Demokratlar “Trump şoku”nu atlatabilecekler mi?
2020’de 81 milyon oy almıştı.
’in 5 Kasım’da aldığı oy son sayılara nazaran kabaca 70 milyon. Trump’ın 2024’te aldığı oy ise aşağı üst 2020’de aldığı oy kadardı. Trump ve Cumhuriyetçiler Beyaz Saray’ın yanı sıra ABD Kongresi’nin iki kanadını kazandılar.
Demokratlar için en sarsıcı sonuç seçimin yazgısını tayin edecek olan 7 salıncak eyaleti kaybetmeleriydi. Demokratlar yedi eyaletten “
” olarak anılan Pensilvanya, Michigan ve Wisconsin’i kazanacaklarından emin görünüyorlardı. Bu üç eyaleti almaları Harris’in Başkanlığını kesinleştirecekti. Trump Demokratlar’ın Mavi Duvarını paramparça etti.
Ekonomi ve göç seçimlerin mukadderatında çok tesirli oldu. Lakin İsrail’in Gazze’de sürdürdüğü soykırımı kolaylaştırıcı rol oynayan Biden-Harris İdaresinin Arap-Amerikan nüfusun ağır olduğu eyaletlerde bedel ödeyeceği aşikar idi. 1968’de devrin ABD Lider Yardımcısı
Hubert Humphrey “Vietnam Savaşı
”na tepkiler sebebiyle seçimleri kaybetmişti. Humphrey, ABD Başkanı
’ın çekilmesi üzerine Demokratlar’ın Lider adayı olmuştu.
Çoğunlukla Demokratlar’a oy veren Arap-Amerikalılar ve İsrail’e şartsız dayanağa itiraz eden gençler Biden İdaresini tekraren uyarmıştı.
ve Trump tersi Cumhuriyetçilerle kayıplarını telafi edebileceğini zanneden Harris bu ikazları kaale almadı. Harris oy farklarının çok dar olduğu salıncak eyaletlerde küçük kayıpların seçim kaybettirebileceğini düşünmedi.
Uyarılara burun kıvırma Demokratlara çok değerliye mal oldu. Arap -Amerikalıların bir kısmı sandıklara gitmedi, bir kısmıysa Harris’i cezalandırmak için Trump’a oy verdi. Çok daha büyük bir kısmıysa Yeşil Parti adayı
’a oy verdi. Biden 2020’de Arap-Amerikalıların en ağır olduğu Michigan eyaletini 154 bin oy farkıyla kazanmıştı. Bu kere Trump kabaca 78 bin oy farkıyla Harris’i geçti. Yeşil Parti ve öteki adaylara verilen oyların toplamıysa 100 bini geçti.
Arap –Amerikalılar ve İsrail’e sorgusuz sualsiz takviyeye itiraz eden seçmenler evvel Biden’a, Biden çekildikten sonra da Harris’e seslerini duyurdular. Bu sesler Amerikan üniversitelerinde büyük bir protesto dalgası olarak da kendisini gösterdi. Bu şikâyet dalgasına Harris’in verdiği karşılıksa İsrail’e takviye siyasetinden sapma olmayacağıydı. Michigan’da elde edilen sonuçlar Biden-Harris Yönetimi’nin İsrail’e verdiği dayanağa duyulan öfkenin boyutunu gösteriyor.
Şöyle düşünün, bir şirketin sadık müşterileri o şirketin eserlerinden şad olmadıklarını duyuruyorlar. Müşterilerinin sadakatlerine güvenen şirket bu ihtarları kulak ardı ediyor. Şikâyetler protestoya dönüştüğünde şirket idaresi “
sizi anlıyoruz lakin tıpkı esere devam edeceği
z” dediğinde müşteriler için geriye tek bir çıkış yolu kalıyor. Bu yol şirketten kaçıştır.
Kamala Harris seçmenlerinden aptalca bir sadakat bekliyordu. Meğer siyaset “çıkış-
” maliyetinin çok yüksek olduğu ve “Ses”in neredeyse tek tahlil olduğu bir alan. “Çıkış tehdidi”ni küçümseyen Harris, Demokratlar’ı asacak ipi Trump’ın eline şahsen vermiş oldu.
“Çıkış, Ses ve Sadakat: Firmalarda, Örgütlerde ve Devletlerde Düşüşe Verilen Tepkiler” başlıklı meşhur kitabında “Çıkış” mümkün olduğunda “Ses”in çok tesirli olduğunu savunuyordu. Hirschman ayrıyeten, “Ses”in rolünün, kuruluşların gerçekte nasıl çalıştığını anlamak için de değerli olduğuna dikkat çekiyordu. “
Düşüşten evvel kibir gelir
” misalince Kamala Harris ve Demokrat Parti seçmenlerden gelen sese kulaklarını kapadı.
Demokratlar çantada keklik gördükleri genç seçmenlerde, Latin ve Siyahî seçmenlerde de büyük kayıplar yaşadılar. 2020’de Biden, Siyah seçmenlerin yüzde 92’sinin, Latinler’inse yüzde 65’inin oylarını almıştı. Trump 2024’te Siyahîlerin yüzde 32’sinin, Latinlerinse yüzde 46’sının oylarını kazandı. Trump tüm ırksal ve etnik kümelerde değerli kazanımlar sağladı.
Dikkat çeken öteki gelişmeyse Amerikan personel sınıfının Demokrat Parti’den uzaklaşmasıydı. Bu seçimlerdeyse personel sınıfının Trumpçı Sağ’a gerçek büküldüğü görüldü. Demokratlar Beyaz- Amerikan personel sınıfını esasen kaybetmişti. Şimdiyse Latin ve Siyahî personelleri de kaybediyor.
Kazananın neden kazandığı kadar, kaybedenin neden kaybettiği de çok önemli. Demokrat Parti bir otopsi yaparak neden kaybettiğini anlamaya mı çalışacak mı yoksa kabahati “çıkış-kaçış” yapan seçmenlerinin üzerine mi yıkacak? Demokratlar’ı bekleyen en acil sorun ise partinin farklı kanatları ortasındaki iç çatışmadır. Soru şu: “
’ Demokratlar’ı tedavi mi edecek yoksa kanatlar ortasındaki zoraki koalisyonun dağılmasına mı sebebiyet verecek?
