Fırsatlar ve mes’uliyetler
Son derecede kritik günlerden geçiyoruz. Bu, beylik bir lâf. Herkesten, olur olmadık vakitlerde duyabiliriz. Bendeniz, bu tabire pek müracaat etmem. Lakin son aylarda yaşananlar bana bu ifâdeyi sâhiplenme isteği veriyor. Gerçekten de o denli. Geçen Ekim ayında Sayın Bahçeli’nin yaptığı bir konuşmada ortaya çıkan,
PKK’ya, kendisini lâğvetme ve terörü bitirme dâveti
ile başlayan bir süreçten bahsediyorum. Konuşmanın dikkat çeken tarafı, örgütün lideri ve DEM Parti’yi işâret etmiş olmasıydı. En çarpıcı kısım ise, Dr. Bahçeli’nin İmralı’da cezâsını çekmekte olan Abdullah Öcalan’ın, şayet isterse TBMM’de bir konuşma yapmasına geçit veren ve “umut hakkından” bahseden sözlerdi. Çok şaşırtan olan, bu tabirlerin,
Türk milliyetçiliğini en keskin ve radikal olarak temsil eden bir partinin liderinin
ağzından çıkmasıydı.
DEM Parti buna çok sıcak bir mukabelede bulundu ve süreci sâhiplendi. Akabinde kapalı kapılar ardında yürütülen ve muhtevâsı hakkında çok az şey sızan çok sayıda görüşme gerçekleşti.
Sürece gövdesini koyan Sırrı Süreyya Önder’in beklenmedik vefâtı duygusal bir yumuşama sağladı.
Nihâyet Apo, PKK’nın, hiçbir karşılık beklemeden kendisini lâğvetmeye ve silâsızlanmaya dâvet eden bir metin kaleme aldı. Kandil de buna icâbet ederek bir kongre tertip etti ve Apo’nun istediği istikâmette, silâhlı uğraşını nihâyete erdirdiğini ve kendisini feshettiğini ilân etti…
İlk olarak bu hâlin memlekette doğurduğu havaya bir bakalım. Kürt kökenli vatandaşlarımızın ağır olarak yaşadığı kentlerde tam bir bayram havası esiyor. Bunu anlıyor ve hürmetle karşılıyorum. Ateş düştüğü yeri yakar. Yıllardır, özellikle son hendek-barikat vak’alarından sonra, Türkiye’de yaşayan Kürtler, terörün, ne ismine olursa olsun bir çıkmaz; herkes için kayıp olduğunu pratik olarak gördü. Irak ve Sûriye’de yaşananlara en yakın olan tekrar onlardı. Terörün sona erdirmesi beklenen bir sürecin “tamamlanmış” görünmesine en fazla onların sevinmesi ve bunu davul-zurna ile istikbâl etmeleri kadar doğal ne olabilir ki? Bunu bir tarafa koyuyorum. Esen coşkuya, Türkiye sathında çeşitli kanaat liderleri, gazeteciler de
yer yer işin tadını kaçırarak, şehit ve gâzi âilelerini hiçe sayacak derecede
iştirak etti.
Bahar havası târihin iklimleri ortasında az görülür. Istılaha devâm edecek olursak,
târih daha çok zemherî kışların karar sürdüğü vakitlerin mecmuudur
. Bahar diye bilinen süreçler çok kere
yalancı bahar
çıkar ve çok kez gerisinden hiç beklenmedik fırtınalar, kasırgalar patlar. Buna ilâveten hatırdan çıkarmamamız gereken öbür bir konu,
târihin finallere kapalı olduğudur
. Târihte bitiş diye bildiklerimiz, bilgi bir birikimin diğer zorlukları gündeme taşıyan öbür bir tabana taşınmasından ibârettir.
