Batı Şeria’nın Ceba kasabası yakınlarında, 16 Şubat 2012 Perşembe günü meydana gelen bir trafik kazası, Filistin tarihinin en büyük trajedilerinden birine dönüşmüştü: Râmallah taraflarına pikniğe gitmek için yola çıkan anaokulu çocuklarıyla öğretmenlerini taşıyan otobüs bir kamyonla çarpışmış, kaza sonucunda 10 çocukla bir öğretmen yaşamını yitirmişti. Otobüsün yan yatarak alev alması bilançonun artmasına sebep olurken, cesetlerin kimileri tanınmayacak derecede yanmıştı. Ölen çocuklar 4 ila 6 yaşlarındaydı. Kazada yaralanan en az 30 çocuk ise Filistin ve İsrail’deki çeşitli hastanelere kaldırılmıştı.

Hadiseyi “millî felâket” olarak tanımlayan Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, üç gün yas ilân etmiş, bayrakların da yarıya indirilmesi buyruğunu vermişti. Filistin Polis Sözcülüğünden yapılan açıklamada, çocukları taşıyan otobüsün apansız bastıran yağmur sebebiyle dönüş yoluna çıktığı, kazanın yolun yağış yüzünden kayganlaşması sonucu yaşandığı belirtilmişti. İsrail işgal idaresi de, kazada makûs hava kuralları dışında bir etkenin bulunmadığını tekrarlamıştı.

Ortadoğu’daki birçok elim hadise üzere, Ceba’daki bu trafik kazası da bir mühlet konuşuldu ve unutuldu. Çocuklarını kaybeden aileler, elbette fecî trajedinin tesirini çok daha derinden hissetmişti, ancak onlar bile vakit içinde acılarına alıştılar. İsrail işgali, trafik kazalarını unutturacak kaç cürümler işliyor ve Filistin halkının yaşadığı dramlara her gün yenilerini ekliyordu esasen.

Ancak hadisenin üzerinden neredeyse 10 yıl geçtikten sonra, Mart 2021’de The New York Review of Books mecmuasında yayınlanan “Âbid Selâme’nin Hayatından Bir Gün” başlıklı bir yazı, mevzuyu değişik bir bakış açısıyla inceliyordu. Kazada beş yaşındaki oğlu Mîlâd’ı yitiren Âbid Selâme isimli Filistinli bir babanın hayatını merkeze alan müellif, Ceba’daki trafik kazasını, İsrail işgalinin sıradan Filistinlilerin günlük hayatlarına getirdiği üst üste zorluklar sebebiyle yaşanan elim ve doğal bir sonuç olarak yorumluyordu. Ceba ve etrafının İsrail tarafından işgal edilmesi, Yahudi yerleşimleri sebebiyle Filistinlilerin kısacık araları kat edebilmek için riskli ve uzun yolların sorunlarına katlanmak zorunda kalışı, İsrail’in kendi Yahudi vatandaşlarının rahatını ve huzurunu sağlamak için Filistin halkının en kolay muhtaçlıklarını bile görmezden gelişi, Apartheid Duvarı’yla bölünen hayatlar ve söndürülen umutlar… Muharrir, Âbid Selâme’nin oğlunu kaybettiği kazayı, İsrail işgalinin somut biçimde belirginleştiği bir trajediler silsilesi olarak takdim ediyordu.

En ilginci ise, makalesiyle kısa mühlet içinde hem üne kavuşan hem de Siyonistler tarafından maksat tahtasına oturtulan müellifin bir Yahudi olmasıydı. 1980’de Sovyet Musevisi bir anneden dünyaya gelen Nathan Thrall, üniversite eğitimini Kaliforniya ve New York’ta tamamladıktan sonra İsrail’e gitmiş, Tel Aviv Üniversitesi’nde İbranice ve Arapça öğrenmişti. Milletlerarası Kriz Grubu’nun üyesi olarak bir mühlet Gazze’de yaşayan Thrall, Filistin halkının karşılaştığı zorlukları şahsen gözlemlemişti. 2010’dan itibaren yaşamaya başladığı Batı Şeria’da deneyimlerini artıran Thrall, Ceba’daki olayı da yakından izlemişti.

İsrail işgalinin çok boyutlu tesirlerini ele aldığı makale ilgi görünce, mevzuyu kitaplaştırmak isteyen Nathan Thrall, “Âbid Selâme’nin Hayatından Bir Gün – Bir Kudüs Trajedisinin Anatomisi”ni 3 Ekim 2023’te yayınladı. Epey farklı bir tesadüfle, kitabın yayını, Aksâ Tufanı’nın başlangıcından çabucak önceye denk gelmişti. Thrall, sonrasında dünya çapında kopan fırtınayla birlikte, Siyonistlerin tesiri altındaki birçok mecrada kendisine konuşma müsaadesi bile verilmemesine şaşırmayacaktı.

“Âbid Selâme’nin Hayatından Bir Gün – Bir Kudüs Trajedisinin Anatomisi”, yayınlanışının çabucak akabinde, Ketebe Yayınları tarafından Türkçeye kazandırıldı. Şuhedanur Hacıalioğlu’nun ihtimamlı çevirisiyle okura takdim edilen kitabı, Ramazan okumalarınızın ortasına muhakkak dâhil ediniz. İşgali manaya ismine, olmazsa olmaz bir metinle karşılaştığınızı göreceksiniz.

Başlığı Cengiz Aytmatov’dan ödünç aldım. Coğrafyalar birbirine uzak olsa da, acılar ne kadar benziyor…