Garplı olamadık, Şarklı kalamadık

Bolu Kartalkaya’da Grand Kartal Otel’de çıkan yangında hayatını kaybedenlerin sayısı dün 79’du, bugün 78. Zira İsimli Tıp küller üzerinde DNA incelemeleri yapıyor ve muhakkak ki ayrıştırmakta zorlanıyor. Bazıları dumandan boğularak, bazıları evvel bebeğini 12. kattan atıp sonra kendisi atlayarak hayatını kaybetti. “Talihli” olanlar uykularından hiç uyanmadan ruhlarını teslim ettiler. Bazıları de alevlere teslim oldular.
Dört gündür ne konuşuyoruz? “Yetki kimdeydi?”, “Kim sorumlu?”, “Kim denetlemeliydi?” “İktidar mı yanlışlı, muhalefet mi?” Sıkıntının özüne yeniden inemedik. “Bize ne oluyor?” diye soramadık. Yangın unutuldu, hayatını kaybeden canlar, yaralılar unutuldu. Bir kör dövüşünü, kayıkçı hengamesini, histen uzak, kıran kırana bir propaganda yarışını izliyoruz. Ne bir istifa, hatta ne bir özeleştiri var; mahcubiyetle yüzünü yere eğmek mi? Çok beklersiniz. Yalnızca pişkinlik, vurdumduymazlık, suskunluk, daha bir aşkla, daha bir hırsla koltuğa yapışmak var.
Yetmiş sekiz canın yitirildiği yangının daha dumanları tüterken, yan otellerde kalanlar tatillerine, kaymaya devam ediyorlarmış. Şaşırdık mı? Doğal ki hayır. Artık şaşırmıyoruz. 6 Şubat sarsıntısının daha birinci saatlerinde, borsa açılınca çimento paylarının yükselmesine şaşırmadığımız üzere, Hakkari’de 12 yaşında bir çocuğun kütüphaneye giderken başıboş köpekler tarafından parçalanmasına, ite taparların çıkıp pişkince “köpek değil kurttur onlar” demesine, yetkililerin “patili dostlarıyla” poz vermesine şaşırmadığımız üzere, Gazze’de soykırımın dumanı tüterken İsrail’le ticaretin başlatılması hesabı yapanlara şaşırmadığımız üzere, ülkenin en azılı militan sosyalistlerinin, en azılı, militan faşistinin tutuklanmasını eleştirdiğine şaşırmadığımız üzere, işini gücünü bırakıp Bolu sokaklarında Suriyeli avına çıkan, yaptığı hukuksuzlukla övünen, 78 canın kaybedilmesinden direkt sorumlu olan bir şaklabanın pişkinliğine, ilgili Bakanlığın sessizliğine, vefatlar üzerinden rant devşirmeye çalışan vicdansızlara, hissiz siyasete ve elbette dumanı tüten yangın yerinin yanı başında tatiline hiçbir şey olmamış üzere devam edenlere de şaşırmıyoruz.
Ne oluyor bize? Nereye gidiyoruz? Milletçe en yüksek ortak hissimiz olan merhamete ne oldu? Hürmet nereye gitti? Mahallenin öte ucunda cenaze var diye evinde televizyonu kapatan dayanışma ruhu nereye kayboldu? Utanma hissinin, acıma hissinin, edebin, adabın, faziletin, kanaatin, tevazuun, yardımlaşmanın, vefanın, ağırbaşlılığın başına neler geldi bu türlü?
Oysa en başta bunu, bu temel sıkıntıyı, çürümeyi, kopuşu, insanlıktan koşarak uzaklaşmayı konuşmak zorunda değil miyiz? Temel sorunumuz, beka problemimiz, en büyük meselemiz bu değil mi? Zelzelenin de yangının da bize dayattığı tartışma aslında bu değil mi?
Garplı yani Batılı olamadık. “Ol” demekle, baskıyla, dayatmayla Batılı olunamayacağını dahi anlamadık. Nasıl olalım ki? Biz hırsız değiliz ki bütün Amerika kıtasında soykırım yapıp içini boşaltalım, bütün Afrika’yı sömürelim. Barbar değiliz ki bitmeyen savaşlarda milyonları katledelim. Merhametsiz değiliz ki zayıfı ezelim. Bencil değiliz ki kendi refahımız uğruna diğerini katledelim.
Şarklı yani Doğulu da kalamadık. Çıktığımız, çıkarıldığımız ucubeleşme yolunda bizi biz yapan değerlerimizden uzaklaştık, uzaklaştırıldık.
Garplı üzere binalar yapıyor lakin çimentosunu, demirini çalıyor, kolonları kesiyoruz. Garplı üzere arabalara biniyor lakin emniyet kemeri yuvasına “toka” takıyor, muayeneye giderken komşudan yangın tüpünü ödünç alıyor, direksiyona kendimiz geçmiyor, içimizdeki canavarı geçiriyoruz. Garplı üzere tüketiyor fakat çalışmadan, kısa yoldan köşe dönelim istiyoruz. Garplının sistemlerini taklit ediyor fakat ona rüşveti, dolandırıcılığı, hukuksuzluğu katıyoruz. Garplı üzere dünyevileşiyor, deniz tatilleri, kayak tatillerine gidiyoruz lakin otellerin yangın tertibatına üç kuruş harcayıp önlem almıyoruz.
Bolu yangını birkaç gün daha konuşulacak. Sonra hiçbir şey olmamış üzere hayat devam edecek. Hırstan gözü dönmüş işadamı, kâr sıkıntısıyla kör olmuş müteahhit, ikbal aşkıyla koltuğuna yapışmış belediye başkanı, “Bu vartayı da atlattık” diyen hissiz bürokrat, sessizliğe gömülmüş bakan, trajediden oy devşirmeye çalışan siyasetçi, “Bana dokunmayan bin yaşasın” diyen vatandaş kaldığı yerden yoluna devam edecek.
Ne siyaset, ne parti, ne inanç, ne mezhep, ne meşrep sorunu bu. Bu bir millet sıkıntısı. Özünden uzaklaşıp bilinmeze, derin uçurumlara ilerleyen bir çürüme sıkıntısı bu. Tartışacaksak bunu tartışalım, gerisi lâfügüzâf.