Bir darbe de Hazine ve Merkez’den
Muhalefetin CHP’li belediyelerdeki yolsuzluk ve terör soruşturmalarını gölgelemek için Türkiye iktisadını amaç alan teşebbüslerinin akabinde bir darbe de Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası’ndan geldi. Döviz talebindeki hudutlu yükselişi mazeret eden Merkez Bankası, birçok kısmın finansmana erişim meselelerini görmezden geldi ve siyaset faizini 3,5 puan artışla yüzde 42,5’ten yüzde 46’ya çıkardı. 13 ay sonra yine faiz artırım istikametinde karar veren Para Politikası Kurulu (PPK), iş dünyasının “faiz düşürülmeli” beklentilerine karşın aksi tarafta hareket ederek, yavaşlayan üretimi baltalayacak bir adım attı. Yatırımların azalmasına, emek ağır kesimlerde işten çıkarmalara ve kimi işletmelerin üretimini yurt dışına kaydırmasına neden olduğu kararlarında ısrar eden Merkez Bankası, bununla da yetinmeyip gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan yüzde 49’a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41’den yüzde 44,5’e yükseltti.
Oysa Merkez’in dünkü toplantısına ait piyasa beklentileri siyaset faizinin yüzde 42,5 düzeyinde sabit tutulacağı yönündeydi. Para Politikası Kurulu, muhalefetin ekonomiyi gaye alan telaffuzları sonucunda piyasalarda yaşanan hareketliliği münasebet gösterip gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’ya yükseltmişti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın nakdî sıkılaştırma asıllı program şartlarına uyarak, vatandaşın ve işletmelerin sırtına ağır yük bindirmekten öteye gitmeyen kararlara imza atan Merkez Bankası’nın yine faiz artırması reaksiyonla karşılandı.
İçerde muhalefetin ekonomiyi maksat alan teşebbüsleri, dışarıda ise global bir dalgaya dönüşen korumacılık adımlarının atıldığı bir ortamda Merkez Bankası faiz artırdı. ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin, Meksika, Kanada başta olmak üzere 100’den fazla ülke karşı gümrük vergilerini artırması global bir sakinlik işareti olarak kabul ediliyor. Büyüme, yatırım ve iş gücünü amaç alan bu korumacılık dalgasına karşı koyabilmek için birçok ülke faizleri indirdi. Avrupa Merkez Bankası (ECB), dün mevduat faiz oranlarını yüzde 2,50’den yüzde 2,25’e düşürdü. Singapur Merkez Bankası, faiz oranını yüzde 2,28’den 2,26’ya indirirken, Hindistan Merkez Bankası da faizini yüzde 6,25’ten 6,00’ya çekti. Meksika Merkez Bankası, faiz oranını yüzde 9,5’ten 9,0’a düşürürken, İsviçre Merkez Bankası yüzde 0,50 olan siyaset faizini 25 baz puan azaltarak yüzde 0,25 düzeyine indirdi. ABD Merkez Bankası Fed’in bu yıl yapmayı planladığı faiz indirimi beklentisi 5’e çıktı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) haftalık para ve banka istatistiklerini açıkladı. Merkez’in toplam rezervleri, bir evvelki haftaya nazaran 6 milyar 773 milyon dolar azalışla 154 milyar 261 milyon dolardan 147 milyar 488 milyon dolara geriledi. 11 Nisan prestijiyle Merkez Bankası brüt döviz rezervleri 9 milyar 831 milyon dolar azalışla 68 milyar 7 milyon dolara indi. Brüt döviz rezervleri, 4 Nisan’da 77 milyar 838 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu. Bu periyotta altın rezervleri ise 3 milyar 60 milyon dolar artışla 76 milyar 422 milyon dolardan 79 milyar 482 milyon dolara yükseldi.
Kur Muhafazalı Türk lirası Mevduat ve Katılma Hesapları (KKM) geçen hafta 16 milyar 202 milyon lira azalarak 728 milyar 91 milyon liraya düştü. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun yayımladığı haftalık bültene nazaran, bankacılık dalının toplam kredi hacmi, 11 Nisan haftasında 283 milyar 550 milyon lira artarak 17 trilyon 716 milyar 448 milyon liradan, 17 trilyon 999 milyar 997 milyon liraya çıktı.
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan başkanlığındaki PPK toplantısının akabinde yapılan açıklamada, şu sözler kullanılması dikkat çekti: “Enflasyonun ana eğilimi mart ayında gerilemiştir. Aylık temel mal enflasyonunun finansal piyasalardaki gelişmelerin tesiriyle nisan ayında bir ölçü yükseleceği, hizmet enflasyonunun ise görece yatay seyredeceği öngörülmektedir. Öncü bilgiler yurt içi talebin birinci çeyrekte ivme kaybetmekle birlikte öngörülenin üzerinde seyrettiğini ve enflasyonu düşürücü tesirinin azaldığını ima etmektedir. Global ticarette artan muhafazacı eğilimlerin global iktisadi faaliyet, emtia fiyatları ve sermaye akımları kanalıyla dezenflasyon sürecine muhtemel tesirleri yakından takip edilmektedir.”
Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın, Merkez Bankası’nın yaptığı 350 baz puanlık faiz artışının yatırımı ve istihdamı olumsuz etkileyeceğini söylerdi. Kararın akabinde yazılı bir açıklama yapan Aydın, “Açıkçası 350 baz puan faiz artışı beklentisi içerisinde değildik. Açıklanan bu artış dezenflasyon sürecinin gereklilikleri üzerine atılmış bir adım. Bu karar enflasyonla gayret konusunda taviz vermeden mevcut sıkı para siyasetinin sürdürüleceğinin iletisidir. Ama birebir vakitte yüksek faiz kararının yatırım ve istihdam ortamını da olumsuz etkileyeceği aşikardır. Yüksek faizin olduğu yerde yatırım ortamı olmaz. Parası olan neden ticarette risk alsın, faize parasını koyar yararına bakar. Yüzde 46’lık yüksek faizden şad olmamız beklenemez” dedi.
