Güneş’in saklı yüzü ilk kez görüntülendi: 64 milyon kilometreden gelen mesaj bilim adamlarını da şaşırttı

Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA), dün yayımladığı manzaralar, Solar Orbiter’ın üzerindeki üç farklı aygıt yardımıyla mart ayında, yaklaşık 64 milyon kilometre uzaklıktan elde edildi. Bu imajların, Güneş’in azamî aktivite periyodunda çekildiği belirtildi.

Solar Orbiter, ESA’nın ABD Uzay ve Havacılık Dairesi NASA ile geliştirdiği bir proje. Uzay aracı, 2020 yılında Florida’dan fırlatıldı. Bugüne dek Güneş daima ekvator düzleminden, yani Dünya’nın ve öteki gezegenlerin bulunduğu ekliptik düzlemden gözlemleniyordu. Lakin şubat ayında Solar Orbiter, Venüs’ün yer çekimi takviyesi ile yörüngesini eğerek Güneş’e 17 derece aşağıdan bakma imkanı elde etti. Gelecek yıllarda yapılacak yeni Venüs hareketleriyle bu açı 30 derecenin üzerine çıkarılacak. Böylelikle kutup bölgelerine yönelik çok daha net müşahedeler yapılabilecek.

Solar Orbiter’ın kutupları incelemekten sorumlu bilim grubunun başındaki Max Planck Güneş Sistemi Araştırma Enstitüsü’nden Güneş fizikçisi Prof. Sami Solanki, “Bu yalnızca birinci kısa bir bakıştı. Asıl kıymetli datalar daha gelecek. Uzay aracı evvel güney kutbunu, akabinde kuzey kutbunu gözlemledi. Kuzeye ilişkin bilgiler önümüzdeki haftalarda yahut aylarda ulaşacak” dedi.

Güneş fizikçisi Hamish Reid ise “Tam olarak neyle karşılaşacağımızdan emin değiliz. Muhtemelen daha evvel bilmediğimiz şeyleri göreceğiz. Dünya’nın net bir kuzey ve güney kutbu varken, şu anda Güneş’in güney kutbunda hem kuzey hem de güney manyetik alanları mevcut. Bu durum, Güneş’in manyetik alanının bilakis dönme evresinde olduğuna işaret ediyor” diye konuştu.

Güneş, yaklaşık 865 bin mil çapında, elektrik yüklü sıcak gazlardan oluşan dev bir küre. Kendi hareketi sırasında güçlü bir manyetik alan üretiyor. Bu alan yaklaşık 11 yılda bir kutuplar ortasında yer değiştiriyor; buna da ‘Güneş döngüsü’ ismi veriliyor. Döngü sürecinde Güneş’in yüzeyinde ‘güneş lekeleri’ olarak isimlendirilen daha soğuk ve koyu bölgeler oluşuyor. Bu lekelerin sayısı döngünün ilerlemesiyle artıyor, akabinde tekrar azalıyor.

Uzmanlar, Solar Orbiter’ın toplayacağı bilgilerin, Güneş döngüsüyle ilgili çalışmalara katkı sağlayacağını bildirdi.