Değişim
yerine dönüşüm(transformation) ve
başkalaşma
(alternation) tâbirlerini kullanmamızın sebebi de budur. Son hâdiselerin,
terör yerinin işlediği problemleri artık öbür bir tabanda yaşayacağımıza
işâret ettiğini düşünüyorum. Zihin ve ruh dünyâmızı buna nazaran hazırlamak en doğrusu olsa gerekir. Bahar esrikliği buna yardımcı olmaz. Bir an önce bu hâllerden ayılmak gerekiyor.
İçinde bulunduğumuz süreci,
bir şeylerin bittiği değil; tam bilakis başladığı
bir süreç olarak değerlendiriyorum.
Tarihî bir fırsat
elde ettik. Kimi sıkıntıları terör vasatında yönetebilmek son derecede zordur. Teşkilâtın silâhsızlanması ve kendisini lâğvetmesi,
terörün dejenere ettiği ve yönetilemez hâle getirdiği problemleri
akl-ı selim üzerinden yönetebilme fırsatı doğuruyor. Bu fırsat tıpkı vakitte herkese yeni mes’uliyetler yüklüyor. Probleme daha çok
, bu mes’uliyetlerin hakkının verilmesi
açısından bakıyorum.
Bir kez, kabûl etmeliyiz ki kırk küsûr yıldır kemikleşmiş, çok katmanlı bir yapının tasfiyesi görüldüğü kadar kolay değil. Dahası, onu taşıyan bir zihniyet iklimin dağıtılması, işin en sıkıntı tarafını meydana getiriyor. Son kongrenin metnine baktığımda bunu çok net olarak görüyorum.
Teşkilâtın kullandığı lisan ve söylemi küçümseyen; “neticeye bakalım” diyenler var.
Bunu bir ihmâlkârlık olarak görüyorum. Türkiye Cumhûriyetini inşâ eden kodlara meydan okuyan, tahripkâr bir telaffuzla karşı karşıyayız. Bununla da kalmıyor; kendi isteklerini dayatıyor. Metni hazırlayanların zihninde hâlâ
tâvizsiz çatışma iklimi
karar sürüyor. Türkiye Cumhûriyeti büyük bâdirelerden geçerek kuruldu. Cumhûriyetin çok sayıda tatbikâtını tartışabilir, eleştirebilir ve yine yorumlayabilirsiniz… Fakat kuruluş kodlarını tartışmak diğer bir şeydir. Bu kodlar, bu toprakların tarihi birikiminden kopuk değildir. Kodları değil, içini nasıl dolduracağımızı, her tarihî evrede tekrar ele almak da aslında en akılcı olanıdır. Ancak
kodlara meydan okumak, şayet bir Kürt sıkıntısı varsa bunu çözmek bir tarafa, ortaya bir de Türk meselesini
çıkarır ki, bunların hâlli mümkün olmaz. O vakit şu ortaya çıkıyor: Şayet sıkıntı Kürt problemini halletmekse, evvelemirde bu, bir Türk problemi doğurmamayı temel edinen yeni bir akıl ve telaffuz gerektiriyor.
İkinci önemli bulduğum konu ise bu altın fırsatın data ve son derecede ucuz iç siyâsal hesaplara âlet edilmemesidir. Vakit içinde her şeyi göreceğiz.
Meselenin global ve bölgesel bir uzunluğunun da mevcût olduğunu düşünüyorum. Hâdiseler vaktin rûhundan kopuk değil. Dr. Bahçeli, bir gece, düş görüp yola çıkmadı. Yine şekillenen Ortadoğu’da, Karadeniz’de
yaşanan hâdiseler atlanarak süreç anlaşılamaz. Dikkat edilmesi gereken öteki bir konu ise,
küresel ve bölgesel dinamiklerin atlanmasıdır
. TV Net’deki Akıl Odası’nda bunlara kısmen değindim. Değerlendirmelerim hâlâ şekillenmekte… Bu üçüncü konu farklı bir yazının yahut yazıların konusu…
