Cuma namazı, Müslümanların bir ortaya geldiği, namaz ibadeti ile duaların edildiği epey özel bir gün olarak bilinmektedir. Bilhassa cuma günleri mescitlere gidilerek yapılan namaz ibadeti manevi hislerin yükseldiği pahalı anlardan biridir. Bu hafta cuma namazı kılacak olanlar, bulundukları vilayetlerde cuma namazının saat kaçta olduğunu sorgulamaya devam ederken, Diyanet vilayetlere nazaran namaz vakitlerini yayınlamaya devam ediyor. İşte vilayet il cuma namazı vakitleri.

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Şurası’nın resmi sitesinde heyet.diyanet.gov.tr yer alan bilgilere nazaran,

Kur’ân’da Hz. Muhammed’den (s.a.s.) evvelki peygamberlerin de namaz ibadetiyle mükellef kılındıkları belirtilmektedir (el-Bakara, 2/83; Yûnus, 10/87; Hûd, 11/87; İbrâhim, 14/37, 40; Meryem, 19/30-31, 54-55; Tâhâ, 20/14; el-Enbiyâ, 21/72-73; Lokmân, 31/17).

Âyet-i kerîmelerden, namaz ibadetinin yalnızca Hz. Muhammed (s.a.s.) ümmetine has olmayıp, evvelki ümmetlerde de var olduğu anlaşılmaktadır. Yeniden tıpkı halde, evvelki ümmetlerin namazlarında da kıyam, rükû ve secde üzere temel rükûnların var olduğu bildirilmekle birlikte, namazın kılınışına dair ayrıntılı açıklamalar mevcut değildir.

Bilindiği üzere namaz, dinimizin ifasını emrettiği ibadetlerin en kıymetlisidir. Kelime-i şehâdetten sonra, İslâm binasının üzerine kurulduğu beş temelden birincisidir. Akıllı ve ergenlik çağına ulaşan her Müslümanın namaz kılması farzdır. Terk edilmesi ve geciktirmeyi caiz kılan yasal bir mazeret bulunmaksızın vaktinde eda edilmeyip kazaya bırakılması, günahtır. Namaz; uyuyakalmak, unutmak ve baş ile de olsa îma ile kılamayacak kadar hasta olmak üzere yasal bir mazeret bulunmadıkça kazaya bırakılamaz. Hz. Peygamber (s.a.s.), “Biriniz uyuyakalır yahut unutur da bir namazı vaktinde kılamaz ise onu hatırladığı vakit kılsın.” (Müslim, Mesâcid, 316 [684]; bkz. Buhârî, Mevâkîtü’s-salât, 37 [597]) buyurmuştur.

Meşguliyeti çok olmak, aile fertlerinin geçimini sağlamak için yapılan çalışma ve seyahat üzere durumlar namazın ertelenmesi için özür sayılmaz. Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle buyurulur: “Öyle adamlar vardır ki, onları ne bir ticaret, ne bir alışveriş, Allah’ı anmaktan, namazı dosdoğru kılmaktan ve zekât vermekten alıkoyabilir. Onlar, dehşetinden kalplerin ve gözlerin aykırı döneceği günden korkarlar.” (en-Nûr, 24/37).

İşverenin yahut iş yerinde sorumluluk alan kimsenin, namaz kılmak isteyen memurlarına ve emekçilerine, cuma namazını ve beş vakit namazı kılabilme imkânını sağlaması gerekir. Lakin çalışanın da işini aksatmaması ve iş disiplininin korunması açısından patronun yahut amirlerin müsaadesini alması uygun olur. Müsaade verilmemesine karşın kılınan namaz geçerlidir. Namaz kılma imkânı bulunmayan bir yerde çalışan kimsenin bu imkânı bulabileceği bir iş araması uygun olur.

Eğer çalışanlar aramalarına karşın öbür bir imkân bulamazlar ise; öğlen ile ikindiyi, ya ikindiyi öne alarak öğlen vaktinde ya da öğleyi geciktirerek ikindi vaktinde; akşam ile yatsıyı da yatsı vaktine geciktirerek yahut yatsıyı akşam vaktine alarak (cem ederek/birleştirerek) kılabilirler. Lakin bunun bir zaruret kararı olduğunu hatırdan çıkarmazlar.

Bir gün Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in huzuruna bir adam gelerek, “Ey Allah’ın Resûlü! Mükâfatını Allah’tan bekleyerek hicret ve cihad etmek istiyorum.” dedi. Bunun üzerine Allah Resûlü (s.a.s), “Annen ve baban hayatta mı?” diye sordu. Adam, “Evet, ikisi de hayatta.” deyince Sevgili Peygamberimiz (s.a.s), ona şu öğüdü verdi: “Öyle ise anne babana dön ve onların gönüllerini al.”

