Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, dış siyasette 2025’e damga vuracak gelişmeleri Tarafsız Bölge’de anlatıyor…

Hakan Fidan’ın açıklamaları şöyle:

O gün doğal uçak müsait olmadığı için havalimanı çalışmıyordu, daha yeni tahminen bugünlerde çalışmaya başladı. Karayoluyla gitme durumunda kaldık. Hatay’dan itibaren, huduttan geçtiğimiz andan itibaren, İdlib tarafı yeterliydi esasen. İdlib’e evvelden de gittik geldiğimiz bir yerde lakin daha sonra Hama, Humus ve Şam’a. Halep’ten geçmedik. Hama, Humus üzerinden. …ve Şam’ın eteklerine gelene kadar daima bir yıkım vardı aslında.

Önceki üzere zelzeleden çıkmış üzere. Aslında öteki taraftan rejimin kendi halkına karşı ne kadar zalim ve acımasız olduğunu da görüyorsunuz. Bir yerde çatışan güçler var, onların bulunduğu yerde sivil halk var. Rastgele bir ayrım yapmadan orayı top ateşiyle, yerle bir ateş altına alması, yahut varil bombalar atması yahut hava kuvvetleriyle bombalaması, yok etmesi. Doğal büyük bir acımasızlık örneği.

Görüşmemiz uzun sürdü. Her türlü mevzuyu ele aldık. Açıkçası bundan sonra Suriye’de ne yapılmalı, nasıl yapılır, kendi görüşleri bu mevzuda ne, nasıl bir süreç idaresi zihninde var, Türkiye’nin bu mevzudaki tavsiyeleri ne? Ve daha doğrusu aslında ben oraya gitmeden evvel milletlerarası toplumla yaklaşık 10-11 gün süren ağır bir maraton, diplomasi maratonu yaptım Dışişleri Bakanlarıyla. Dışişleri Bakanlarıyla, Arap dünyasıyla bir ortaya geldik, Batı dünyasıyla bir ortaya geldik. Bizim ortaya koyduğumuz bir tez vardı. O da şuydu, yani biz Şam’daki yeni idare hiçbir halde yargılamadan ne istediğimizi birinci evvel kendi ortamızda kararlaştıralım, üniversal taleplerimizi. Ondan sonra gidelim diyelim ki biz milletlerarası toplum olarak senden bunu görmek istiyoruz, bizim tavsiyemiz bu. Onlar da muhakkak aslında, 4-5 unsur bizim çıkardığımız unsurlar, hem Batı’lılar hem Doğu’lular herkes buna aslında evet dedi. Yani Suriye’nin komşuları için tehdit olmaktan çıkması, hiçbir formda teröre yer veren, başta DEAŞ ve PKK olmak üzere bir alan olmaması, azınlıkların can, mal ve hayatı için güvenliğin sağlanması, makûs muameleye tabi olmaması, ülkenin toprak birliğinin bütünlüğünün korunması bahisleri başta olmak üzere ve bu tipten unsurlarımız vardı.

İlk kriz çıktığı esnada herkes şaşkındı. Nasıl bir siyaset lisanı kullanılacak? Ne yapılacak? Yani burada yeni bir idare var. Yani bunlara nasıl tutum alınacak? Burada bir telaffuz oluşturulması gerekiyordu. Biz Türkiye olarak herkesin kabul edeceği, aslında vicdanen ve aklen de, hukuken de geçerli olan bir söylemi ortaya koyduk, teklif ettik aktörlere. Herkes bunu kabul etti. Ve bunun etrafında oluşan söylemi biz aldık, Şam’a götürdük, Şara’ya da bunları anlattık. Yani hem bölgedeki Arap ve Müslümanlar hem Türkiye, hem de milletlerarası toplum senden bunu bekliyor. Ben de bu fikirdeyim dedi, bunda hiçbir şeyim yok, itirazım yok dedi.

Şara’nın yönettiği nüfusun yarıdan fazlası iç göçtü. Geri dönüşler için tekrar yapılanma faaliyetleri başlamalı. Yol haritasını sordum. Devletin ismi Suriye Arap Cumhuriyeti olacak. Bayrağa bir yıldız daha eklediler. Şu anda yerdeki istikrarları ele aldığımızda Ahmed Şara ve takımı, Suriye Ulusal Ordusu’nun dayanak vermesi, askeri güvenliğin sağlaması açısından kıymetli bir başlangıç.

Birincisi, Türkiye olarak biz 3,5 milyon Suriyeli kardeşlerimize mesken sahipliği yapıyoruz. ikincisi, terör örgütü PKK’nın Suriye’deki varlığının ne biçimde sona erdirileceği sorunu.

Açıkçası ben Şara’yı pek düzgün gördüm. İdib’te geçirdiği yılların kendisine yaramış olduğunu gördüm. Uzun yıllardır bir tecrübesi var aslında İdib’ten. Benim onunla ilgili müşahedelerim var.

Ben ortaya konan hareketlere, siyasetlere, aksiyonlara bakaraktan karar verme taraftarıyım. Yani bu formda de hareket ettiğimiz vakit aslında öteki muhataplarımız için de ikna edici oluyoruz. Geldiğimiz noktada dediğim üzere şu anda azınlıkların garantisi olma durumunda bir meşakkati yok. Lakin yarın bir gün ülkede ulusal güvenliği ve bütünlüğü sağlamada ıstıraplar olabilir mi? Olabilir. Yani bölgede aşikâr uyuşmazlıklar olabilir mi? Olabilir. Suriye üzerinde oburlarının hesabı olup karıştırmaya gidebilirler mi? Gidebilirler. Bütün bunların da farkında olmak gerekiyor. Lakin hoş olan şu, Suriye halkı kendinden olan bir idaresi sahiplendi ve umudunu ona bağladı. Bize de bu umudu desteklemek, beslemek düşüyor ve yanlışsız olanı tavsiye etmek düşüyor.

Ayrıntılar geliyor…