Hamas’ın teklifini Türkiye iletti: ABD’li rehine böyle bırakıldı
ABD ile Hamas ortasında gerçekleşen ateşkes görüşmesinin perde gerisi netleşmeye başladı. Yeni Şafak’ın diplomatik kaynaklardan edindiği bilgilere nazaran, Hamas tarafından hazırlanan 4 maddelik öneri, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan tarafından ABD’li yetkililere iletildi. Bu teşebbüsten sonra ABD heyeti, Hamas temsilcileriyle bir ortaya gelerek, bölgedeki süreci kıymetlendirdi.
Hamas ve ABD ortasında gerçekleşen temasların yerini oluşturan mutabakat teklifini, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan bizzat ABD idaresine sundu. Türkiye’nin bu kapsamda 4 husustan oluşan yeni bir mutabakat çerçevesi sunduğu öğrenildi. Hamas, bu çerçevenin kabul görmesi ve süreçteki katkısı nedeniyle Türkiye’ye kamuoyu önünde teşekkür etti.
Bu gelişme, Türkiye’nin yalnızca bölgesel değil, global barış diplomasisinde de tesirli bir oyuncu haline geldiğini bir kere daha ortaya koydu.
Görüşmeler, ABD ile Hamas ortasında direkt gerçekleştirilen ender temaslardan biri olması açısından da dikkat cazibeli. ABD, İsrail’i süreçten haberdar etmedi. İsrail, kelam konusu görüşmeleri kendi istihbarat kanallarıyla öğrendi. 8 Mayıs’ta ABD’li yetkililerle yapılan bir toplantıda, İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’in konuyu gündeme getirmesiyle ABD, görüşmeleri doğrulamak zorunda kaldı. Görüşmelerin somut sonucu ise ABD-İsrail ikili vatandaşı olan asker Edan Alexander’ın 11 Mayıs’ta özgür bırakılması oldu.
Hamas’ın Katar ve Mısır’la birlikte Türkiye’ye de teşekkür etmesinin en büyük nedeni, tahlil sürecine taraf veren diplomatik çerçevenin Ankara’dan çıkması oldu. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Doha, Ankara ve İstanbul’da yürüttüğü çok taraflı temaslar, ateşkes ve esir takası planının önünü açtı. Bu süreçte Türkiye, sırf arabulucu değil; inisiyatif alan ve teklif sunan bir aktör olarak ön plana çıktı. Hamas’ın Türkiye’ye duyduğu ve ABD’nin diplomasi kapısını Ankara üzerinden aralaması, Türkiye’nin bölgesel dengelerdeki tartısını bir sefer daha teyit etti.
Türkiye’nin ilettiği ve ABD’ye sunulan mutabakat teklifinin ana sınırları şu biçimde:
1- Gazze’de HAMAS’ın idarede olmadığı özel bir idare yapısı kurulacak. Bu yapı, tarafsız aktörlerin kontrolünde şekillenecek ve Gazze’nin yine inşası ile günlük yönetiminden sorumlu olacak.
2- 5 ila 7 yıl ortasında sürecek kalıcı bir ateşkes sağlanacak. Bu devirde askeri operasyonlar
tamamen duracak.
3- İki taraflı ve eş vakitli ateşkes uygulanacak. İsrail akınları büsbütün durduracak ve HAMAS da ateşkes uygulayacak. İsrail’in provokasyonuna müsaade verilmeyecek.
4- Tüm esirler karşılıklı olarak hür bırakılacak.
HAMAS’ın elindeki İsrailli askerler ile İsrail’in hapishanelerindeki Filistinliler takas edilecek.
