İsrail’den sonra Filistinlilerin karşısına yıkıcı bir güç olarak ABD çıktı. Filistinliler on beş ay boyunca Siyonist İsrail’in bütün hücumlarına direndi ve ateşkes muahedesi imzalandı. Bu yeni periyodun bir mühlet devam edeceği tarafında zayıf da olsa ihtimal vardı. Fakat ABD’nin yeni başkanı ateşkes anlaşmasına destek vermesine karşın Gazzelilerin yıkıntılar ortasındaki meskenlerine dönüş sevincine gölge düşürmek istercesine savaşı yine başlatma tehdidi savurdu. Bundan daha ilginci ise Gazze’ye çökme niyetini açıklamasıdır. Trump, Gazze’yi bir emlak mutabakatı ile ABD’nin üstüne geçirmek istediğini açıkça söz etti. Ne yazık ki genel kanaatin bilakis bu çıkış Trump’ın ferdî özellikleri ile açıklanamaz. Bu tabirler, ABD’de güçlü bir kümenin dünya hakkında beslediği fikirlerin görünür hâle gelmiş biçimidir. Muhtemelen Gazzelilerin ve umumen Filistinlilerin direnecek gücünün kalmadığına inanıyorlar. İsrail de ABD’nin bu yeni çıkışına itiraz etmedi. Esasen İsrail’in temel ideolojisi de ABD’ye hâkim olan bu etrafın yapıtıdır. ABD’nin bu yeni çıkışı İslam coğrafyasında derin izler bırakacaktır.

Eğer bir tarih kesitini öne çıkarmak gerekirse 2013’ten itibaren Avrupa ve Batı üzere genel kavramlar geçmişten devralınan prestijlerini kaybetmeye başlamıştı. Bu tarihte Mısır ve Türkiye, renkli ihtilallerin devamı olarak yine Batı yörüngesine oturtulacaktı. Mısır içeriden müdahalelerle fabrika ayarlarına döndü ama bu, darbecilerin Batı ismine hareket etmesinin sonucuydu. Tıpkı devirde ABD, Almanya ve Fransa darbe ile başa gelen yeni idareye takviye olmak için Batı sistemini prestijli hâle getiren payandaları yıkmada adeta yarıştı. Mursi idaresini yıktılar lakin asıl ziyanı Batı sistemi gördü. Birebir tarihte Türkiye’de de kitlesel şovların maksadında Erdoğan vardı. Almanya, Fransa, İngiltere ve ABD Türkiye’de de Gezicileri destekledi. Şayet Erdoğan’ı devirmiş olsalardı Batı sistemine ziyan vermiş olmayacaklardı. Ama ismi geçen devletler bu olaylarda da görünür olmayı istememiştir. 15 Temmuz 2016’da da darbecileri desteklemiş olmalarına karşın bağımlı ögelerle bağlarını gizlediler. Bu devletler İsrail’le bağlarında de saklılığa ehemmiyet verdi.

Son periyot olaylarını izah etmek için Arap Baharı kavramını merkeze koymanın hakikat olmadığını söyleyebilirim. Bu kavramı merkeze koyanlar “oyun” kavramının çağrışımlarından faydalanıyor. Hâlbuki Mısır başta olmak üzere Libya, Tunus ve Fas’ta Avrupa kolonyalizmine karşı gayretin uzun bir tarihi var. Bu tarih düz bir çizgide devam etmedi. Suriye’de de 1920’den sonra hadiseler karmaşıktır. Lakin Avrupa kolonyalizmi karşısına çıkan kümeler her vakit vardı. Koloni ve manda idarelerin bir sonucu olarak bağımlılık bağlantıları çok daha besbelliydi ve Akdeniz’i kuşatan İslam coğrafyasında bağımsızlık çabalarının kimliği de bu çaba içinde şekillendi. Marksist, Milliyetçi ve İslamcı kümeler hem kolonyal hâkimiyete hem de bağımlı yapılara karşı amansız bir uğraşa girişti. Mısır’da Mursî idaresi apansızın karşımıza çıkmadı. Suriye’de de muhalifler bir sabah uyandıklarında sokağa dökülme kararı almadılar.

Bugün Gazzelilerin yaklaşık yüzyıl sonra yıkıntılar ortasında da olsa meskenlerine geri dönmeyi başarması sıradan bir olay değildir. Yıllar sonra ABD, Filistinlilerin karşısına direkt çıkıyor. Bunu büyük bir değişim olarak görmek gerekir. Siyonistler manda idaresini İngiltere’den devraldıktan sonra ABD uzun bir müddet İsrail’i şartsız olarak destekledi. İsrail’in başarısına inanıyorlardı. Siyonistler de başarılı olacaklarına inanıyordu. Parayla bir devlet kurabileceklerini düşündüler. Bir devir büyük bir muvaffakiyet kazandılar. Bu devirde Filistinliler de büyük kayıplar yaşadı ama hiçbir vakit teslim olmadı. Onlar da farklı ideolojik deneyimlerle emperyalist güçlere karşı çaba içinde ömür geçirdi. Lakin Filistinlilerin Avrupa ve Batı kavramlarını tarihe gömeceklerine kimse ihtimal vermezdi. Son on beş ayın sarsılmaz direnişi bir bütün olarak Avrupa ve Batı kavramlarının tarihe karışmasına yol açtı.

Filistinliler ABD’ye de direnecektir. Şimdiye kadar ABD esasen oradaydı. Trump’ın son çıkışı İngiltere ve ABD’nin bir bütün olmadığını gösterecektir. Zira Siyonizm üzere Evanjelizm de yıkıcı bir aşırılığı temsil ediyor. Muhtemelen bundan sonra ABD ve İngiltere’nin aşırılıkçılarını konuşacağız. Kıta Avrupa’sında yükselen sağ Nazi Almanya’sıyla kıyaslanıyor. Lakin asıl tehlike İngiltere ve ABD aşırılığını temsil eden Evanjelizm’dir. Bunlar da ABD’nin çok sağıdır. Bu silah kesinlikle ABD ve İngiltere’ye dönecektir.