Elon Musk neden hedefte?
Biden Yönetimi
’nin İsrail’in Filistin soykırımına inatçı dayanağı Demokratlar’a bıçak sırtında yürüyen seçimleri kaybettirdi. Trump’ın federal bürokrasiyi doruktan tırnağa değiştirme plânı gayesine ulaşırsa, Demokratlar şimdiye kadar tıkır tıkır işleyen yerleşik bürokratik iktidarlarını da kaybedecekler. Bürokratik iktidar, Beyaz Saray’da bir Demokrat olmasa bile, kilit kurum ve kuruluşlarının çoğun “
liberaller
” tarafından yönlendirilen “
idari devlet
” manasına geliyor.
İdari devlet, İki Partili mutabakat ile yürüyen “
Amerikan Müesses Nizamı
”nın ana sütunu. Trump 2016 yılından bu yana İdari Devlet’i “
Washington Bataklığı
” yahut “
Derin Devlet
” olarak etiketliyor. Trump “Washington bataklığı” derken merkezci Cumhuriyetçiler ve Demokratlar’dan oluşan iki partili yozlaşmış siyasal seçkinleri kastediyordu. Trump 2016 seçimlerini kazanması halinde “Washington bataklığı”nı kurutacağını vaat etmişti.
Ne ki “
bataklık
” birinci periyodunda Trump’ı içine çekti. Bu yüzden Trump birçok vaadini yerine getiremedi. Trump birinci başkanlık periyodunun sonlarında İdari Devlet’i liberallerden arındırmak için bir plân hazırlamıştı. 2020 seçimlerini kaybettiği için plânı uygulamaya geçirememişti.
ABD’nin başşehri Washington D.C’de ‘gerçek iktidar(idari devlet)’ hiç değişmiyordu. İdari Devlet’in kökleriyse 1933’te ABD başkanı seçilen Demokrat Parti’li
Franklin D. Roosevelt
’in “
Yeni Düzen(New Deal’
” ıslahatlarına kadar gidiyor. “
Küçük Hükümet Muhafazâkârları
”nın ve Trumpçı Cumhuriyetçiler’in amaç aldığı birçok kurum da bu devirde hayata geçirilmişti.
Washington yürütme ve yargı organlarındakiler de dahil olmak üzere federal hükümet çalışanlarına konut sahipliği yapıyor. Son 20 yıldaki başkanlık seçimlerine bakarak bile Washington’daki idari devletin ideolojik yüzü görülebilir. 2000’den bu yana Demokrat Lider adayları Washington DC’de ortalama yüzde 90 oy aldılar. Son 20 yılda Cumhuriyetçi Lider adaylarının Washington D.C’de aldıkları oy ise yüzde 10’u bile bulmadı Trump 2016 seçimlerinde D.C’de yüz 4.1, 2020’de yüzde 5.4, 2024’teyse kabaca yüzde 6.5 oy alabildi.
Sayıları 400’ü bulan federal kurumlarda sözleşmeliler hariç, 3.5 milyonu aşan sivil ve asker tam vakitli misyon yapıyor. Bu kurumların bütçesiyse yılda 1 trilyon doları geçiyor. Günlük ömrün tüm alanlarını kapsayan yasal sorumlulukları bulunan bu kurum ve kuruluşlar ABD Kongresi tarafından finanse ediliyor ve denetleniyorlar. “İdari devlet”in büyüklüğünü eleştirenler bu olguyu “
federal kurumlar üzerinde liberal monopol olarak
” olarak tanımlıyorlar..
ABD Liderlerinin siyasi atamaların sayısıysa 4 bin civarında. Federal işlerin çok büyük bir yüzdesi rutin çalışanlar tarafından gerçekleştiriliyor. Cumhuriyetçiler’e nazaran Federal çalışanlar orantısız halde “
liberal
”dir ve bu nedenle muhafazâkâr bir liderin siyasetlerine itiraz etme ihtimalleri yüksektir. Seçim kaybetseler bile Demokratlar’ın
hükümet partisi
olarak nitelenmelerinin sebebi, budur. Cumhuriyetçiler Trump’ın birinci devrinde bürokrasinin Trump’ın siyasetlerini sekteye uğrattığı, işleri yavaşlattığı, bilgi sızdırdığı, data paylaşımında işbirlikçi davranmadığına dair tenkitlerde bulunuyorlardı. Trumpçılar’ın bir öbür yakınma sebebiyse federal çalışanın vazifeden alınmalarını zorlaştıran yasal mevzuatlardı.
2024 seçimlerini kazanan Trump istişari nitelikte “
Hükümet Verimliliği Bakanlığı(DOGE)
” ihdas etti ve başına da
Elon Musk
ve
Vivek Ramaswamy
’yi getirdi. Trump Savunma ve Dış İşleri başta gelmek üzere icrai bakanlıklara idari devleti tasfiye plânına sadık kalacaklarına güvendiği isimleri getirdi. Elon Musk ise idari devlete karşı açılan savaşın başkomutanı üzere hareket ediyor. Bu yüzden Demokratlar Trump’tan daha çok Musk’ı maksat almaya başladılar.
Trump seçimden evvel yaptığı bir konuşmada, “
Hristiyanlar, dışarı çıkın ve oy verin, yalnızca bu seferlik. Artık bunu yapmak zorunda kalmayacaksınız. Dört yıl daha, sonra düzelecek ve düzgün olacak. Artık oy vermek zorunda kalmayacaksınız
” demişti. Bu kelamlar Cumhuriyetçilerin temelli olarak bürokrasiye yerleşeceklerini ima ediyordu. Trump’ın “idari devlet”i tekrar yapılandırmayı başarması durumunda “
derin devlet
”ten şikâyet sırası Demokrat’lara gelecek
Cumhuriyetçiler ve Demokratlar ortasındaki “
kültür savaşları
”nda da değerli rol oynayan Federal Bürokrasi’de büyük yer değiştirmenin Amerikan siyasetini derinden etkileyeceği düşünülüyor. Öteki yandan bu “
büyük yer değiştirme
” Demokratlar’ın popülist bir çizgiye evrilmesine yol açabilir. “
Müesses Nizam Liberalleri
”nin en korktuğu başka bir senaryo da bu.
