Gözyaşları, şimdi sevinçten
Suriye’de tam 24 yıl (2000-2024) devam eden Beşşâr Esed rejiminin sivil halka yönelik vahşet ve gaddarlığının en sembol isimlerinden biri, başına gelen dehşetli akıbetle tüm dünyanın vicdanını yaralayan Hamza el-Hatîb idi hiç elbet:
Hamza, ailesiyle birlikte Der’â’nın güneyindeki Cîze köyünde yaşayan sempatik bir çocuktu. Akranları üzere köy ortamının günahsız alışkanlıklarına sahip olan Hamza, bilhassa güvercin beslemeyi ve uçurmayı çok seviyordu. Kısacık ömrü boyunca siyasetle tek ilgisi, Der’â’nın rejim tanklarıyla kuşatılmasından 4 gün sonra, 29 Nisan 2011’de düzenlenen protesto gösterisine katılmak oldu. Der’â yolundaki Saydâ kasabası yakınlarında, Suriye ordusu kalabalığın üzerine ateş açmaya başlayınca oluşan panik ve kaosta Hamza ortadan kayboldu. Birkaç gün sonra, Baas’ın acımasız istihbarat örgütü Muhâberât tarafından tutuklananlar ortasında olduğu belirlendi.
Ailesi, bütün eforlara karşın ne Hamza’yı geri alabildi, ne de hakkında sağlıklı bir malumat edinebildi. Nihayet, 25 Mayıs günü Hamza, eski bir battaniyenin içinde ailesine teslim edildi. Görüntü vahimdi: Cesedi birkaç modüle ayrılmış, derisinde sigara söndürülmüş, penisi kökünden kesilmişti. Kararmış cesette, elektroşok azabına uğradığına dair izler vardı.
Hızlı bir biçimde milyonların gündemine giren bu trajik olay, Suriye halkı için artık zembereklerin boşalması manasına geliyordu. Küçücük bir köyde sıradan bir çocuk olarak hayatına başlayan Hamza el-Hatîb, 13 yıllık ömrünü bahtsız bir şöhretle tamamlamıştı. On yıllardır Baas rejiminin sebep olduğu türlü mahrumiyetlere dişini sıkan Suriyeli sessiz çoğunluk için, Hamza artık bir semboldü. Sonları ve tarifleri aşan bir sembol… O denli ki, rejim yanlıları Hamzacığın kabrine bile saldıracak, mezar taşını kırarak ondan kelamda “öç” almaya çalışacaktı.
Rejim, Hatîb ailesine bir acı daha yaşattı: Hamza’nın ağabeyi Ömer de bilahare tutuklanmış, fakat kendisinden hiçbir haber alınamamıştı. Aile, Ömer’in başına ne geldiğini, fakat 2024’ün son günlerinde, Baas rejiminin düşüşünden sonra öğrenebildi. Mahkûmlara uygulanan insanlık dışı muamelelerle şöhret bulan Saydnâyâ Hapishanesi’ne götürülen Ömer el-Hatîb uzun müddet azap gördükten sonra içeride hayatını kaybetmişti. Hapishanede ele geçirilen doküman ve fotoğraflar, Ömer’in de kurbanlar ortasında olduğunu gösteriyordu.
İki oğlunu acı biçimde Baas rejimine kurban veren anne Semîra el-Hatîb, yıllar boyunca hiç konuşmadı, hatta röportaj ve görüşme taleplerini de ısrarla geri çevirdi. Acısını içine attı, sabretti, bekledi. Esed’in düşüşüne elbette ondan daha fazla sevinen olamazdı Suriye’de. Hakikaten sevincini açığa vurdu, konuştu, röportaj isteklerini artık geri çevirmedi.
Semîra el-Hatîb, birkaç gün evvel yeniden kameralar karşısındaydı. Gözünde tekrar yaş vardı, lakin bu defa sevinçten. Suriye’nin yeni idaresi kendisine küçük bir jest yapmış ve hacca göndermişti. Mekke-i Mükerreme’de, sağ kalan tek oğlu Süraka ile gazetecilere açıklama yapan Semîra Anne, merhum ve mazlum oğlu Hamza’nın isminin nerden geldiğini anlattı: “Eşim, 30 sene kadar evvel yalnız başına hacca gitmişti. Medine-i Münevvere’de Hz. Hamza’nın kabrini ziyaret ederken çok duygulanmış. Kabrin başında, şayet bir erkek evladı daha olursa, ismini Hamza koymaya niyetlenmiş.” Hakikaten Hatîb çifti, kısa mühlet sonra dünyaya gelen bebeklerine Hamza ismini vermişler.
Hatîb ailesinin, çocuklarına isim koyarken yaptığı tercihler, dinî ve manevî şuurlarının da göstergesi mahiyetinde: Ömer, Hamza ve Süraka. Ömer, Hz. Ömer’den. Hamza, Hz. Hamza’dan. Süraka da, sahabenin meşhurlarından Süraka bin Mâlik’ten. Bu bilgilerin üzerine, Der’â bölgesinin Hz. Ömer tarafından fethedildiğini, Süraka bin Mâlik’in de İran’ın fethine katılan isimlerden biri olduğunu ekleyelim. Tarih ve coğrafya, insanı doğuruyor ve yoğuruyor. İnsan materyalindeki kalite, tarihin ve coğrafyanın beraberce kardığı hamurun teknesinde şekilleniyor.
Hac için Mekke-i Mükerreme’de toplanan iki milyondan fazla insan içinde, birçok bu türlü yanık yürek ve dağlanmış bağır vardı. Keşke, hikayelerinden en azından bir kısmını kayda geçirebileceğimiz bir derleme yapma imkânımız olsaydı…
