Güney Kore kanunlarında da çocukların toplumsal medya erişimine kısıtlama getiren bir yasal düzenleme bulunmuyor. Fakat Seul idaresi de çocukların toplumsal medya kullanımına yasak getirmeyi planlıyor. Lokal basına nazaran, hükümet toplumsal medya hesaplarına erişim için 14 ya da 16 yaş sonunu getirmeyi düşünüyor.
