Bu anlaşma sizin de dikkatinizi çekti mi?
Bölgesel denklemde özgül tartısı artan bir Ankara ile karşı karşıyayız. Geçtiğimiz hafta başşehre gerçekleşen iki ziyaret bu tezi destekliyor. Avrupa’nın kalbinde yer alan o ülkeyle yapılan
stratejik işbirliği muahedesi bana nazaran yeni bir trendin habercisi.
Bu artan tesirin baş ağrıtan yanları da var. Türkiye’yi Arap dünyası ile karşı karşıya getirme, Ankara-Şam ortasına nifak tohumları ekme teşebbüsleri uç veriyor. İran ve İsrail’in,
Trump-Erdoğan diyaloğunu zedelemek için provokasyona imza atabileceği değerlendirmesi
de yapılıyor. Bu bahse geleceğim ancak evvel şu özgül yük sorununa eğilelim.
ÖFKE TRUMP’A, REAKSİYON MUSK’A
Avrupalıların Rusya’dan ödü kopuyor.
ABD Başkanı Trump’tan
da. Trump, AB’yi umursamıyor.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen
’i,
Almanya Başbakanı Scholz
’u ve
Fransa Cumhurbaşkanı Macron
’u yemin merasimine davet etmedi.
ABD Dışişleri Bakanı Rubio
, ilk buluşmasını Avrupalılarla değil, Avustralya, Japonya ve Hindistan’la birlikte oluşturdukları
Dörtlü Savunma Diyaloğu
ülkeleriyle yaptı (Çünkü amaç Çin).
AB Kurulunun bir numaralı ismi Leyen, ”Avrupa sert jeopolitik rekabetin yaşanacağı yeni bir periyoda giriyor” dedi.
Fransa Başbakanı Bayrou
, ”Trump’ın siyasetleri karşısında hiçbir şey yapmazsak eziliriz” açıklaması yaptı.
Almanya Dışişleri Bakanı Baerbock
’un, “Kendi ayaklarımız üzerinde durmalıyız” çıkışını not etmeli.
AB ülkeleri direkt Trump’ı maksat alamasa da yakın etrafına reaksiyon gösteriyor. Almanya Savunma Bakanlığı ve Fransız gazetelerin, X toplumsal medya hesabını askıya alması Elon Musk’ı ilgilendirir. İspanya
Başbakanı Sanchez,
Trump’ı çevreleyen teknoloji gücüne karşı durulmasını istemiştir. Avrupa’da Musk’a yönelik keskin bir antipati var.
SAVUNMA TEPESİ DÜZENLENECEK
Meselenin nereye gittiğini görüyorsunuz.
AB, Rusya karşısında yalnız bırakılacağını düşünüyor.
Bu yüzden savunma ataklarına hazırlanıyor. 3 Şubat’ta birinci savunma tepesini düzenleyecekler. Bu toplantıdan kısa bir müddet evvel
AB‘nin dış siyaset ve güvenlik sorumlusu Kallas
Türkiye’ye gelecek. Eurofighter blokajının kalkması, yaptırımlardan dönülmesi üzere başlıklar gözönüne alındığında yeni süreçte
AB’nin Türkiye’yi savunma alanında bir partner olarak gördüğü
söylenebilir. Son analizde Ankara daha evvel İdlib’de, sonra Libya’da, sonra da Suriye’nin tamamında, Avrupa’nın yapmak istediği ancak bir türlü yapamadığı şeyi başarmıştır.
Rusya’ya karşın alan kazanmıştır.
Ankara’nın bir çekim merkezi haline gelmesinin ana sebebi budur.
Ama karşımızda blok bir AB yok. Hem Trump’la hem de Putin’le iş tutmak isteyen, birlik içinde Almanya-Fransa yükünden rahatsız olan birtakım ülkeler var. Bu ülkeler, kendi ayakları üzerinde durabilmek için etrafına bakıyor ve
işbirliği yapılabilecek tesirli aktör olarak Türkiye’yi görüyor.
Bu bahiste takip edilmesi gereken bir trend var. İtalya’nın (Başbakan Meloni Trump’ın yemin törenindeydi) Baykar’la geliştirdiği ve büyütmek istediği paydaşlık modeli buna örnektir.
İÇERİĞİ AÇIKLANMAYAN ASKERİ ANLAŞMA
Bu kapsamda geçtiğimiz hafta AB üyesi Slovakya’dan Ankara’ya gerçekleşen ziyaret de dikkat caziptir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan,
(Putin yanlısı olmakla itham edilen)
Slovakya Başbakanı Robert Fico
ile buluştu. Görüşmenin akabinde, iki ülke arasında
stratejik iştirak tesisine ait bildiri
ile
içeriği açıklanmayan askeri
çerçeve
anlaşması
imzalandı. Yeni konjonktürde Türkiye’nin önünde AB ile kurumsal, AB üyeleriyle müstakil lakin stratejik işbirliğini güçlendirme fırsatı doğdu. Slovakya’yı öteki Avrupa ülkeleri izleyebilir.
Muhtevası farklıdır lakin Ankara’ya gerçekleşen ikinci ziyaret de önemlidir.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan,
İsveç
Dışişleri Bakanı Stenergard ve
İsveç
Adalet Bakanı Strömmer
ile Türkiye-İsveç Güvenlik Düzeneği toplantısı kapsamında bir ortaya geldi. Bu toplantı İsveç’in NATO üyeliğinin devamında gelişen bir husus. Türkiye’nin terörle çaba konusunda İsveç’ten beklentileri vardı.
PROVOKASYONA DİKKAT
Dışişleri Bakanı Fidan,
“İsveç, terörün her tipiyle uğraş vizyonu ortaya koyan bir yol haritası sundu” dedi. Bu yol haritasının istihbarat paylaşımı ve terör örgütünün finansal yapısının amaç alınması üzere başlıkları içerdiği anlaşılıyor. İsveç Dışişleri Bakanı, -hafızam beni yanıltmıyorsa-
FETÖ tabirini kullanan birinci Avrupalı bakan oldu
. “YPG, PYD ve FETÖ olarak söz edilen örgütlere hiçbir biçimde dayanak vermeyeceğimizi tabir ettik” dedi. Görüşmenin içeriğine vakıf bireylerle sohbet etme imkanı buldum. İsveç’in, terörle uğraş alanında taleplerimizin bir birçoklarını karşıladığı, Suriye’de de Ankara’nın tezlerini anladığı söyleniyor. Bunların hepsi artan özgül yükün meyveleri.
Ama başta dediğim üzere bu sertleşen auranın yan tesirleri de olacak.
The Economist
dergisi “Türkiye, Suriye ordusunun eğitim ve donatımında rol oynamak istiyor ancak bir Ortadoğu ülkesi daha alımlı bir teklifte bulundu” diye yazdı. Bu vurgu birtakım başkentlerin yaklaşımını yansıtır ve gayesi muhakkaktır. Önümüzdeki süreçte bölgede
Türk-Arap rekabetini kışkırtmak isteyecek, Ankara-
Şam
ilişkilerini zehirlemeye
çalışacak teşebbüsler göreceğiz. İran ve İsrail’in, Trump-Erdoğan diyaloğunu zedelemek için provokasyona imza atabileceği değerlendirmesinde bulunanlar bile var. Her şeye hazırlıklı olmalıyız.
