Bilim adamları eski telefonlardan altın çıkarmanın yolunu buldu

İnsanlık 2022 yılında beşerler yaklaşık 62 milyon ton elektronik atık üretti. Bu ölçü, 1,5 milyon çöp kamyonunu dolduracak kadar büyük. Üstelik 2030’da bu sayının 82 milyon tona çıkması bekleniyor. Bu atıklar ortasında eski dizüstü bilgisayarlar ve cep telefonları üzere altın üzere kıymetli metaller içeren aygıtlar da bulunuyor. Lakin bu atıkların sırf dörtte biri gerçek halde geri dönüştürülüyor.

Bilim adamları, bu probleme tahlil olabilecek yeni bir teknik geliştirdi. Nature Sustainability mecmuasında yayımlanan çalışmaya nazaran, geliştirilen formül hem elektronik atıklardan hem de cevherden altın çıkarmayı daha inançlı ve etraf dostu hale getirebilir.

Altın, teknoloji, kimya ve uzay sanayii üzere çağdaş kesimler için vazgeçilmez bir metal. Lakin altın madenciliği, ormansızlaşma ve toksik kimyasal kullanımı üzere önemli çevresel sıkıntılara yol açıyor. Büyük ölçekli madencilikte yaygın olarak kullanılan siyanür, yaban hayatını tehdit ederken; küçük ölçekli madencilikte kullanılan cıva ise hem madenciler hem de tabiat için büyük bir tehlike oluşturuyor. Küçük ölçekli altın madenciliği, dünyadaki en büyük cıva kirliliği kaynağı olarak biliniyor.

Araştırmacılar, siyanür ve cıvanın yerine kullanılabilecek yeni bir prosedür geliştirdi. Bu prosedür, genelde su arıtımı ve havuz paklığında kullanılan trikloroizosiyanürik asit bazlı bir kimyasal içeriyor. Tuzlu suyla aktive edilen bu kimyasal, altını suda çözünebilir bir forma dönüştürüyor.

Altını sudan geri kazanmak için ise sülfür bazlı özel bir polimer emici geliştirildi. Petrol sanayisinde bol ölçüde atık olarak biriken kükürt kullanılarak üretilen bu polimer, yalnızca altını maksat alarak öteki metallerden ayırabiliyor.

Yöntem, cevherden, eski bilgisayar devre kartlarından ve bilimsel atıklardan altın çıkarmada muvaffakiyetle test edildi. Ayrıyeten hem kullanılan kimyasalın hem de polimerin geri dönüştürülebilir olması, bu tekniği etraf açısından sürdürülebilir kılıyor. Işıkla aktive edilen özel bir süreç sayesinde polimer, altın topladıktan sonra monomerine geri dönüştürülüp tekrar kullanılabiliyor.

Araştırmacılar artık bu sistemi küçük ölçekli madenlerde uygulamayı planlıyor. Gaye, milyonlarca geçimini cıva kullanarak sağlayan küçük ölçekli madencinin daha inançlı bir formülle altın çıkarabilmesine yardımcı olmak. Birebir formda artan e-atık ölçüsünün inançlı formda geri dönüştürülmesi de mümkün hale gelecek.