Filistinlilerin büyük felaketi : ‘Nekbe’
Balfour Deklarasyonu İsrail’in kurulmasına yer hazırladı
İngiliz General Edmund Allenby, Aralık 1917’de Kudüs’ü işgal ederek, Filistin’in Birinci Dünya Savaşı’nda mağlubiyete uğrayan Osmanlı Devleti’ne bağlılığını sonlandırdı ve “Siyonistlere” hareket alanı açtı. Bölgenin 1917’de İngiliz mandasına girmesiyle Filistin’e Yahudi göçü daha da hızlandı.
İngiltere Dışişleri Bakanlığının 1917 yılında yayımladığı ve Musevilerin Filistin’de devlet kurmasını öngören “Balfour Deklarasyonu” ile İngilizler, İsrail’in kurulmasına olan dayanaklarını ilan etti.
BM Genel Şurası’nda 29 Kasım 1947’de Filistin’in, Yahudi ve Filistin devleti olarak bölünmesini öngören karar onaylandı.
Karara başta Filistinliler olmak üzere Arap ülkeleri karşı çıkarken, Siyonistler ise kararı memnuniyetle karşıladı. Bölünme kararının sonraki günü, “Haganah” isimli silahlı örgüt, Musevilerin ikamet etmesi için hazırlanan bölgeleri ele geçirdi. Filistin’de İngilizlerin manda idaresi sona erince silahlı örgütler, 14 Mayıs 1948’de David Ben Gurion tarafından İsrail devletinin kurulduğunu duyurdu. Museviler “kendilerine ayrılmış” bölgelere yönelik göçleri büyük ölçüde arttı.
14 Mayıs 1948 akşamı İsrail, tarihi Filistin topraklarında bir devlet olarak ilan edildi ve dünyada onu tanıyan birinci ülke ABD oldu.
15 Mayıs’ta İsrail’in bağımsızlığını ilan etmesi felaketler silsilesinin başlangıcı oldu
Beş Arap ülkesinin İsrail devletinin kurulmasına karşı çıkması 1948 Arap-İsrail savaşının başlamasına neden oldu. İsrail Savunma Kuvvetleri; Mısır, Suriye, Ürdün, Lübnan ve Irak kuvvetlerine karşı muvaffakiyet kazanmıştır. Bunun yanında Filistin coğrafyasında Araplara devlet kurmaları için bırakılan toprakların da yarısını işgal etmiştir.
Savaşın akabinde İsrail, savaş sırasında topraklarını terk ederek kaçmak zorunda kalan Filistinli mültecilerin geri dönüşüne müsaade vermedi.
Kaçan Filistinlilerin dönüşünü engelleyen İsrail idaresi, Filistin-İsrail probleminde kıymetli ve çözülemeyen bir başlık olan mülteci probleminin da başlamasına neden olmuştur. Savaşın akabinde yüz binlerce Filistinli sürgün edilerek konutlarını terk etmek zorunda bırakıldı. 1948’de yerinden edilenlerin birçok birkaç gün ya da hafta içinde meskenlerine döneceklerini düşünüyordu. Lakin İsrail, geri dönmelerine asla müsaade vermedi. Filistinliler 1948’den bu yana yoksulluk içinde yaşıyor. BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mülteciler için Yardım ve Çalışma Ajansı’na (UNRWA) nazaran Gazze halkının yüzde 80’inden fazlası yoksulluk sonunun çok altında hayat gayreti veriyor.
İsrail güçleri Filistinlilere ilişkin 675 köy ve kasabayı yok etti.
Filistin Merkez İstatistik Ofisi (PCBS) son raporunda, 1948’deki Nekbe’nin, 1.300 köy ve kasabada yaşayan 1,4 milyon Filistinliden yaklaşık 1 milyonunun sürgün edilmesine neden olduğunu bildirdi.
Siyonist çetelerin akınları sonucunda Filistinliler Batı Şeria, Gazze Şeridi ve komşu Arap ülkelere yanlışsız göç etmek zorunda kaldı.
İsrail, Nekbe sırasında 774 Filistin köy ve kasabasının denetimini ele geçirdi, bunların 531’i Siyonist çeteler tarafından büsbütün yıkıldı. Filistin Merkez İstatistik Ofisi’ne (PCBS) nazaran çeteler, Nekbe olayları sırasında 70’ten fazla katliam gerçekleştirdi ve bu katliamlarda 15 binden fazla Filistinli öldürüldü.
Cibaliye mülteci kampı 77 yıl sonra ikinci Nekbe’yi yaşıyor
1948’de Filistin’in güneyinden zorla göç ettirilen yaklaşık 35 bin Filistinli için 1,4 kilometrelik alana kuruldu.