Yüce Rabbimizin bize bahşettiği en değerli nimetlerden biri de anne ve babamızdır. Annemiz; gönlümüze şefkat ve muhabbet tohumları eken; bize, iyiyi berbattan, doğruyu yanlıştan, hakkı batıldan ayırma şuuru kazandıran birinci öğretmenimizdir. Annemiz; aileyi ayakta tutan, evladına karşılıksız sevgi veren, insanlığa yararlı jenerasyonlar armağan eden rahmet ve merhamet nişanesidir. Babamız ise; hayatın zorlukları ve ezaları karşısında sırtımızı yaslayacağımız ulu bir çınardır. Her türlü berbatlığa ve tehdide karşı sığınabileceğimiz güçlü bir kaledir. Hülasa, anne ve babamız; sabırla bizleri geleceğe hazırlayan, yerleri asla doldurulamayacak mümtaz şahsiyetlerdir. Onlara hürmet, Allah’a hürmettir. Onlara hürmet, Allah’a hürmettir. Duaları, cennetin anahtarıdır. İslam’a uygun legal istek ve tavsiyeleri ise huzurun kaynağıdır.

Sorumluluk sahibi bir anne; Hz. İsmâil için bütün zahmetleri göğüsleyen, onun maddi ve manevi gereksinimlerini karşılamak için koşuşturan Hz. Hâcer üzere olmalıdır. Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin Efendilerimizi yetiştiren Ehl-i Beyt-i Mustafa’nın nadide goncası Hz. Fâtıma üzere olmalıdır.

Sorumluluk sahibi bir baba ise; “…Haydi yavrum gel, sen de bizimle birlikte gemiye bin…” diyen Hz. Nûh üzere evladını kötülüklerden kurtarabilmenin gayretinde olmalıdır. “Yavrucuğum! Yaptığın iş bir hardal tanesi tartısında bile olsa, bir kayanın içinde saklansa yahut göklerde veya yerin tabanında bulunsa yeniden de Allah onu açığa çıkarır…” tavsiyesi ile çocuğuna hesap verme şuuru aşılayan; “Yavrucuğum, namazını ihtimamla kıl, düzgünlüğü emret, berbatlıktan vazgeçirmeye çalış, başına gelen musibetlere sabret…” nasihatiyle onu namaza, yeterliliğe, hakka ve hakikate davet eden; “…Yeryüzünde gururla, kibirle yürüme!… Yürüyüşünde ölçülü ol, sesini de yükseltme…” tavsiyesi ile de nezaket ve görgü kurallarını ona öğreten Hz. Lokmân üzere olmalıdır.

Peygamber Efendimiz (s.a.s) bir hadislerinde, وَإِنَّ لِوَلَدِكَ عَلَيْكَ حَقًّا “Çocuğunun da senin üzerinde hakkı vardır.” buyurmaktadır. Dinimize nazaran; çocuklarımızı helal rızıkla beslemek, onlara Allah’ın razı olacağı hoş isimler vermek ve şefkatle muamelede bulunmakla yükümlüyüz. Onları; vatanını, devletini ve milletini seven; ulusal ve manevi kıymetlerine bağlı; güzel bir insan olarak yetiştirmekle mesulüz. Kur’an-ı Kerim’i ve Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in örnek hayatını onlara öğretmek, sahih dini bilgiyle onları buluşturup İslam ahlakıyla donatmak çocuklarımızın üzerimizdeki hakkıdır.

Bugün, çocuklarımız, dünya ve ahiretlerine ziyan verecek çok büyük tehlikelerle karşı karşıyadır. Yavrularımız; alkol, kumar ve uyuşturucu bataklığına, fuhuş tuzağına çekilmek istenmekte, ziyanlı akımlar ve batıl ideolojiler gençlerimizi esir almaya çalışmaktadır. Hasebiyle evlatlarımızın; Allah’ın razı olacağı bir kul, topluma ve insanlığa yararlı bir insan olmaları için daha çok uğraş göstermeliyiz. وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوٰىۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْاِثْمِ وَالْعُدْوَانِۖ “…İyilikte ve takvada yardımlaşın, berbatlıkta ve düşmanlıkta yardımlaşmayın…” buyruğuna uyan, toplumsal huzuru ve barışı sağlayan bir jenerasyon olmaları için daha fazla çaba göstermeliyiz. Özümüzle, sözümüzle ve davranışımızla çocuklarımıza örnek olmalı; onları, ilgimizden ve sevgimizden yoksun bırakmamalıyız. Unutmayalım ki, güçlü bir toplum inşa etmenin yolu; inancına, ibadetlerine, tarihine ve kültürüne bağlı, kutsal bedellere saygılı, namazlarını kılan, Allah’ın buyruklarına uyan ve yasaklarından uzak duran bir kuşak yetiştirme sorumluluğuna sahip anne baba olmaktan geçmektedir.

Hutbemi Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in şu hadisiyle bitiriyorum: “Hiçbir baba, çocuğuna hoş terbiyeden daha değerli bir miras bırakmamıştır.”