DeepSeek eski dünyayı yeniden konumlandırabilir

Avrupa Merkez Bankası eski başkanı Draghi hazırladığı raporla Avrupa’nın yine rekabet gücünü kazanması için yıllık 800 milyar dolar yatırım yapması gerektiğini ileri sürmüştü. Yaklaşımı bir Draghi de bize lazım, diye düşündürmüştü.
Fakat bir de ABD’ye bakmalıydı. Draghi’nin çıkışı değerliydi ancak sonuçta Avrupa yüzyıldır her şeyi eline yüzüne bulaştırmaktan öteki bir şey yapamıyordu.
Nihayetinde Trump seçildi. Dünya değişmeye mecbur kaldı. Dünyanın değişmeye mecbur kaldığını anlatmak üzere Biden gitmeden az evvel Soros’a nişan taktı. İşte o an eski dünyanın Soros’unun da Rothschild’ının da Rockefeller’ının da sonuydu.
Gidenlerin yerine kimlerin geleceğini ise Trump modelledi. Teknoloji yatırımlarıyla ön plana çıkan yeni kuşak varsıllar periyot teslim merasiminde sahneye kondu. Biden bunları oligark olarak nitelendirmişti.
Fakat az evvel farklı bir şey oldu. Biden teknoloji milliyetçiliği atağı yaptı. Çin menşeli Tiktok’u yasakladı.
Trump göreve başlayınca “hele bir durun o denli olmaz, bu işlerin ustasını görün,” der üzere yasağı kaldırdı. Tiktok’u Amerikanlaştırma projesini uygulamaya koydu. Bu projeye nazaran Çinliler Tiktok’u Amerikalılara satmalıydı.
Trump paranın matbaada basıldığını biliyor. Biden da biliyordu ancak doların sonuna kayıtsızdı. Trump madem doların sonu geliyor basalım ve piyasadan toplayabileceğimizi toplayalım stratejisini yürürlüğe koydu (Grönland dahil). Dikkat buyurun bu Trump’ı daha az değil, daha çok teknoloji milliyetçisi yapar. Tiktok’u yasaklamanın ABD’ye ekonomik bir yararı elbette yok.
Trump aksiyonlarıyla daha mı akıllı diye düşündürürken enteresan öbür bir şey oldu. Trump’ın doların sonuna kripto paralarla hazırlandığını evvelce yazmıştım. Kripto paralarda merkeziyetsiz olma temeldir. Ancak Trump ABD menşeli kripto paralar üzerine teknoloji milliyetçiliği yapmaya başlayıvermesin mi… Kripto paraların değerinin bu kadar farkında olup da bu kadar yanlış anlamak maharet ister. Neyse.
Trump silah yerine matbaanın kullanılabileceğini ve insanların akıllı davranmak yerine korkaklık yapmayı yeğleyebileceğini gördü. Böylelikle 500 milyar daha basalım dedi. Draghi’nin yatırım paketi karşısına 500 milyar dolarlık yapay zekâ yatırımı teşebbüsünü koydu.
O an bir Draghi de Türkiye’ye hakikaten lazım mı diye önemli ciddi düşünmeye başladım.
Fakat Trump’ın yapay zekâ teşebbüsüne karşı beni düşündüren bir şey vardı. Az evvel Elon Musk dünyada işlenecek data kalmadığını duyurdu. Haklıydı. Yeni çipler milyarlarca yıllık datayı 5 dakikada işleyebiliyordu. Bu türlü bir iştahın bu dünyada doyurulamayacağını evvelce yazmıştım. Madem o denli Musk, Twitter’ı X yapmak için çok çok fazla para harcamıştı. Çok fazla…
İşte tüm bu fikirler içindeyken dünyayı çarpan bir gelişme oldu. Gerçi şimdilik yalnızca teknoloji borsaları ve kripto para piyasaları olayın farkında lakin herkesin hayatı dün itibariyle değişti.
Çin DeepSeek R1 unvanlı yapay zekayı kullanıcılara açtı. Şimdiye kadar tanıtılan tüm yapay zekalardan daha düzgün. Ama konu daha âlâ olmasıyla sonlu değil. Küçük bir grup ve yalnızca 200 milyon dolar maliyetle ortaya çıkarıldığı söz ediliyor.
500 milyar karşısında 200 milyon dolar… Belirli ki ABD oligarkları kendilerini abartmış Trump’ı açıkta bırakmışlardı.
Trump artık ne yapacak? DeepSeek’i satın mı alacak? Alsın. Versin 5 milyar dolar çabucak satarlar. 200 milyon dolara daha güzelini yaparlar.
Evet, Amerikan matbaalarının üstünlüğünü yıkmanın bunu yazmak kadar kolay olduğu artık aşikâr. (Yalnız kripto para dünyası bunu şimdi idrak edemedi.)
Hasılı eski dünyanın keyfi yerine gelmiş olmalı. Üstünlüğün ekonomik değil, askeri olarak kurulabileceği dünyanın yüzüne çok süratli çarpıldığından…
Çin Tiktok’ta profilini düşük tutmayı yeğlemişti. DeepSeek ise Çin’in profilini üst çıkardı. Bu ABD’yi agresifleştirir. Agresif ABD ne demek, anlaşılıyordur.
Bu yeni durum AB’ye kendini değerli addettirmek için bir fırsat veriyor. Yatıp kalkıp DeepSeek’e dua etsinler. Rusya’ya ayağa kalkma bahtı tanıyor.
Gelelim en baştaki soruya Türkiye’ye Draghi lazım mı? Bu sorunun yanıtı daima biraz bulanıktı.
Türkiye, imkân kısıtları göz önünde bulundurulursa, ABD’nin tahminen pişman olacağı cinsten bir hareket yerine devlet ile yeni ve eski dünyanın işbirliğine hakikat yürümeyi seçebilir. Eğer seçimi bu olursa eski dünyanın devletin biraz daha müdahaleci olmasını tolere etmesi gerekecektir. Devletin de turpları heybeden atması…
Turplar ve Trumplar yüzyılındayız. Yolumuzu lakin ve yalnızca kendi irademizle açacağız.