Birleşmiş Milletler Yakın Doğudaki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA), kamp sakinlerine barınma, sıhhat ve besin hizmetleri sunuyordu. Başlangıçta yalnızca kumaş çadırlarda barınan mültecier, 1950’lerden itibaren taş ve tenekeden yapılma süreksiz konutlara geçti.
Kampın büyümesiyle; 1970’lerden itibaren nüfus artışına bağlı olarak üst üste katlar inşa edilmeye başlandı. Bu durum altyapı planlaması olmaksızın ağır bir yapılaşmaya neden oldu.
“2023 yılına kadar UNRWA datalarına nazaran Cibaliye Kampı’nda kayıtlı mülteci sayısı 119 bin 540’tı.”
Kampta 26 okul, 3 sıhhat merkezi ve toplumsal hizmet ofisleri üzere birçok kamu hizmet bulunuyordu. Ticaretin canlı olduğu kampta temel altyapı ve ömür faaliyetleri aktif durumdaydı.
Cibaliye Kampı İsrail’in atakları sonucu hayalet kente döndü
Cibaliye Mülteci Kampı, İsrail’in uzun müddettir gerçekleştirdiği ağır hava akınları sonucunda adeta bir hayalet kente dönüşürken, kampta 1948’deki birinci halini andıran moloz yığınlarının ortasında naylon ve kumaşla örtülü çadırlar yükseliyor. Kamp sakinleri, taarruzlarda enkaz altında kalan onlarca kişinin cansız vücuduna hala ulaşılamadığını, enkaz kaldıracak ekipman ve araçların bulunmadığını aktarıyor.
Günlük yiyecek ve içecek temini ise imkansız hale geldi.
2 Mart 2025’ten bu yana İsrail’in tüm hudut kapılarını kapatması ve yardım girişini engellemesi hayatı daha da zorlaştırdı.
7 Ekim’den beri süren İsrail akınları, kampı tekrar çadırlara mahkûm ederken, alt yapının çökmesiyle yollar kullanılamaz hale geldi. Moloz yığınları ortasında beşerler pak su, besin ve sıhhat hizmetlerine ulaşmakta zahmet çekiyor.
Büyük Felaket’ten bu yana Filistinlilerin sayısı 10 katına çıktı
Filistin Merkez İstatistik Ofisi (PCBS), 2023 yılı sonu prestijiyle dünya genelindeki Filistinli nüfusunun 14,6 milyona ulaştığını, Nekbe olayından bu yana Filistinli nüfusunun yaklaşık 10 kat arttığını belirtti. Filistinlilerin 5,5 milyonunun Filistin’de (Batı Şeria, Gazze Şeridi ve Doğu Kudüs), 1,75 milyonunun hâlâ 1948 topraklarında yaşadığı, 6,5 milyonunun Arap ülkelerinde, yaklaşık 770 bininin ise öteki ülkelerde yaşadığı kaydedildi.
PCBS’nin açıkladığı sayılara nazaran,
“2023 yılı sonu prestijiyle tarihi Filistin’de yaşayan nüfusun %50,3’ünü Filistinliler, %49,7’sini ise Museviler oluşturuyordu.”
“İsrail, tarihi Filistin topraklarının yüzde 85’inden fazlasını işgal ediyor.”
Büyük Felaket’ten bu yana Filistin içinde ve dışında yaklaşık 134 bin kişi öldürüldü
Filistin Merkezi İstatistik Kurumu’na nazaran, İsrail’in kurulduğu tarih olan 1948’den bu yana Filistin içinde ve dışında yaklaşık 134 bin kişi öldürüldü.
7 Ekim’den bu yana yalnızca Gazze’de en az 14 bin 944’ü çocuk, 9 bin 849’u bayan olmak üzere 35 bin Filistinli öldürüldü. Birçok bayan ve çocuk olduğu bilinen yaklaşık 7 bin kişinin cesedine ulaşılamadı.
Batı Şeria’da ise 492 Filistinli, İsrail askerlerinin hücumları sonucu hayatını kaybetti.
Filistin Kurtuluş Örgütüne bağlı Esirler ve Özgür Bırakılanlar Heyetinin bilgilerine nazaran, 1967’den bu yana yaklaşık 1 milyon kişi gözaltına alındı.
7 Ekim’den bu yana Batı Şeria’da gözaltına alınanların sayısı 8 bin 520’ye ulaştı. Gözaltına alınanların kimileri hür kalırken kimileri tutuklandı.
Nisan ayı sonu prestijiyle İsrail hapishanelerinde bulunan tutuklu sayısı 3 bin 600’ü “idari tutuklu” olmak üzere 9 bin 400’e ulaştı.
