Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile öbür Avrupa ülkelerinin başkanlarını bir ortaya getiren, kıtayı ilgilendiren şimdiki sorunların tartışıldığı AST tepelerinin 5’incisi, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın mesken sahipliğinde düzenleniyor.

Zirvede Türkiye’yi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan temsil ediyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugünkü temasları kapsamında Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile bir ortaya geldi.

Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Erdoğan, Avrupa Siyasi Topluluğu Doruğu için gittiği Macaristan’da AB Komisyonu Başkanı von der Leyen ile bir görüşme gerçekleştirdi.

Görüşmede, Türkiye-Avrupa Birliği bağları ve İsrail’in Filistin’e yönelik taarruzları ele alındı.​​​​​​

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugünkü temasları kapsamında NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile bir ortaya geldi.

Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Erdoğan, Avrupa Siyasi Topluluğu Tepesi için gittiği Macaristan’da NATO Genel Sekreteri Rutte ile bir ortaya geldi.

Kabulde, NATO’nun gündemindeki bahisler ele alındı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile selamlaştı.

40’ın üzerinde hükümet ve devlet liderinin katıldığı tepenin gündemini ana sınırlarıyla “Avrupa’nın karşı karşıya olduğu güvenlik zorlukları” oluşturuyor.

Budapeşte’deki Puskas Arena Stadyumu’nda gerçekleştirilen 5. Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi’ne AB üyesi 27 ülkenin yanı sıra Batı Balkan ülkeleri, Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkeleri, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, İngiltere ve Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu 47 ülkenin devlet ve hükümet başkanı katılıyor.

Liderler zirvede Orta Doğu’daki savaş ve tansiyonları de ele alacak. Orta oturumlarda ise sistemsiz göç ve göçün politik gereç olarak kullanılması hususları da dahil olmak üzere ekonomik güvenlik, güç, ulaşım, bilişim ve global ticaret ile ilgili mevzular üzerine görüşmeler yapılacak.

Ukrayna’daki savaşın en değerli gündem unsurlarından biri olduğu doruğa davet edilen başkanlar arasında Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski de yer alıyor.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin de katıldığı zirvede Avrupa Birliği (AB), Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen ve AB Dış İlgiler ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından temsil ediliyor.

Zirvede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da iştirakçilere hitap edeceği bir açılış genel oturumu, çalışma kümeleri ile yuvarlak masa toplantıları ve raporlama oturumları gerçekleştirilecek ve başkanlar ikili görüşmeler yapma fırsatı bulacak.

Liderler, ABD’nin 47. Başkanı olarak Donald Trump’ın seçilmesiyle ilgili gelişmeleri de masaya yatıracak.

Zirvenin sonunda doruğun konut sahipliğini üstlenen Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve önümüzdeki yıl baharda yapılacak bir sonraki doruğun konut sahipliğini üstlenecek Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ortak basın toplantısı düzenleyecek.

AST’nin temelleri, 2022’de Avrupa Günü’nde atıldı.

9 Mayıs 2022’de AB’nin periyot başkanlığını yürüten Fransa’nın Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, AB’nin rotasının belirlenmesi için bir yıl sürdürülen Avrupa’nın Geleceği Konferansı’nın kapanışında Birlik üyeliğine alternatif bir teklif sundu.

24 Haziran 2022’de yapılan AB Tepesi’nde önderler, Macron’un teklifini birinci kere görüştü. Doruğun sonuç bildirisinde, AST’nin, AB’nin yakın ilgiler içinde olduğu tüm Avrupalı ülkeleri kapsayabileceği, kıtanın güvenlik, istikrar ve refahını güçlendirmek için bir siyasi uyum platformu niteliği taşıyacağı tabir edildi.

Ayrıca, oluşumun AB’nin genişlemesine alternatif olmayacağı vurgulandı, yeni bir milletlerarası kuruluş olarak da değil, Avrupa’da AB’den daha geniş ölçekli bir “siyasi tartışma platformu” olacağı anlatıldı.

7 Eylül 2022’ye gelindiğinde AB, birinci defa AST’nin somutlaştığını duyurdu. 6-7 Ekim 2022’de dönem başkanı Çekya’nın ev sahipliğinde, başşehir Prag’da düzenlenecek gayriresmi nitelikli AB Önderler Doruğu öncesinde birinci AST toplantısının yapılacağı bildirildi.

Yılda iki kere yapılan tepeye Çekya’nın akabinde, 1 Haziran 2023’te Moldova, 5 Ekim 2023’te İspanya, 18 Temmuz 2024’te İngiltere konut sahipliği yaptı.

ST’nin 5’inci tepesine katılmak için Macaristan’ın başşehri Budapeşte’de bulunan Rama, tepe öncesinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Rama, 2025 yılının birinci yarısında başşehir Tiran’da yapılması için gelecek doruğun “bayrağını” teslim alacaklarını kaydetti.

Tartışılacak birçok husus olduğunu belirten Rama, “İklim değişikliği konusu her yerde mevcut ve elbette Avrupa ülkelerinin öncelikleri ortasında birinci sıralarda yer alıyor lakin tartışılması gereken öbür hususlar da var. Bu toplantıya konut sahipliği yapma fırsatına sahip olmamız nedeniyle çok gurur duyuyoruz.” diye konuştu.

Donald Trump’ın ABD’nin başkanı seçilmesiyle ilgili Rama, bunun Avrupa için kesinlikle makûs bir şey olacağı manasını taşıdığını düşünmediğini söyledi.

Rama, “Tecrübem şunu söylüyor; (Trump) lider iken herkes NATO’nun daha çok zayıflayacağını söylüyordu, NATO daha güçlü oldu. Bu yüzden, bakalım ve gerçeği görmeden histerik olmayalım. Amerika Birleşik Devletleri, Amerika Birleşik Devletleri’dir. Bunun Avrupa için kesinlikle makûs bir şey olacağını sanmıyorum. Avrupa için çok yeterli bir şey olabilir.” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Macaristan ziyaretinin akabinde Türkiye’ye hareket edecek. Erdoğan’ın 11 Kasım’da da Suudi Arabistan’ı ziyaret etmesi bekleniyor. Azerbaycan’a da bir ziyaret yapması planlanıyor.